Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 50
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 51
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
page
|<
<
(238)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div612
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
108
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17445
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
238
"
file
="
514.01.270
"
n
="
270
"
rhead
="
LIBER
"/>
rimas, neque aliud uitium in ſe recipere poterunt, ſed & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17446
"
xml:space
="
preserve
">baculorum ſubactionibus ſundatæ ſoliditates,
<
lb
/>
marmorisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17447
"
xml:space
="
preserve
">candore firmo læuigatæ, coloribus cum politionibus inductis, nitidos expriment ſplen-
<
lb
/>
dores. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17448
"
xml:space
="
preserve
">Colores autem udo tectorio cum diligenter ſunt inducti, ideo non remittunt, ſed ſunt perpe-
<
lb
/>
tuo permanentes quod calx in fornacibus excocto liquore, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17449
"
xml:space
="
preserve
">facta raritatibus euanida ieiunitate coa-
<
lb
/>
cta, corripit in ſe, quæ res forte eam contingerunt, mixtionibusq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17450
"
xml:space
="
preserve
">ex alijs poteſtatibus collatis ſemi-
<
lb
/>
nibus, ceu principijs una ſolideſcendo in quibuſcunque membris eſt formata, cum fit arida, redigi-
<
lb
/>
tur, uti ſui generis proprias uideatur habere qualitates. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17451
"
xml:space
="
preserve
">Itaque tectoria, quæ rectè ſunt facta, neque
<
lb
/>
uetuſtatibus fiunt horrida, neque cum extergentur, remittunt colores, niſi ſi parum diligenter, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17452
"
xml:space
="
preserve
">in
<
lb
/>
arido fuerint inducti. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17453
"
xml:space
="
preserve
">Cum ergo ita in parietibus tectoria facta ſuerint ( uti ſupra ſcriptum eſt) & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17454
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.270-01
"
xlink:href
="
note-514.01.270-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
firmitatem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17455
"
xml:space
="
preserve
">ſplendorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17456
"
xml:space
="
preserve
">ad uetuſtatem permanentem uirtutem poterunt habere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17457
"
xml:space
="
preserve
">Cum uero
<
lb
/>
unum corium arenæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17458
"
xml:space
="
preserve
">unum minuti marmoris erit inductum, tenuitas eius minus ualendo faciliter
<
lb
/>
rumpitur, nec ſplendorem politionibus propter imbecillitatem craſsitudinis proprium obtinebit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17459
"
xml:space
="
preserve
">Quemadmodum enim ſpeculum argenteum tenui lamella ductum incertos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17460
"
xml:space
="
preserve
">ſine uiribus habet re-
<
lb
/>
miſsiores ſplendores, quod autem e ſolida temperatura fuerit factum, recipiens in ſe firmis uiribus
<
lb
/>
politionem, ſulgentes in aſpectu, certasq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17461
"
xml:space
="
preserve
">conſiderantibus imagines reddit: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17462
"
xml:space
="
preserve
">ſic tectoria, quæ ex te-
<
lb
/>
nui ſunt ducta materia, non modo fiunt rimoſa, ſed etiam celeriter euaneſcunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17463
"
xml:space
="
preserve
">Quæ autem fundata
<
lb
/>
arenationis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17464
"
xml:space
="
preserve
">marmoris ſoliditate ſunt craſsitudine ſpiſſa, cum ſunt politionibus crebris ſubacta,
<
lb
/>
non modo fiunt nitentia, ſed etiam imagines expreſſas aſpicientibus ex eo opere remittunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17465
"
xml:space
="
preserve
">Græco-
<
lb
/>
rum uero tectores non ſolum his rationibus utendo faciunt opera firma, ſed etiam mortario collo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.270-02
"
xlink:href
="
note-514.01.270-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
cato, calce, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17466
"
xml:space
="
preserve
">arena ibi confuſa decuria hominum inducta ligneis ucctibus pinſant materiam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17467
"
xml:space
="
preserve
">ita
<
lb
/>
ad certamen ſubacta tunc utuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17468
"
xml:space
="
preserve
">Itaque ueteribus parietibus nonnulli cruſtas excidentes pro aba-
<
lb
/>
cis utuntur, ipſaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17469
"
xml:space
="
preserve
">tectoria abacorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17470
"
xml:space
="
preserve
">ſpeculorum diuiſionibus circa ſe prominentes habent expreſ
<
lb
/>
ſiones. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17471
"
xml:space
="
preserve
">Sin autem in craticijs tectoria erunt facienda, quibus neceſſe eſt etiam in arrectarijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17472
"
xml:space
="
preserve
">tranſ-
<
lb
/>
uerſarijs rimas fieri, ( ideo quòd luto cum linuntur, neceſſario recipiunt humorem, cum autẽ areſcunt
<
lb
/>
extenuati in tect orijs faciunt rimas) id ut non fiat, hæc erit ratio. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17473
"
xml:space
="
preserve
">Cum paries totus luto inquinatus
<
lb
/>
fuerit, tunc in eo opere cannæ clauis muſcarijs perpetuæ figantur, deinde iterum luto inducto, ſi
<
lb
/>
priores tranſuerſarijs arundinibus fixæ ſunt, ſecundæ erectis figantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17474
"
xml:space
="
preserve
">ita ( uti ſupra ſcriptum eſt)
<
lb
/>
arenatum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17475
"
xml:space
="
preserve
">marmor, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17476
"
xml:space
="
preserve
">omne tectorium inducatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17477
"
xml:space
="
preserve
">Ita cannarum duplex in parietibus ordinibus
<
lb
/>
tranſuerſis fixa perpetuitas, nec ſcgmina, nec rimam ullam fieri parietur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17478
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s17479
"
xml:space
="
preserve
">De camerarum diſpoſitione, deq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17480
"
xml:space
="
preserve
">earum tunicis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17481
"
xml:space
="
preserve
">tectorio opere, non tam in ſiccis quàm in humidis locis
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.270-03
"
xlink:href
="
note-514.01.270-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
tertio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17482
"
xml:space
="
preserve
">quarto capite agitur, non rectè autem ageretur de tectorio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17483
"
xml:space
="
preserve
">albario opere, niſiprius cameræ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17484
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
parietes earum diſponerentur ad recipiendas expolitiones, ideo docet quaratione cameræ incuruentur, ut or-
<
lb
/>
namenta ſuſtineant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17485
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17486
"
xml:space
="
preserve
">qua ratione ſuperiores, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17487
"
xml:space
="
preserve
">inferiores earum partes tegere debemus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17488
"
xml:space
="
preserve
">expolire. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17489
"
xml:space
="
preserve
">mox
<
lb
/>
ad coronas ducendas ſub arcubus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17490
"
xml:space
="
preserve
">cameris perueniens, demum ad parietes dealbandos, ſiue teſtacei ſint,
<
lb
/>
ſiue craticij progreditur, nullum e neceſſarijs præceptis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17491
"
xml:space
="
preserve
">utilibus prætermittens, Albertus ſummatim de
<
lb
/>
hac re commemorat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17492
"
xml:space
="
preserve
">Diuerſa ſunt camer arum diſcrimina, quænos inquirere diligenter oportet, quibus li-
<
lb
/>
neis, terminisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17493
"
xml:space
="
preserve
">præfiniantur, etenim fornix eſt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17494
"
xml:space
="
preserve
">camera, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17495
"
xml:space
="
preserve
">hemiſphærium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17496
"
xml:space
="
preserve
">arcus illi, qui ſunt harum
<
lb
/>
quotæ partes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17497
"
xml:space
="
preserve
">Hemiſphærium, quòd mediæ pilæ ſpeciem habet, ſuapte natura ex circinatione ueſtigijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17498
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ichnographia circulari prouenit; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17499
"
xml:space
="
preserve
">camera quadratis areis conuenit, ſicuti fornices quadrangularibus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17500
"
xml:space
="
preserve
">Fornix
<
lb
/>
excauati montis ſimilitudinem fert: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17501
"
xml:space
="
preserve
">est enim in arcum flexa, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17502
"
xml:space
="
preserve
">protenſa curuitas. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17503
"
xml:space
="
preserve
">imaginemur parietem
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.270-04
"
xlink:href
="
note-514.01.270-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
amplum, qui a ſummo ſinuetur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17504
"
xml:space
="
preserve
">ſlectatur per porticus latitudinem tranſuerſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17505
"
xml:space
="
preserve
">Camera uero arcum refert
<
lb
/>
a meridie in ſeptentrionem ſe flectentem, qui & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17506
"
xml:space
="
preserve
">alium habeat tranſuerſum ab oriente in occaſum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17507
"
xml:space
="
preserve
">cornua
<
lb
/>
enim ſlexa præter hemiſphærium concurſus eſt multorum arcuum æqualium in centrum lmedij culminis, ſunt
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17508
"
xml:space
="
preserve
">plura curuationum genera alia delumbata ad circinum, uel quæ lunulata uocantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17509
"
xml:space
="
preserve
">ſi quo alio modo te-
<
lb
/>
studinata ſint, quæmultorum angulorum figuras oſtendunt, quorum omnium incuruandorum ratio una eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17510
"
xml:space
="
preserve
">Et omnia prædicta genera rationem parietis, ſuperquem imponuntur, ſequi debere uidentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17511
"
xml:space
="
preserve
">Namque ſul-
<
lb
/>
cra earum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17512
"
xml:space
="
preserve
">oſſa ( ut ita dicam ) quæ ab imo ad ſummum eriguntur a fulcimentis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17513
"
xml:space
="
preserve
">oſſibus parietum
<
lb
/>
erigi debent, unumquodq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17514
"
xml:space
="
preserve
">tamen ſecundum proprium genus in parietem incumbere debet idest ſecundum eã
<
lb
/>
formam, quam curuaturæ dare proponimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17515
"
xml:space
="
preserve
">oſſa buiuſmodi inter ſe distar e oportet ſpatio quodam certo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17516
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
præfinito. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17517
"
xml:space
="
preserve
">Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17518
"
xml:space
="
preserve
">inquit {aſſeres directi diſponuntur inter ſe ne plus ſpatium habentes pedes binos. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17519
"
xml:space
="
preserve
">} Sunt aſſe-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.270-05
"
xlink:href
="
note-514.01.270-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
res oblongæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17520
"
xml:space
="
preserve
">ſtrictæ trabeculæ, quæ directè diſponuntur circa parietes ſecundum eam formam, quam ca-
<
lb
/>
meræ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17521
"
xml:space
="
preserve
">curuaturæ imponere proponimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17522
"
xml:space
="
preserve
">huius modi aſſeres ita diſpoſiti ligne is uinculis, quæ catenas Vi-
<
lb
/>
tru. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17523
"
xml:space
="
preserve
">ab effectu nominat, inter ſe compingi debent, eorum ſumma capita crebriter clauis ferreis fixa ad conti-
<
lb
/>
gnationes, uel tecta religentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17524
"
xml:space
="
preserve
">Spatia uero inter aſſeres. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17525
"
xml:space
="
preserve
">quæ oſſa ab Alberto dicuntur, repleri oportet, ſed
<
lb
/>
in hoc differunt, quæ fiunt in parietibus complementa ab ijs, quæ inter oſſa, aßeresq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17526
"
xml:space
="
preserve
">infarciuntur, quòd inpa
<
lb
/>
riete ad rectam regulam, normamq́;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17527
"
xml:space
="
preserve
">, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17528
"
xml:space
="
preserve
">libellam lapides, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17529
"
xml:space
="
preserve
">ſinguli ordines coagmentantur, atque compo-
<
lb
/>
nuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17530
"
xml:space
="
preserve
">In testudine autem ordines ad ſlexam regulam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17531
"
xml:space
="
preserve
">lapidis ommes conclauſuræ ad ſui arcus centrum
<
lb
/>
diriguntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17532
"
xml:space
="
preserve
">Ait autem postea ueteres oſſanunquam induxiſſè, niſi cocto ex latere, eodemq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17533
"
xml:space
="
preserve
">ut plurimum
<
lb
/>
bipedali, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17534
"
xml:space
="
preserve
">complementa testudinum abſoluenda eſſe e lapide leuißimo, ne muri ab iniquo eorum pondere
<
lb
/>
fatigentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17535
"
xml:space
="
preserve
">Præterea, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17536
"
xml:space
="
preserve
">illud monet, quo etiam artifices utuntur arcubus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s17537
"
xml:space
="
preserve
">testudinibus ſtruendis arma-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.270-06
"
xlink:href
="
note-514.01.270-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>