Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (235) of 412 > >|
267235SEPTIMVS. ſcentibus, aut pandatione ſidentibus contignationibus. Item mixtione axium diuerſorum lignorum, quorum
alia ſua natura humore percepto torquentur, alia in ſua firmitate permanent;
fieri ſolet, ut altera ſubſidente,
altera durante inæqualiter pondus ſustineatur:
quare ijs uitijs medendum est, primo ne dextra, ac ſinistra
in pauimentis rimæ fiant ob areſcentes, aut pandantes contignationes permanente ſtructuræ ſoliditate.
Nam ſi
quo loco aut paries, aut trabs ualde robustior cæteris ſubiecta ſit, eo loci findetur pauimentum, atque uitia-
bitur.
Curandum igitur eſt, ut oſſa quibus ſustinetur, uiribus ſint ualida, & inter ſe coæqualia, deinde ne
miſceantur axes diuerſi generis lignorum.
Et ſi neceſſitas coegerit, prouideatur, ut axes, quod damnum fa-
cere poßunt, cum torquentur tenuiores, &
ſubtiliores ſecentur, nam ita minus ualebunt & facilius clauis.
continebuntur, tanto magis ſi tranſuerſi, atque directi duplici tabularum ordine ponantur; deinde in ſingulis
1110 tignis extremis partibus axis bini claui figantur, uti nulla ex parte poſſint ſe torquendo anguli excitare.
Ita
igitur prouiſum erit, ut perpetuo tenore ſolũ exæquatũ sternatur, &
coaxatio temperetur, mox filice aut palea
sternenda eſt coaxatio ne ligna a calce uitientur.
Calx enim ( ut aliàs dictum est ) materiem uitiare ſolet;
inde rudiori ſaxo ſtatumen, hoc est primum stratum struatur, ſaxum autem non minus eſſe debet, quam quod
poſſit manum implere.
Poſtquam igitur ſtatuminatum fuerit tunc ruder andum eſt. Rudus duplex est nouũ,
&
uetus: nouum fit ex ſaxis contuſis, ſiue testis fractis, & glarea cum calce. Vetus fit ex pauimentis iam
dirutis.
Si ergo rudus nouum erit ad tres partes una calcis miſceatur; ſi uetus, quod rediuiuum dicitur a
Vitr.
ideſt e ueteri renouatũ quinque ad duum mixtiones habeant reſponſum. Inducto rudere uectibus, & ba-
culis ligneis, pinſantũ eſt crebiter, ut ſolidetur, claſſes uero pinſantium immittendæ, quæ non minores, quàm
denum hominum faciendæ, quas antiqui decurias appellabant, &
maxime probabant, quod is numeri mo-
2220 dus in opere commodiſſime cuſtodiretur, nec præeuntis monitoris diligentiam multitudo confunderet, ut ait
Columella.
Altitudo ruderis, uel craſſitudo ita pinſatione crebra ſolidata, ſit non minus nouem pollicibus. Ita
enim dodr antem intelligo, uncias pollices in pedem eſſe dixi, pedem in uncias duodecim diuiſum ostendens.
Solidato ruderi nucleus inducendus idest anima, & medium corium inter rudus, & pauimentum, quod ſit
105[Figure 105]Pauimentorum genera.Filandri.
Anticum.
33304440 ex tſsta contuſa &
temperata ad tres eius partes una calcis appoſita, cuius nuclei uel pultis craßitudo non
ſit minor ſenis digitis.
Inducto nucleo tanquam ſtrato, pauimenti ratio eſt habenda. Pauimentum multis
modis ſtruebant.
Nam primo picta ſuerant, & uerſicoloriruderatione facta. (Secretum enim marmor colla
caſei albumine oui ſubacta, &
calce adhibita, coloribus intinctum uarijs ad libitum formisq́; ligneis, quibus
uolueris incluſum efficiet opus pauimenti coloratum, &
depictũ) post picturam pauimentorũ lapidibus ſterni
cœperunt, lapides autẽ, autẽ in paruas cruſtas ſecabantur, &
ſic ſectiles dicebantur, qui cum uarietate colorum
componerentur, opus faciebant, quod nos Muſaycum uocamus, alij amuſcatum, uel muſicum:
aut quadrata
grandiori forma conſtabant lapides, &
ita teßeræ uocabantur. ſecabantur uero lapides uarijs modis, alij
5550 enimſcutulari, hoc est rotunda figura, alij triangulari, alij tetragona, nonulli etiam fauorum hoc eſt cellarũ
apium modo hexagoni fielant, componebantur item in pauimentis accuratißima &
exquiſitißima diligentia
lapilli parui, &
minuti, ita ut piſcium, & aliarum rerum eſſigies, uarijs coloribus penitus imitarentur. Ex
Alberto autẽ Durero haberi poſſunt uariæ figurationes pauimentorum, itemq́;
ex primario templo Senis, pictu
ras &
Venetijs, Romæ in antiquis ruinis, alibiq́; magna opera, & precioſorum lapidum ſtrata pauimenta
uidere poſſumus, quæ diligentiam ueterum commendant.
In omnibus autem pauimentis struendis ea dili-
gentia adhibenda eſt, ut nulli extent anguli, æqualia ſint coagmenta, plana omnium directio, quod fiet, ſi ita
fricentur, cum ſectilia ſint, ut nulli gradus in ſcutulis, aut trigonis, aut quadratis, ſeu fauis extent, &
ſupra
nucleum ſint prius ad regulam, &
libellam exacta pauimenta, uelſi teſſeris ſtruantur omnes habeant angu-
los æquales.
Quoniam uero & teſtacea pauimenta ſiebant in ſpicæmodum exacta, quæ constabant arena,
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index