Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
[Note]
Page: 47
[Note]
Page: 47
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
page
|<
<
(233)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div603
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
105
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17047
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
233
"
file
="
514.01.265
"
n
="
265
"
rhead
="
SETTIMVS.
"/>
Ageſiſtratos. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17048
"
xml:space
="
preserve
">quorum ex commentarijs, quæ utilia eſſe in his rebus animaduerti, collecta, in unum
<
lb
/>
coegi corpus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17049
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17050
"
xml:space
="
preserve
">ideò maximè, quod animaduerti ea in re ab Græcis uolumina plura ædita ab noſtris
<
lb
/>
oppido quàm pauca. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17051
"
xml:space
="
preserve
">Fuſsitius enim mirum de his rebus primus inſtituit edere uolumen. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17052
"
xml:space
="
preserve
">Item Te-
<
lb
/>
rentius Varro de nouem diſciplinis, unum de Architectura. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17053
"
xml:space
="
preserve
">Publius Septimius duo; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17054
"
xml:space
="
preserve
">Amplius uerò
<
lb
/>
in id genus ſcripturæ adhuc nemo incubuiſſe uidetur, cum fuiſſent & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17055
"
xml:space
="
preserve
">antiqui ciues magni Architecti,
<
lb
/>
qui potuiſſent non minus eleganter ſcripta comparare: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17056
"
xml:space
="
preserve
">Namq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17057
"
xml:space
="
preserve
">Athenis, Antiſtates, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17058
"
xml:space
="
preserve
">Calleſchros, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17059
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Antimachides, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17060
"
xml:space
="
preserve
">Potinos Architecti, Piſiſtrato ædem Ioui olympio ſacienti fundamenta conſtitue-
<
lb
/>
runt, poſt mortem autem eius propter interpellationem Reip. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17061
"
xml:space
="
preserve
">incepta reliquerunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17062
"
xml:space
="
preserve
">Itaque circiter
<
lb
/>
annis ducentis poſt Antiochus Rex, cum in id opus impenſam eſſet pollicitus, cellæ magnitudinem,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.265-01
"
xlink:href
="
note-514.01.265-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17063
"
xml:space
="
preserve
">columnarum circa dipteron collocationem epiſtyliorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17064
"
xml:space
="
preserve
">cæterorum ornamentorum ad ſym-
<
lb
/>
metriarum diſtributionem magna ſolertia, ſcientiaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17065
"
xml:space
="
preserve
">ſumma, ciuis Romanus Coſſutius nobiliter eſt
<
lb
/>
Architectatus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17066
"
xml:space
="
preserve
">id autem opus non modo uulgo, ſed etiam in paucisa magnificentia nominatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17067
"
xml:space
="
preserve
">Nam
<
lb
/>
quatuor locis ſunt ædium ſacrarum marmoreis operibus ornatæ diſpoſitiones, è quibus propriæ de
<
lb
/>
his nominationes clariſsima fama nominantur, quorum excellentiæ, prudentesq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17068
"
xml:space
="
preserve
">cogitationum ap-
<
lb
/>
paratus ſulpectus habent in Deorum ſeſsimonio. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17069
"
xml:space
="
preserve
">Primumq́ ædes Epheſio Dianæ Ionico genere ab
<
lb
/>
Cteſiphonte Gnoſio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17070
"
xml:space
="
preserve
">filio cius Metagene eſt inſtituta, quam poſteà Demetrius ipſius Dianæ ſer-
<
lb
/>
uus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17071
"
xml:space
="
preserve
">Peonius Epheſius dicuntur perfeciſſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17072
"
xml:space
="
preserve
">Mileti Apollinis, item Ionicis ſymmetrijs, idem Peo-
<
lb
/>
nius, Daphnisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17073
"
xml:space
="
preserve
">Mileſius inſtituerunt; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17074
"
xml:space
="
preserve
">Eleuſinæ Cereris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17075
"
xml:space
="
preserve
">Proſerpinæ cellam immani magnitudine,
<
lb
/>
Ictinus Dorico more ſine exteriorioribus columnis ad laxamentum uſus ſacrificiorum pertexit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17076
"
xml:space
="
preserve
">Eam
<
lb
/>
autem poſtea cum Demetrius Phalereus Athenis rerum potiretur, Philon ante templum in fronte co-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.265-02
"
xlink:href
="
note-514.01.265-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
lumnis conſtitutis proſtylon fecit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17077
"
xml:space
="
preserve
">Ita aucto ueſtibulo laxamentum initiantibus, operisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17078
"
xml:space
="
preserve
">ſummam
<
lb
/>
adiecit auctoritatem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17079
"
xml:space
="
preserve
">In Aſty uerò Iouem olympium amplo modulorum comparata Corinthijs ſym-
<
lb
/>
metrijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17080
"
xml:space
="
preserve
">proportionibus, (uti ſupra ſcriptum eſt) architectandum Coſſutius ſuſcepiſſe memora-
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17081
"
xml:space
="
preserve
">Cuius commentarium nullum eſt inuentum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17082
"
xml:space
="
preserve
">nec tamen a Coſſutio ſolum de his rebus ſcripta
<
lb
/>
funt deſideranda, ſed etiam a C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17083
"
xml:space
="
preserve
">Mutio, qui magna ſcientia confiſus ædes Honoris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17084
"
xml:space
="
preserve
">Virtutis Marianę
<
lb
/>
cellæ columnarumq́ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17085
"
xml:space
="
preserve
">epyſtiliorum ſymmetrias legitimis artis inſtitutis perfecit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17086
"
xml:space
="
preserve
">Id uero ſi marmoreũ
<
lb
/>
fuiſſet, ut haberet quemadmodum ab arte ſubtilitatem, ſic a magnificentia, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17087
"
xml:space
="
preserve
">impenſis authoritatem,
<
lb
/>
in primis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17088
"
xml:space
="
preserve
">ſummis operibus nominaretur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17089
"
xml:space
="
preserve
">Cum ergo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17090
"
xml:space
="
preserve
">antiqui noſtri inueniantur, non minus quàm
<
lb
/>
Græci ſuiſſe magni Architecti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17091
"
xml:space
="
preserve
">noſtræ memoriæ ſatis multi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17092
"
xml:space
="
preserve
">ex his pauci præcepta edidiſſent,
<
lb
/>
non putaui ſilendum, ſed diſpoſite ſingulis uoluminibus de ſingulis exponendum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17093
"
xml:space
="
preserve
">Atque quoniam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.265-03
"
xlink:href
="
note-514.01.265-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
ſexto uolumine priuatorum ædiſiciorum rationes perſcripſi, in hoc, quod ſeptimum tenet numerum,
<
lb
/>
de expolitionibus, quibus rationibus & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17094
"
xml:space
="
preserve
">uenuſtatem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17095
"
xml:space
="
preserve
">firmitatem habere poſsint exponam.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17096
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s17097
"
xml:space
="
preserve
">Septimus liber expolitiones continet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17098
"
xml:space
="
preserve
">ornamenta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17099
"
xml:space
="
preserve
">ita enim natur æ ordo postulat, ut prius res ſint, poſtea
<
lb
/>
expoliantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17100
"
xml:space
="
preserve
">ornentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17101
"
xml:space
="
preserve
">nam (ut dixi) quod non eſt, ornari non poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17102
"
xml:space
="
preserve
">Aedificiorum igitur dictorum par-
<
lb
/>
tes ſuas habent expolitiones & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17103
"
xml:space
="
preserve
">ornamenta primum plana, deinde parietes, moxlacunaria, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17104
"
xml:space
="
preserve
">tecta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17105
"
xml:space
="
preserve
">plana
<
lb
/>
enim pauimentis, ruderationibusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17106
"
xml:space
="
preserve
">ſternuntur, tecta albario opere, picturisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17107
"
xml:space
="
preserve
">ornantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17108
"
xml:space
="
preserve
">marmoreis crustis
<
lb
/>
ueſtiuntur, lacunaria, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17109
"
xml:space
="
preserve
">tecta contignationibus, fornicibus, atque etiam picturis, ſigninisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17110
"
xml:space
="
preserve
">operibus pul-
<
lb
/>
chriora redduntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17111
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam uero non ſolum politæ, ornatæq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17112
"
xml:space
="
preserve
">res eſſe debent, ſed firmæ, ac durabiles, ideò
<
lb
/>
non tam pulchritudini, quam firmitati conſulit Vitruuius hoc uolumine, cui proœmium pulcherrimum pro-
<
lb
/>
ponit, in quo primum commendatur antiquorum conſuetudo, quod ſcripta in commentariorum relatione po-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.265-04
"
xlink:href
="
note-514.01.265-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
nentes, maximœs humano generi utilitates, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17113
"
xml:space
="
preserve
">delectationes reliquere, mox damnabiles, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17114
"
xml:space
="
preserve
">damnandos eos
<
lb
/>
eße oſtendit, qui aliena pro ſuis uſurpant, alienisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17115
"
xml:space
="
preserve
">operibus ſua nomina præponunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17116
"
xml:space
="
preserve
">Vnde, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17117
"
xml:space
="
preserve
">aliquorum
<
lb
/>
pœnas ab antiquis regibus inflictas huiuiſmodi furibus fuiſſe oſtendit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17118
"
xml:space
="
preserve
">mox enumer ando quot egregij Archi-
<
lb
/>
tecti ſuerint, quæq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17119
"
xml:space
="
preserve
">ſcripta reliquerint, tam de Græcis, quàm de Romanis mentem ſuam aperit, oſtenditq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17120
"
xml:space
="
preserve
">quo
<
lb
/>
propoſito de Architectura ſcripſerit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17121
"
xml:space
="
preserve
">quibus auctoribus ſit uſus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17122
"
xml:space
="
preserve
">quod ſeptimo uolumine contineri uelit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17123
"
xml:space
="
preserve
">Finito autem proœmio quatuor primis capitibus panimentorum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17124
"
xml:space
="
preserve
">parietum expolitiones, tam in ſiccis, quã
<
lb
/>
in humidis locis, quomodo fieri debeant: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17125
"
xml:space
="
preserve
">a quinto ad ſeptimum, de pingendi ratione & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17126
"
xml:space
="
preserve
">marmorum incrusta-
<
lb
/>
tione loquitur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17127
"
xml:space
="
preserve
">a ſeptimo ad ſinem libri de coloribus tam naturalibus, quàm arte factis multa commemorat
<
lb
/>
non iniucunda. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17128
"
xml:space
="
preserve
">nos ubi opus erit, inſiſtemus, ut in hac parte etiam ſtudium noſtrum non deſideretur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17129
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div606
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
106
">
<
head
xml:id
="
echoid-head113
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De Ruderatione commode facienda.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17130
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Rimvm</
emph
>
q́ incipiam de ruderatione, quæ principia tenet expolitionum, uti curioſius, ſum-
<
lb
/>
maq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17131
"
xml:space
="
preserve
">prouidentia ſolidationis ratio habeatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17132
"
xml:space
="
preserve
">Et ſi plano pede erit ruderandum, quæ-
<
lb
/>
ratur ſolum, ſi ſit perpetuò ſolidum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17133
"
xml:space
="
preserve
">ita exæquetur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17134
"
xml:space
="
preserve
">inducatur cum ſtatumine rudus:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17135
"
xml:space
="
preserve
">ſi aut omnis, aut ex parte congeſtitius locus ſuerit, ſiſtucationibus cum magna cura ſo-
<
lb
/>
lidetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17136
"
xml:space
="
preserve
">in contignationibus uero diligenter eſt animaduertendum, ne quis paries, quinon exeat ad
<
lb
/>
ſummum, ſit extructus ſub pauimentum, ſed potius relaxatus ſupra ſe pendentem habeat coaxationẽ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17137
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Cum enim ſolidus exit contignationibus areſcentibus, aut pandatione ſidentibus, permanenti ſtru-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.265-05
"
xlink:href
="
note-514.01.265-05a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>