Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
61 29
62 30
63 31
64 32
65 33
66 34
67 35
68 36
69 37
70 38
71 39
72 40
73 41
74 42
75 43
76 44
77 45
78 46
79 47
80 48
81 49
82 50
83 51
84 52
85 53
86 54
87 55
88 56
89 57
90 58
< >
page |< < (199) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div519" type="section" level="2" n="88">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s14925" xml:space="preserve">
                <pb o="199" file="514.01.231" n="231" rhead="QVINTVS."/>
              tam diftantibus, ut in eas bipedales tegulæ ſedere poſſint, altæ pedes duos, tegulæ illæimponantur, structæ cre-
                <lb/>
              ta, capillo ſubacta, ut ignem ferre poſſint. </s>
              <s xml:id="echoid-s14926" xml:space="preserve">tegulæ pauimentum ſuſtinent, ſub quo erat bypocauſtum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14927" xml:space="preserve">
                <lb/>
              ignis ab bypocausto per tubos intra parietum craßitudinem ad cellas uaporans aſcendebat, quod animaduer-
                <lb/>
              ſum eſt ex antiquis monumentis nuper inuentis, quorum formas libro ſequenti capite decimo collocauimus.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s14928" xml:space="preserve">Stratis cellarum caldariorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14929" xml:space="preserve">tepidariorum pauimentis, concamerationes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14930" xml:space="preserve">fornices faciendi ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s14931" xml:space="preserve">hi
                <lb/>
              uel contignatione, uel ſtructura fiunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s14932" xml:space="preserve">utriuſque generis præcepta dantur a Vitruuio, Structura utili or est,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s14933" xml:space="preserve">ignis uapori aptior. </s>
              <s xml:id="echoid-s14934" xml:space="preserve">in contignatione imæ, mediæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14935" xml:space="preserve">ſummæ partes ſunt conſiderandæ, imæ figlino opere
                <lb/>
              faciendæ, mediæ ferreæſint, ut opus ſustineatur, ſummæ coagmentandæ argilla capillo ſubacta, ferrei arcus in
                <lb/>
              colligatione fiant tranſuerſarijs ferreis laminis decuſſatis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14936" xml:space="preserve">clatratis. </s>
              <s xml:id="echoid-s14937" xml:space="preserve">arcus hi uncinis ferreis contignatio-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.231-01" xlink:href="note-514.01.231-01a" xml:space="preserve">10</note>
              bus applicentur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14938" xml:space="preserve">ad eas ſuſpendantur, diſtent autem inter ſe tantum, ut ſupra duos arcus eapita duarum
                <lb/>
              tegularum ſedere poſſint, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14939" xml:space="preserve">bæc pars media erit, ſupra autem fiet tanquam ruderatio quædam ex argilla, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14940" xml:space="preserve">
                <lb/>
              creta figulorum pilis ſubacta. </s>
              <s xml:id="echoid-s14941" xml:space="preserve">Cœlum uerò, quod imminet pauimento, testa cum calce trulliſſetur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14942" xml:space="preserve">tectorio
                <lb/>
              uel albario opere poliatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s14943" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s14944" xml:space="preserve">ſi hæ concamerationes duplices fuerint, idest una ſupra aliam, antequã ad con-
                <lb/>
              tignationem deuenias, melius erit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14945" xml:space="preserve">tutius contignatio a uapore ſeruabitur.</s>
              <s xml:id="echoid-s14946" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s14947" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Magnitvdines</emph>
              autem balnearum uidentur fieripro copia hominum. </s>
              <s xml:id="echoid-s14948" xml:space="preserve">ſint autem ita compoſi-
                <lb/>
              tæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s14949" xml:space="preserve">Quanta longitudo fuerit, tertia dempta latitudo ſit, pręter ſcholam labri, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14950" xml:space="preserve">aluei, labrum utique
                <lb/>
              ſub lumine faciendum uidetur, ne ſtantes circum ſuis umbris obſcurent locum. </s>
              <s xml:id="echoid-s14951" xml:space="preserve">Scholas autem labro
                <lb/>
              rum ita ſieri oportet ſpatioſas, ut cum priores occupauerint loca, circumſpectantes reliqui rectè ſtare
                <lb/>
              poſsint. </s>
              <s xml:id="echoid-s14952" xml:space="preserve">Aluei autem latitudo inter parietem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14953" xml:space="preserve">pluteum, ne minus ſit pedes ſenos, ut gradus inſe-
                <lb/>
              rior inde auferat, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14954" xml:space="preserve">puluinus duos pedes.</s>
              <s xml:id="echoid-s14955" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s14956" xml:space="preserve">Nunc agit de loco, in quo lauabantur bomines, eiusq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14957" xml:space="preserve">ſymmetrias declarat. </s>
              <s xml:id="echoid-s14958" xml:space="preserve">Magnitudines igitur balnea-
                <lb/>
              rum pro copia bominum fieri uidentur, ſed proportione illa conſtare debent, quæ tantum Vitruuio placet, ideſt
                <lb/>
              ſeſquialtera, tertia enim pars longitudini demitur, reliquæ duæ latitudini dantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s14959" xml:space="preserve">Labrum ſeu alueus lapidea,
                <lb/>
              uel structilis foſſa erat balnearum. </s>
              <s xml:id="echoid-s14960" xml:space="preserve">Schola autem labri. </s>
              <s xml:id="echoid-s14961" xml:space="preserve">uel aluei erat tanquam margo labri, ubi lauaturi
                <lb/>
              præſtolabantur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14962" xml:space="preserve">ſpectantes eos, qui prius locum occupauerant, ſtabant. </s>
              <s xml:id="echoid-s14963" xml:space="preserve">uult igitur labrum ſub lumine po-
                <lb/>
              ni, ne stantes cir cum ſuis umbris obſcurent lucem. </s>
              <s xml:id="echoid-s14964" xml:space="preserve">Aluei autem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14965" xml:space="preserve">labri, quod idem eſt, latitudo ſit pedes
                <lb/>
              ſex, ex quibus duos pedes gradus inferior, per quem in labrum deſcendebatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14966" xml:space="preserve">puluinus auferebat, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14967" xml:space="preserve">re-
                <lb/>
              linquebantur quatuor pedes inter parietem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14968" xml:space="preserve">pluteum, uel podium.</s>
              <s xml:id="echoid-s14969" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s14970" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Laconicvm</emph>
              ſudationesq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14971" xml:space="preserve">ſunt coniungendæ tepidario, eæq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14972" xml:space="preserve">quàm latæ fuerint, tantam altitudi-
                <lb/>
              nem habeant ad imam curuaturam hemiſphærij, mediumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14973" xml:space="preserve">lumen in hemiſphærio relinquatur, ex eoq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s14974" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.231-03" xlink:href="note-514.01.231-03a" xml:space="preserve">30</note>
              clypeum æneum catenis pendeat, per cuius reductiones, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14975" xml:space="preserve">demiſsiones perficietur ſudationis tempera-
                <lb/>
              tura. </s>
              <s xml:id="echoid-s14976" xml:space="preserve">ipſumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14977" xml:space="preserve">ad circinum oportere fieri uidetur, ut æqualiter a medio flammæ, ua porisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14978" xml:space="preserve">uis per cur-
                <lb/>
              uaturæ rotundationes peruagetur.</s>
              <s xml:id="echoid-s14979" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s14980" xml:space="preserve">Laconicum locus erat ſudationibus dedicatus, ita dicitur, quod Lacedæmonij in eiuſmodi ſudatorijs exer-
                <lb/>
              cebantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s14981" xml:space="preserve">erant autem tanquam turriculæ cameratæ in hemiſphærium, ut patet ex diagrammate. </s>
              <s xml:id="echoid-s14982" xml:space="preserve">Sudatoria
                <lb/>
              dici poſſunt ab effectu, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14983" xml:space="preserve">ſphæriſteria a forma. </s>
              <s xml:id="echoid-s14984" xml:space="preserve">Clypeo æneo in medio ubi lumen erat relictum tegeba
                <gap/>
              ,
                <lb/>
              ſed clypeus reductus interim, uel demiſſus ſudationes temperabat. </s>
              <s xml:id="echoid-s14985" xml:space="preserve">erat ſub turriculæ uel laconici pa@@mento
                <lb/>
              concamer atio, ut recte dicit Phil. </s>
              <s xml:id="echoid-s14986" xml:space="preserve">ubi ſuccendebatur ignis, quaqua uerſum uero in parietibus ad imam hemi-
                <lb/>
              ſphærij curuaturam ſtructiles, fictiles ue canales, per quos flammæ, uaporisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14987" xml:space="preserve">uis deferebatur, ut autem æqua
                <lb/>
              liter per curuaturæ rotundationes uapor peruagari poſſet, clypeus ad circinum fiebat. </s>
              <s xml:id="echoid-s14988" xml:space="preserve">Cellæ tepidariæ, ſudato-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.231-04" xlink:href="note-514.01.231-04a" xml:space="preserve">40</note>
              ria cella, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14989" xml:space="preserve">laconicum coniungebatur, ex diametro altitudo eius ſumebatur uſque ad imam curuaturam, ideſt
                <lb/>
              ad hemiſphærij incumbam, uel impoſituram.</s>
              <s xml:id="echoid-s14990" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div526" type="section" level="2" n="89">
            <head xml:id="echoid-head92" xml:space="preserve">De palæſtrarum ædiificatione, & xyſtis.#Cap.#XI.</head>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s14991" xml:space="preserve">N
                <emph style="sc">Vnc</emph>
              mihi uidetur (tametſi non ſint Italicæ conſuetudinis ) palæſtrarum ædificationes tra-
                <lb/>
              dere explicatè, & </s>
              <s xml:id="echoid-s14992" xml:space="preserve">quemadmodum apud Græcos conftituantur monſtrare. </s>
              <s xml:id="echoid-s14993" xml:space="preserve">Conſtituun-
                <lb/>
              tur autem in tribus porticibus exedræ ſpatioſæ, habentes ſedes, in quibus Philoſophi,
                <lb/>
              Rhetores, reliquiq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14994" xml:space="preserve">qui ſtudijs delectantur, ſedentes diſputare poſsint. </s>
              <s xml:id="echoid-s14995" xml:space="preserve">In palæſtris pe-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.231-05" xlink:href="note-514.01.231-05a" xml:space="preserve">50</note>
              riſtylia quadrata, ſiue oblonga, ita ſunt facienda, uti duorum ſtadiorum habeant ambulationis circui-
                <lb/>
              tionem, quod Græci uocant, diaulon, ex quibus tres porticus ſimplices diſponuntur, quartaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s14996" xml:space="preserve">quæ ad
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.231-1" xlink:href="hd-514.01.231-1a" number="68"/>
              meridianas regiones eſt conuerſa, duplex, uti cum tempeſtates uentoſæ ſunt, non poſsit aſpergo in
                <lb/>
              interiorem partem peruenire. </s>
              <s xml:id="echoid-s14997" xml:space="preserve">In duplici autem porticu collo centur hæc membra. </s>
              <s xml:id="echoid-s14998" xml:space="preserve">Ephæbeum in me-
                <lb/>
              dio, ( hoc autem eſt exedra ampliſsima cum ſedibus, quæ tertia parte longior ſit, quàm lata ) ſub dex-
                <lb/>
              tro coriceum, deinde proxime coniſterium, a coniſterio in uerſura porticus frigida lauatio, quam
                <lb/>
              Græci Lutron uocitant. </s>
              <s xml:id="echoid-s14999" xml:space="preserve">ad ſiniſtram Ephæbei elæotheſium, proxime autem elæotheſium ſrigidariũ,
                <lb/>
              ab eoq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s15000" xml:space="preserve">iter in propigneum in uerſura porticus, proxime autem introrſus è regione frigidarij colloce-
                <lb/>
              tur concamerata ſudatio, longitudine dup lex quàm latitudine, quæ habeat in uerſuris ex una parte la-
                <lb/>
              conicum ad eundem modum, uti ſupra ſcriptum eſt, compoſitum. </s>
              <s xml:id="echoid-s15001" xml:space="preserve">Ex aduerſo laconici caldam laua-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.231-06" xlink:href="note-514.01.231-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>