Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
< >
page |< < (215) of 412 > >|
247215SEXTVS.
columnia ualde inter ſe diſtantia fuiſſent, opusq́; non habuiſſet eamfirmitatem, quam dicit Vitru. Quartun
genus
diſpluuiatum dicitur, eo quod diſparatis, &
diuaricatis trabibus, quæ deliquiæ ducuntun, conſtet, im-
bres
ad duas partes demittente tecto, duos enipsid genusbabet imbrium caſus, alter in cauædium, alter in
partem
exteriorem.
Habet uerò genus diſpluuiatum, unde damnum facere poſſit, nam aqua per canales
ftuens
, non potest celeriter in fiſtulas ſubiectas deftuere, unde in ſiſtularum orificijs redundat, &
reſt rgnat, &
per
parietes-deftuit, ſubgrundia, &
ſeneſtras, & materiem omngm corrumpit, in quarum rerum reſection
maxima
est difficultas.
cæterum id habent commodi, quod tricliniorum lumina non impediunt, quoniam non
nimium
prominent, ſed leniter pendent.
huiuſnrodi tauædia circumuallata erant ( utputo ) perietibus ædis,
in
quibus feneſtræ, &
ianuæ erant, atque area ſub dio erat. Quintum genus tes̃tudinatum dicitur a forma;
1110 crant tecta in quatuor partes deuexa, habebant enim ex quatuor lateribus imbrium caſus, & ſtillicidia.
Hæc arbitror tecta fuiſſe, ſupraq; aulas, & conclauia ampla, habuiſſe, contignationesq́ pulcherrimis colu-
mnationibus
innixas, &
ante ianuas ſpeciem ueſtibulorum & atriorum egregiam præſtitiſſe uemo enimuetat,
quin
&
atria illos aditus intelligamus, opus enim eſt, ut qui harum rerum rationem tenere uelis, ut mente,
animoq́
;
uoluat quid eſſe poterat, quis uſus, quæ ſpecies eorum conneniens iudicari debeat . Schemata horum
poſita
ſunt, ſunt, in quibus reſpondentes literas appoſuimus, ut quid quæque innuant, oſtenderentts, Sed Corinthij
diagramma
, in priuatæ ædis deſcriptione collocauimus.
De atrijs, & alis, & tablinis cum dimenſionibus, & ſym-
metrijs
eorum. Cap. IIII
2220
Quoniam ſimul atrium, & cauædium intelliguntur, non puto alio capite huiuſmodi tractationem eſſe diui-
3330 dendam, quod etiam loquendi modus oſtendit,cum dicat.
{Atriorum uero longitudines. } Atrium enim ſta-
4430 tim abinterioriianua introeuntibus occurrit, continetq́;
aream,in quam collecta ex omnitecto pluuia deſcen-
dit
.
Tectum autem atrium eft, in medio primariam ianam habets cuipro fronte ianuæ ad periſtylia inducen-
tes
ſunt, aditusq́;
quidam ad loca, quæ tablina dicuntur, per quos aditus iter estex tablino in periſtylia, quem-
admodum
infra exponemus.
Habet atrium dextra, ac ſiniſtra alas, quæ Græcè pteromata dicuntur. Quod
uero
atrium ſit primum ædificium, quod ab interiori ianua introeuntibus occurrat, oſtendit Vitru.
Capite
octauo
huius uoluminis, cum dicit, { Atria inurbe proxima ianuis folent eſſe.
} Quod autem atrium tectũ
eſſet
, ſimiliter ſuperiori capite innuit, cum dicat, { Trabes in atrij latitudine traiectas.
} Quod demum a triũ,
&
cauædium idem ferè ſint, pari ratione inſerius ſignificabit, cum dicet. {loca eſſe quædam in ædibus com-
munia
, quibus etiaminuocati ſuo iure depopulo poſſunt uenire, ideſt ueſtibula, caua ædium, periſtylia, quæq́;
5540 eundem habere poſſunt uſum,} & ſequitur. { Igitur his qui commum ſunt fortuna, non neceſſaria magni-
fica
ueſtibula, nectablina, neque atria.
} eccee quod hic atria dixit, & non cauaædium, ſicut ſupra. Sym-
metriæ
atriorum triplici proportionum genere expliantur, primum genus est, cum atrij longitudo in partes
quinque
diuiditur, &
ex {ij]s très latitudini dantur, ut ſit proportio ſuperbipartiens tertias. Alterum est, cum
ex
tribus longitudinis partibus duæ latitudini tribuuntur, unde ſeſquialtera comparatio emergit.
Tertium
genus
eſt, cum longitudini datur diagonia quadrati latitudinis, ita ut ſi ex ea quadrata fieret longitudo, dupla
quadrato
latitudinis.
Sed antequamueniam ad harum partium expoſitionem, afferam quæ a Plinio cap, 2.
Libr trigeſimi quinti dicatur, uidetur enim ad rem facere, ut & atriorum, & tablinorum uſum cognoſca-
mus
:
ſic enim ait. #Imaginum quidem pictura quàm maximè ſimiles in æuum propagabuntur figuræ: quod in
totum
exoleuit.
#Aeretponuntur clypei, argenteæ facies furdo figur arum diſcrimne, statuarum capita per-
mutantur
, uulgatis iamprideni ſalibus etiam carminum.
#Adeò materiam malint confpici ommes, quàm ſe
6650 noſci.
Et inter hæc pinacotbecas uerteribus tabulis conſuunt, alienasq́; cffigies cotunt, ipſi bonorem non niſi
pretio
ducentes, ut ſrangat hæres, furis detrahat laqueus.
Itaque nullius effigie uiuente, imagines peauniæ, non
ſuas
relinquunt:
Iidem palæstras athletarum imaginibus, & ceromata ſua exornant, & uultus Epicuriper-
cubicula
gestant, ac circunferunt ſecum.
#Natali eius uiceſima Luna ſacrificant, fer asq́; omntmenſe cu-
stodiunt
, quas icadas uocant, himaxime, qui ſe ne uiuentes quidem nnoſst tsotunt.
Ita est proſecto, artes de-
ſidia
perditdit:
& quoniam animorum imagines non ſunt, negliguntur etiam cerporum. Aliter apud maiores
in
atrijs erant, quæ ſpectarentur, non ſigna externorum artificum, nec æra, aut marmora.
Expreſſi cæra
uultus
ſingulis diſponebantur armarijs, ut eſſent imgines, quæ comitatur gentilitia funera, ſetoperq́;
defuncto aliquo, totus aderat familiæ eius, qui unquam fuerat, popubus. Stemmata uero lineis diſcurrebant
ad
imagines pictas.
Tablina codicibus implebantus & monumentis rerum in magiftratu geſtarum. Atiæ
7760

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index