Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(225)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div583
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
102
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s16531
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
225
"
file
="
514.01.257
"
n
="
257
"
rhead
="
SEXTVS.
"/>
quæ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16532
"
xml:space
="
preserve
">cotyla, quartarios duos, ideſt uncias decem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16533
"
xml:space
="
preserve
">quartarius acetabula duo, ideſt uncias quinque. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16534
"
xml:space
="
preserve
">aceta-
<
lb
/>
bulum ſeſquicyathum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16535
"
xml:space
="
preserve
">uncias duas cum dimidia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16536
"
xml:space
="
preserve
">Cyathus ligulas quatuor, idest ſeſcunciam drachmam,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16537
"
xml:space
="
preserve
">ſcrupulum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16538
"
xml:space
="
preserve
">{ Ipſum autem torcular ſi non cochleis torquetur, } cochlcam nostri uidam appellant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16539
"
xml:space
="
preserve
">circulis
<
lb
/>
enim constat tanquam anulis ſpirisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16540
"
xml:space
="
preserve
">eſe ſubſequentibus,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16541
"
xml:space
="
preserve
">continuis intermedijs, ſtrijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16542
"
xml:space
="
preserve
">canaliculis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16543
"
xml:space
="
preserve
">quod
<
lb
/>
ſicanalis unus eſt, ſimplex;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16544
"
xml:space
="
preserve
">ſigeminus,duplex;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16545
"
xml:space
="
preserve
">ſiternus triplex cochlea nominatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16546
"
xml:space
="
preserve
">Scapus tortilis mas di-
<
lb
/>
citur, id uero in quod uertitur ſœmina nuncupatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16547
"
xml:space
="
preserve
">Prælum igiturperforatum eſt,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16548
"
xml:space
="
preserve
">fœminæ locum ſubit,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16549
"
xml:space
="
preserve
">ſpiratim attollitur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16550
"
xml:space
="
preserve
">deprimitur in torculari, uectibus, ideſt baculis eam machinam traiectis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16551
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16552
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Omnia</
emph
>
ædiſicia, ut luminoſa ſint oportet curari, ſed quæ ſunt ad uillas, faciliora uidenture eſſe,
<
lb
/>
ideo quod paries nullius uicini poteſt obſtare. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16553
"
xml:space
="
preserve
">In urbe autem, aut communium parietum altitudines
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.257-01
"
xlink:href
="
note-514.01.257-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
aut anguſtiæ loci impediundo faciunt obſcuritates. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16554
"
xml:space
="
preserve
">Itaque de ea re ſic erit experiendum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16555
"
xml:space
="
preserve
">Ex qua par-
<
lb
/>
te lumen oporteat ſumere, linea tendatur ab altitudine parietis qui uidetur bſtare, ad eum locum,
<
lb
/>
cui lumen oporteat immittere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16556
"
xml:space
="
preserve
">ſiab ea linea in altitudinem cum proſpiciatur, poterit ſpatium puri
<
lb
/>
cœli amplum uideri, in eo loco lumen erit ſine impeditione, ſin autem officient trabes, ſeu limina,aut
<
lb
/>
contignationes de ſuperioribus partibus aperiatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16557
"
xml:space
="
preserve
">ita immittatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16558
"
xml:space
="
preserve
">Etad ſummam ita eſt gubernan
<
lb
/>
dum,ut e quibuſcunque partibus cœlum proſpici poterit,per eas feneſtrarum loca relinquantur, ſic
<
lb
/>
enim lucida erunt ædificia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16559
"
xml:space
="
preserve
">Cum autem in triclinijs, cæterisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16560
"
xml:space
="
preserve
">conclauibus maximus eſt uſus lumi-
<
lb
/>
num,tum etiam in itineribus, cliuis, ſcalisq́;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16561
"
xml:space
="
preserve
">, quod in his ſæpius alij alijs obuiam uenientes, ferentes ſar-
<
lb
/>
cinas, ſolent incurrere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16562
"
xml:space
="
preserve
">Quo ad potui diſtributiones operum noſtratium, uti ſint ædificatoribus non
<
lb
/>
obſcuræ, explicui. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16563
"
xml:space
="
preserve
">Nunc etiam quemadmodum Græcorum conſuetudinibus ædificia diſtribuan-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.257-02
"
xlink:href
="
note-514.01.257-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
tur, uti non ſint ignota, ſummatim exponam.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16564
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s16565
"
xml:space
="
preserve
">Poſtquam neceſſaria uillarum diſpoſitio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16566
"
xml:space
="
preserve
">collocatio poſita eſt, ſiue uſum, ſiue uoluptatem, ſiue utilita-
<
lb
/>
tem ſpectet,de lumine,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16567
"
xml:space
="
preserve
">feneſtrarum poſitione agit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16568
"
xml:space
="
preserve
">Lumina ruri minus impedita eſſe ſolent, quàm in ciuita-
<
lb
/>
te
<
unsure
/>
. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16569
"
xml:space
="
preserve
">multa enim aduerſa, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16570
"
xml:space
="
preserve
">contraria urbanis ædificijs eſſe poſſunt, quibus mederi quandoq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16571
"
xml:space
="
preserve
">difficile,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16572
"
xml:space
="
preserve
">incõmo
<
lb
/>
dum est.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16573
"
xml:space
="
preserve
">Cæterum in omnibus conſiderandus est lucis effectus,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16574
"
xml:space
="
preserve
">caſus ,unde ueniat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16575
"
xml:space
="
preserve
">nam certum est lu-
<
lb
/>
men haberi ab ea parte minime poſſe, a qua cadere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16576
"
xml:space
="
preserve
">immitti non potest. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16577
"
xml:space
="
preserve
">Craſſitudines parietum ſæpe lumen
<
lb
/>
impediunt, unde nonnulli præcidere murum ſolent, in quo feneſtræ ponendæ ſunt, ab exterioriparte in interiorẽ
<
lb
/>
per muri c raſſitudinem penetrantes,ita ut præciſio illa pendens & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16578
"
xml:space
="
preserve
">demiſſaſit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16579
"
xml:space
="
preserve
">ab hac ratione forte non eſt
<
lb
/>
Vitruuij mens aliena. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16580
"
xml:space
="
preserve
">Qua uero directe linea duci potest ab apertis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16581
"
xml:space
="
preserve
">patentibus cœli regionibus, ab his
<
lb
/>
ſine dubio lumen immitti poteſt, cum uero id a lateribus parietum non eſt expeditum, ſuperius aperiendum,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.257-03
"
xlink:href
="
note-514.01.257-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16582
"
xml:space
="
preserve
">immittendum eſt lumen, cuius uſus eſt iucundiſſimus, quare curandum eſt ,ut partes omnes luminoſæ ſint
<
lb
/>
maximè, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16583
"
xml:space
="
preserve
">præſertim eæ, in quibus itinera, ideſt tranſitus ab uno loco ad alium ,ſcalæ,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16584
"
xml:space
="
preserve
">ſcalarum ſimiles
<
lb
/>
cliui fieri ſolent, nam ſine impeditione, qui ſarcinas ferunt obuiam uenientes ire debent. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16585
"
xml:space
="
preserve
">Defeneſtris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16586
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
apertionibus alio loco diximus explicatè.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16587
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div589
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
103
">
<
head
xml:id
="
echoid-head110
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De Græcorum ædificiorum, eorum{q́ue} partium diſpoſ itione,atquediffe-
<
lb
/>
rentibus nominibus ſatis ab It alicis moribus, & uſibus di-
<
lb
/>
ſcrepantibus. Cap. X.</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16588
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">ATriis</
emph
>
Græciquia non utuntur, neque noſtris moribus ædificant, ſed ab ianua intro-
<
lb
/>
euntibus, itinera faciunt latitudinibus non ſpatioſis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16589
"
xml:space
="
preserve
">ex una parte equilia,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16590
"
xml:space
="
preserve
">ex altera
<
lb
/>
hoſtiarijs cellas, ſtatimq́ ianuæ interiores finiuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16591
"
xml:space
="
preserve
">Hic autem locus inter duas ianuas
<
lb
/>
græcèθνρω
<
unsure
/>
ον appellatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16592
"
xml:space
="
preserve
">Deinde eſt introitus in periſty lium. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16593
"
xml:space
="
preserve
">Id periſtylium in tribus
<
lb
/>
partibus habet porticus, in ea parte, quæ ſpctat ad meridiem, duas antas inter ſe ſpatio amplo di-
<
lb
/>
ſtantes, in quibus trabes inuehuntur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16594
"
xml:space
="
preserve
">quantum inter antas diſtat, ex eo dempta tertia, ſpatium da-
<
lb
/>
turintrorſus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16595
"
xml:space
="
preserve
">Hic locus apud nonnullos proſtas, apud alios paraſtas, nominatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16596
"
xml:space
="
preserve
">In his locis in-
<
lb
/>
trorſus conſtituuntur oeci magni, in quibus matres familiarum cum lanificijs habent ſeſsiones. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16597
"
xml:space
="
preserve
">In
<
lb
/>
proſtadis autem dextra, ac ſiniſtra cubicula ſunt collocata, quorum unum thalamus, alterum amphi-
<
lb
/>
thalamus dicitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16598
"
xml:space
="
preserve
">Circum autem in porticibus triclinia quotidiana, cubicula etiam & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16599
"
xml:space
="
preserve
">cellæ familiari-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.257-05
"
xlink:href
="
note-514.01.257-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
cæconſtituuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16600
"
xml:space
="
preserve
">Hæ cpars ædificij gynęconitis appellatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16601
"
xml:space
="
preserve
">coniunguntur autem his domus am-
<
lb
/>
pliores habentes latiora periſtylia, in quibus pares ſunt quatuor porticus altitudinibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16602
"
xml:space
="
preserve
">una, quæ
<
lb
/>
ad meridiem ſpectat, excelſioribus columnis conſtituitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16603
"
xml:space
="
preserve
">Id autem periſtylium, quod unam altiorem
<
lb
/>
habet porticum, Rhodiacum appellatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16604
"
xml:space
="
preserve
">Habent autem hæ domus ueſtibula egregia,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16605
"
xml:space
="
preserve
">ianuaspro-
<
lb
/>
prias cum dignitate, porticusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16606
"
xml:space
="
preserve
">periſtyliorum, albarijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16607
"
xml:space
="
preserve
">tectorijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16608
"
xml:space
="
preserve
">ex inteſtino opere lacunarijs
<
lb
/>
ornatas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16609
"
xml:space
="
preserve
">in porticibus ,quæ ad ſeptentrionem ſpectant, triclinia Cyzicena,& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16610
"
xml:space
="
preserve
">pinacothecas,ad
<
lb
/>
orientem autem bibliothecas, exedras ad occidentem, ad meridiem uero ſpectantes oecos quadratos,
<
lb
/>
tam ampla magnitudine, uti faciliter in eis triclinijs quatuor ſtratis, miniſtrationum, ludorumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16611
"
xml:space
="
preserve
">lo-
<
lb
/>
cus poſsit eſſe ſpatioſus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16612
"
xml:space
="
preserve
">in his oecis fiunt uirilia conuiuia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16613
"
xml:space
="
preserve
">Non enim fuerat inſtitutum matres fami-
<
lb
/>
liarum eorum moribus accumbere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s16614
"
xml:space
="
preserve
">Hæc autem periſtylia domus andronitides dicuntur, quod in ijs
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.257-06
"
xlink:href
="
note-514.01.257-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>