Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
< >
page |< < (223) of 412 > >|
Expedit a ea parte, quæ ad diſtributionem pertinebat, iam ad decorem uenit Vitr. Decor autem est ratio
perſonarum
qualitatibus conueniens.
Facta igitur perſonarum diſtinctione unicuique iuxta gradum, & con-
ditionempropriam
, ædificia ſunt facienda.
Alia igitur diſpoſitio reguli,alia nobilis, alia popularis domus
erit
.
partes quoque ædium ſiue propriæ, ſiue communes perſonarum qualitatem reſpicere debent. Solebant
antiquitus
qui ſplendidè ædificabant, ante fores uacuum locum relinquere, qui locus pars domus non erat,
1110 ſed ad domum ducebat, in quo clientes, &
qui ſalutaturi dominos accedebant, expectare ſolebant, donec admit-
terentur
.
itadicipoterat eos neque in domo, neque extra domum eſſe. Locus is ueſtibulum nominabatur,
&
maximæ dignitatis erit, ſpatioſus, & columnationibus ornatus. Eius decor uia erat, uſus, poſſe commodè
expectare
:
uoluptas, quoniam ibi iuuenes dominos expectantes pila ludebant, uarijsq́; ſe ludis exercebant.
Erant ianuæ primæ communes,& forte hæc una erat ampla, ornata,in medio poſita, dein priuatæ, ideſt ad res
intromittendas
, inde erat ſecreta ianua, ut nullo uidente, cum uellet, poſſet exire dominus, unde Horatius.

Atria
ſeruantem postico falle clientem.
poſt ueſtibulum aditus, atrium, tablinum, & periſtylium ordine di-
ſpoſitum
erat.
Scalæſecundum dignitatem, & formam amplæ, commodæ, luminoſæ, in magnos oecos du-
cebant
.
unde mare, uiridia, hortiq́; proſpiciebantur. ſub his bibliothecæ, exedræ, & porticus amplæ collo-
cabantur
.
Cætera proprijs partibus, propria ratione fabricata, uſum, & commoditatem cum magnificentia,
&
ornatu coniungebant. Alia autem alios decent ædificia, quod aliqui alijs officia præſtant ambiundo, quæ
2220 ab alijs ambiuntur.
Vnde Philander. Romæ uti erat interpræcipuos honores ſalutari, ita in maximis offi-
cijs
ſalutare, eratq́;
utraque res plauſibilis, & popularis, plurimumq́; ad gratiam captandam ualens. Medio-
cris
fortunæ homines, quæ ab humilioribus officia expectant, &
maioribus præſtant. In ædibus cryptæ,ideſt
foſſæ
testudinatæ ſubterraneæ, aut concaua loca, &
ſcrobes ubitriticum ſeruatur. Apothecæ, ideſt cellæ ui-
nariæ
, cantinas noſtri uocant.
Ruriuerò pſeudourbanis ſtatim periſtylia. Villa, id est domus ruralis in tres
diuiditur
partes, urbanam, rusticam, &
fructuariam. Vrbanam Vitru. quod vrbis domum ementiretur pſeu-
dourbanam
appellat.
ea eſt villæ pars, quam ſibi pater familias reſeruat. Ruſtica pars uilliciest,familiæ.
ibi ſunt bubilia, equilia, ouilia, caprilia. omne denique ruſticum inſtrumentum. Fructuaria pars continet
cellam
oleariam, torcularia, cellam uinariam, defrutoriam, fænilia, paleariaq́;
, & apothecas, & horrea.
Vitr
.
lib. I. cap. 2. cum de decore loquitur, utitur his verbis {beatis,& delicatis. } pro quibus hoc
3330 loco utitur his {forenſibus autem &
diſertis. } Similiter ibi quospotentes appellat, hic nobiles dicit,qui ho-
nores
, magistratusq́;
gerendo præſtare debent officia ciuibus. Eum uerò qui uectigal populi Rom. conductũ
habet
, publcanum appellamus, nam publici appellatio in compluribus cauſis ad populum Rom.
reſpicit. ciui-
tates
enim loco priuatorum habentur.
ut ait Cai. lib. 3. adedictum. L. 16.
5550

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index