Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

List of thumbnails

< >
221
221 (189)
222
222 (190)
223
223 (191)
224
224 (192)
225
225 (193)
226
226 (194)
227
227 (195)
228
228 (196)
229
229 (197)
230
230 (198)
< >
page |< < (215) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div559" type="section" level="2" n="95">
            <pb o="215" file="514.01.247" n="247" rhead="SEXTVS."/>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s15843" xml:space="preserve">columnia ualde inter ſe diſtantia fuiſſent, opusq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s15844" xml:space="preserve">non habuiſſet eamfirmitatem, quam dicit Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s15845" xml:space="preserve">Quartun
                <lb/>
              genus diſpluuiatum dicitur, eo quod diſparatis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15846" xml:space="preserve">diuaricatis trabibus, quæ deliquiæ ducuntun, conſtet, im-
                <lb/>
              bres ad duas partes demittente tecto, duos enipsid genusbabet imbrium caſus, alter in cauædium, alter in
                <lb/>
              partem exteriorem. </s>
              <s xml:id="echoid-s15847" xml:space="preserve">Habet uerò genus diſpluuiatum, unde damnum facere poſſit, nam aqua per canales
                <lb/>
              ftuens, non potest celeriter in fiſtulas ſubiectas deftuere, unde in ſiſtularum orificijs redundat, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15848" xml:space="preserve">reſt rgnat, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15849" xml:space="preserve">
                <lb/>
              per parietes-deftuit, ſubgrundia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15850" xml:space="preserve">ſeneſtras, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15851" xml:space="preserve">materiem omngm corrumpit, in quarum rerum reſection
                <lb/>
              maxima est difficultas. </s>
              <s xml:id="echoid-s15852" xml:space="preserve">cæterum id habent commodi, quod tricliniorum lumina non impediunt, quoniam non
                <lb/>
              nimium prominent, ſed leniter pendent. </s>
              <s xml:id="echoid-s15853" xml:space="preserve">huiuſnrodi tauædia circumuallata erant ( utputo ) perietibus ædis,
                <lb/>
              in quibus feneſtræ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15854" xml:space="preserve">ianuæ erant, atque area ſub dio erat. </s>
              <s xml:id="echoid-s15855" xml:space="preserve">Quintum genus tes̃tudinatum dicitur a forma;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s15856" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.247-01" xlink:href="note-514.01.247-01a" xml:space="preserve">10</note>
              crant tecta in quatuor partes deuexa, habebant enim ex quatuor lateribus imbrium caſus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15857" xml:space="preserve">ſtillicidia.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s15858" xml:space="preserve">Hæc arbitror tecta fuiſſe, ſupraq; </s>
              <s xml:id="echoid-s15859" xml:space="preserve">aulas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15860" xml:space="preserve">conclauia ampla, habuiſſe, contignationesq́ pulcherrimis colu-
                <lb/>
              mnationibus innixas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15861" xml:space="preserve">ante ianuas ſpeciem ueſtibulorum & </s>
              <s xml:id="echoid-s15862" xml:space="preserve">atriorum egregiam præſtitiſſe uemo enimuetat,
                <lb/>
              quin & </s>
              <s xml:id="echoid-s15863" xml:space="preserve">atria illos aditus intelligamus, opus enim eſt, ut qui harum rerum rationem tenere uelis, ut mente,
                <lb/>
              animoq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s15864" xml:space="preserve">uoluat quid eſſe poterat, quis uſus, quæ ſpecies eorum conneniens iudicari debeat .</s>
              <s xml:id="echoid-s15865" xml:space="preserve">Schemata horum
                <lb/>
              poſita ſunt, ſunt, in quibus reſpondentes literas appoſuimus, ut quid quæque innuant, oſtenderentts, Sed Corinthij
                <lb/>
              diagramma, in priuatæ ædis deſcriptione collocauimus.</s>
              <s xml:id="echoid-s15866" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div562" type="section" level="2" n="96">
            <head xml:id="echoid-head103" style="it" xml:space="preserve">De atrijs, & alis, & tablinis cum dimenſionibus, & ſym-
              <lb/>
            metrijs eorum. Cap. IIII</head>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s15867" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">ATrtorvm</emph>
              uero longitudines, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15868" xml:space="preserve">latitudines tribus generibus formantur; </s>
              <s xml:id="echoid-s15869" xml:space="preserve">&</s>
              <s xml:id="echoid-s15870" xml:space="preserve">primum ge-
                <lb/>
              nus diſtribuitur, uti longitudo cum in quinque partes diniſa fuerit, tres partes lauitudi-
                <lb/>
              nidentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s15871" xml:space="preserve">Alterum cum in tres partes diuidatur, duæ partes latitudinitribuantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s15872" xml:space="preserve">Ter-
                <lb/>
              tium uti latitudo in quadrato paribus lateribus deſcribatur, in eoq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s15873" xml:space="preserve">quadrato diagonij
                <lb/>
              linea ducatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15874" xml:space="preserve">quantum ſpatium habuerit ea linea diagonij,tanta longitudo atrio detur. </s>
              <s xml:id="echoid-s15875" xml:space="preserve">Altitudo
                <lb/>
              corum quanta longitudo fuerit quarta dempta, ſub trabes extollatur, reliquum lacunariorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15876" xml:space="preserve">ar-
                <lb/>
              cæ ſupra trabes ratio habeatur.</s>
              <s xml:id="echoid-s15877" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s15878" xml:space="preserve">Quoniam ſimul atrium, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15879" xml:space="preserve">cauædium intelliguntur, non puto alio capite huiuſmodi tractationem eſſe diui-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.247-03" xlink:href="note-514.01.247-03a" xml:space="preserve">30</note>
              dendam, quod etiam loquendi modus oſtendit,cum dicat. </s>
              <s xml:id="echoid-s15880" xml:space="preserve">{Atriorum uero longitudines.</s>
              <s xml:id="echoid-s15881" xml:space="preserve">} Atrium enim ſta-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.247-04" xlink:href="note-514.01.247-04a" xml:space="preserve">30</note>
              tim abinterioriianua introeuntibus occurrit, continetq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s15882" xml:space="preserve">aream,in quam collecta ex omnitecto pluuia deſcen-
                <lb/>
              dit. </s>
              <s xml:id="echoid-s15883" xml:space="preserve">Tectum autem atrium eft, in medio primariam ianam habets cuipro fronte ianuæ ad periſtylia inducen-
                <lb/>
              tes ſunt, aditusq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s15884" xml:space="preserve">quidam ad loca, quæ tablina dicuntur, per quos aditus iter estex tablino in periſtylia, quem-
                <lb/>
              admodum infra exponemus. </s>
              <s xml:id="echoid-s15885" xml:space="preserve">Habet atrium dextra, ac ſiniſtra alas, quæ Græcè pteromata dicuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s15886" xml:space="preserve">Quod
                <lb/>
              uero atrium ſit primum ædificium, quod ab interiori ianua introeuntibus occurrat, oſtendit Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s15887" xml:space="preserve">Capite
                <lb/>
              octauo huius uoluminis, cum dicit, { Atria inurbe proxima ianuis folent eſſe.</s>
              <s xml:id="echoid-s15888" xml:space="preserve">} Quod autem atrium tectũ
                <lb/>
              eſſet, ſimiliter ſuperiori capite innuit, cum dicat, { Trabes in atrij latitudine traiectas.</s>
              <s xml:id="echoid-s15889" xml:space="preserve">} Quod demum a triũ,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s15890" xml:space="preserve">cauædium idem ferè ſint, pari ratione inſerius ſignificabit, cum dicet. </s>
              <s xml:id="echoid-s15891" xml:space="preserve">{loca eſſe quædam in ædibus com-
                <lb/>
              munia, quibus etiaminuocati ſuo iure depopulo poſſunt uenire, ideſt ueſtibula, caua ædium, periſtylia, quæq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s15892" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.247-05" xlink:href="note-514.01.247-05a" xml:space="preserve">40</note>
              eundem habere poſſunt uſum,} & </s>
              <s xml:id="echoid-s15893" xml:space="preserve">ſequitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s15894" xml:space="preserve">{ Igitur his qui commum ſunt fortuna, non neceſſaria magni-
                <lb/>
              fica ueſtibula, nectablina, neque atria.</s>
              <s xml:id="echoid-s15895" xml:space="preserve">} eccee quod hic atria dixit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15896" xml:space="preserve">non cauaædium, ſicut ſupra. </s>
              <s xml:id="echoid-s15897" xml:space="preserve">Sym-
                <lb/>
              metriæ atriorum triplici proportionum genere expliantur, primum genus est, cum atrij longitudo in partes
                <lb/>
              quinque diuiditur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15898" xml:space="preserve">ex {ij]s très latitudini dantur, ut ſit proportio ſuperbipartiens tertias. </s>
              <s xml:id="echoid-s15899" xml:space="preserve">Alterum est, cum
                <lb/>
              ex tribus longitudinis partibus duæ latitudini tribuuntur, unde ſeſquialtera comparatio emergit. </s>
              <s xml:id="echoid-s15900" xml:space="preserve">Tertium
                <lb/>
              genus eſt, cum longitudini datur diagonia quadrati latitudinis, ita ut ſi ex ea quadrata fieret longitudo, dupla
                <lb/>
              quadrato latitudinis. </s>
              <s xml:id="echoid-s15901" xml:space="preserve">Sed antequamueniam ad harum partium expoſitionem, afferam quæ a Plinio cap, 2.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s15902" xml:space="preserve">Libr trigeſimi quinti dicatur, uidetur enim ad rem facere, ut & </s>
              <s xml:id="echoid-s15903" xml:space="preserve">atriorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15904" xml:space="preserve">tablinorum uſum cognoſca-
                <lb/>
              mus: </s>
              <s xml:id="echoid-s15905" xml:space="preserve">ſic enim ait.</s>
              <s xml:id="echoid-s15906" xml:space="preserve">#Imaginum quidem pictura quàm maximè ſimiles in æuum propagabuntur figuræ:</s>
              <s xml:id="echoid-s15907" xml:space="preserve">quod in
                <lb/>
              totum exoleuit.</s>
              <s xml:id="echoid-s15908" xml:space="preserve">#Aeretponuntur clypei, argenteæ facies furdo figur arum diſcrimne, statuarum capita per-
                <lb/>
              mutantur, uulgatis iamprideni ſalibus etiam carminum.</s>
              <s xml:id="echoid-s15909" xml:space="preserve">#Adeò materiam malint confpici ommes, quàm ſe
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.247-06" xlink:href="note-514.01.247-06a" xml:space="preserve">50</note>
              noſci. </s>
              <s xml:id="echoid-s15910" xml:space="preserve">Et inter hæc pinacotbecas uerteribus tabulis
                <emph style="st">con</emph>
              ſuunt, alienasq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s15911" xml:space="preserve">cffigies cotunt, ipſi bonorem non niſi
                <lb/>
              pretio ducentes, ut ſrangat hæres, furis detrahat laqueus. </s>
              <s xml:id="echoid-s15912" xml:space="preserve">Itaque nullius effigie uiuente, imagines peauniæ, non
                <lb/>
              ſuas relinquunt: </s>
              <s xml:id="echoid-s15913" xml:space="preserve">Iidem palæstras athletarum imaginibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15914" xml:space="preserve">ceromata ſua exornant, & </s>
              <s xml:id="echoid-s15915" xml:space="preserve">uultus Epicuriper-
                <lb/>
              cubicula gestant, ac circunferunt ſecum.</s>
              <s xml:id="echoid-s15916" xml:space="preserve">#Natali eius uiceſima Luna ſacrificant, fer asq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s15917" xml:space="preserve">omntmenſe cu-
                <lb/>
              stodiunt, quas icadas uocant, himaxime, qui ſe ne uiuentes quidem nnoſst tsotunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s15918" xml:space="preserve">Ita est proſecto, artes de-
                <lb/>
              ſidia perditdit: </s>
              <s xml:id="echoid-s15919" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s15920" xml:space="preserve">quoniam animorum imagines non ſunt, negliguntur etiam cerporum. </s>
              <s xml:id="echoid-s15921" xml:space="preserve">Aliter apud maiores
                <lb/>
              in atrijs hæ erant, quæ ſpectarentur, non ſigna externorum artificum, nec æra, aut marmora. </s>
              <s xml:id="echoid-s15922" xml:space="preserve">Expreſſi cæra
                <lb/>
              uultus ſingulis diſponebantur armarijs, ut eſſent imgines, quæ comitatur gentilitia funera, ſetoperq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s15923" xml:space="preserve">defuncto aliquo, totus aderat familiæ eius, qui unquam fuerat, popubus. </s>
              <s xml:id="echoid-s15924" xml:space="preserve">Stemmata uero lineis diſcurrebant
                <lb/>
              ad imagines pictas. </s>
              <s xml:id="echoid-s15925" xml:space="preserve">Tablina codicibus implebantus & </s>
              <s xml:id="echoid-s15926" xml:space="preserve">monumentis rerum in magiftratu geſtarum. </s>
              <s xml:id="echoid-s15927" xml:space="preserve">Atiæ</s>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">60</note>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>