Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[31] FRONS TEMPLI CVM PODIO.
[32] A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel orbiculus, Trochilus.D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.E. Quadra, listello, Filetto,F. Apopbygis, annulus, cimbia. E D B A C F
[33] A. Plinthus.B. Torus inferior.O. quadræ.C. Scotia.D. torus ſuperior.E. quadra apophygis.F. apophygis.tt. craſſitudo columnæ. f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b
[34] A. plinthus.B. ſcotia inferior.B. ſcotia ſuperior.C. torus.D. quadra apophygis.o. centrum apophygis.f. Signum ubi decuſſatio facienda.2. ſupercilium.3 aſtragali. f c b a D C B B A 2
[35] A. abacus.B. quadra abaci.C. latitudo uolutæ.D. canalis.E. cymatium.F. Aſtragalus.G H. Apotbeſis. α ρ ϊ b c οα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ρo p q hh d 1 2 4 3 1 2 4 3 m d @ x X @ dA B C D E F G H
[36] e b d f c a
[Figure 37]
[38] A. Trabs, epiſtylium.1. prima faſcia.2. ſecunda faſcia.3. Tertia faſcia.B. cymatium epistylij.C. Zopborus puluinatus.D. cymatium zophori.E. Denticulus.O. Interſectio.F. cymatium denticuli.G. corona.L. Faſtigium.K. tympanum.I. Acroteria.H. ſtmæ. L H g F P E D O D B 3 A 2 1
[Figure 39]
[40] ſi fuerinf commoda ſpacia,.b. coſumen. a. canfenTignorum ca:Pifa ſupra frabem ef frabs ſupra coſumnasſiampſiora ſunt spaciaC. Capteol@ I. AssereſA. ſunt Cantherij.B. Columen.Vbi Hero ampla ſunt ſpatia.C. capreoli.I. Aſſeres.O. Templa.Integra hæc compoſitio, tectum nominatur. a a a a D a a a a c c c c c c c
[41] A B
[42] ... adiectio.G. H. abacus.G. cymatium.I. echinus.K. annuli.L. hypotrachelium.M. aſtragalus.N. apotheſis. S R Q P O G H I K L M N F E D C B A
[43] A. epiſtylium.B. Guttæ.C. regulaD. faſcia.E. femur.F. Canalis.G. Me-topa.H. ſemimetopa.F. E. triglyphus.I. capitulum triglyphi.K. cymatium.L. corona.M. cymatium coronæ.N. tympanum.O P Q. partes faſtigij, quæ reſpon-dent partibus coronæ.R. ſima.S. Acroterium. S R Q P O N M L K I H q F E D C B A
[44] a tilg@iftb metopęmodſusodiaſtiſoſ.tetraſti@oſdiaſtiloſmodolo@exaſtiſo@Striarum modus. c.Centrum quadrati. a.ſiſtiſoſ modvcxaſtilosſiſtiloſtetraſtiloſ b a b a b a a c c c c a a
[45] ICHNOGRAPHIA PROSTRLOS.
[46] ORTHOGRAPHIA PROSTRLOS.
[47] FIGVRA EXA STTLI DORICI.
[48] A B. altitudo ad lacunaria.C. D. luminis altitudo.C. E. luminis latitudo inferior.D F. ſuperior luminis latitudo.C. G. craſſitudo antepagmentorum inferior.D. H. craſſitudo antepagmentorũ ſuperior.I. Supercilium.K. cymatium.M. antepagmentũ.N. hyperthy-ron.O. cymatium Doricum.P. corona plana cum cymatio.Q R. altitudo antepagmenti.S. Tympanum.T. impagines.V. ſcapi cardinales.X. impagines.r. Z. cymatia. A P N K I F D H V Q M Y S T S X E C B R G
[49] I. Corona.f. Ancones.d. hyperthyron.c. folium.e. cymatia.I E. ſcapusg. cymatium.h. replum.A B. Altitudo ad lacunaria.D. corona.G. by-perthyron.H. cymatium.I. prima corſa.K. ſecunda corſa.L. Tertia corſa.M. Tympana.N. impagines.O. ſcapi.C. hyperthyron. r d f e D C C I o o N N g G M M H g N N L K M M I E B
[50] A. corona.O. cymatium Lesbium.P. cymatium Doricum.Q. Hyperthyron.R. Cyma-tium antepagmentorum.S. Aſtragali.T. Prima faſcia.S. ſecunda faſcia.V. Tertia faſcia.X X. ſcapus.Y. cymatium.Z. replum.I. Tympanum.K K. impages. A O p Q R Q X s Q s R s V I s T I I I I K K I I X
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
< >
page |< < (244) of 412 > >|
De coloribus, & primum de ochra. Cap. VII.
COlores alij ſunt, qui per ſe certis locis procreantur, & inde fodiuntur, nonnulli ex
alijs
rebus tractationibus, aut mixtionum temperaturis compoſiti perficiuntur, uti præ-
ſtent
eandem in operibus utilitatem.
Primum autem exponemus, quæ per ſe naſcentia fo-
diuntur
, uti quod græcè ochra dicitur.
Hæc uero multis locis (ut etiam in Italia) in-
uenitur
, ſed quæ fuerat optima, Attica, ideo nunc non habetur, quod Athenis argenti fodinæ cum
habuerunt
familias, tunc ſpecus ſub terra fodiebantur ad argentum inueniendum.
Cum ibi uena fortè
inueniretur
, nihilominus uti argentum proſequebantur.
Itaque antiqui egregia copia ſilis ad politio-
nes
operum ſunt uſi.
Item rubricæ copioſæ multis locis eximunt, ſed optimæ paucis, uti Ponto, Sino-
3330 pe, &
Aegypto, in Hiſpania Balearibus, non minus etiam Lemno, cuius inſulæ uectigalia Athenienſi-
bus
ſenatus populusq́;
Rom. conceſsit fruenda. Parætonium uero ex ipſis locis, unde foditur habet no
men
.
Eadem ratione Melinum, quòd eius uis metalli inſulę Cycladi Melo dicitur eſſe. Creta uiridis
item
pluribus locis naſcitur, ſed optima Smyrnæ.
Hanc autem Græci theodotion uocant, quod Theo-
dotus
nomine fuerat, cuius in fundo id genus cretæ primum eſt inuentum.
Auripigmentum, quod
arſenicum
Græcè dicitur, foditur Ponto.
Sandaraca item pluribus locis, ſed optima Ponto, proximè
flumen
Hypanim habet metallum.
Alijs locis ut inter Magneſię, & Epheſi fines ſuntloci unde ef-
foditur
parata, quam nec molere, nec cernere opus eſt, ſed ſic eſt ſubtilis, quemadmodum ſi qua eſt
manu
contuſa, &
ſubcreta.
Colorum differentias primum ponit Vitr. mox temperaturas. Colorum aliqui ſunt natiui, alij facticij: ex
4440 natiuis alij ſine ulla præparatione, &
tritura ſunt ad opus utiles, alij aliquo modo temperantur. Sunt autem
natiui
colores, qui fodiuntur, &
ut uulgus uocat minerales, ut ſinopis, rubrica, parætonium, erethria, & au-
ripigmentum
.
de ijs Vitr. cap. ſeptimo, octauo, & nono loquitur, docetq́; quibus in locis optimi reperiãtur, &
quaratione
, aliqui ex ijs temperentur.
Facticij ſunt, quimixtura, & arte finguntur ad maiorem rerum
expreßionem
inuenti, de quibus reliquis capitibus mentio fit.
Ochra, noſtris etiam ochrea dicitur, & terra
gialla
, idest lutea.
hæc uſta fit rubra, & pro fundo ea pictores utuntur ochræ non ustæ. Fundus enim & um-
bra
obſcuriori colore eſſe debet.
Videtur autem quod Græcè ochra eſt, ſil latinè dici. Nam cum Vitru.
hoc capite rationem reddit, cur ochræ optimæideſt Atticæ copia non haberetur ſuis temporibus, commutato
uerbo
ochræ in ſilem, ait;
itaque antiqui egregia copia ſilis ad politionem operum ſunt uſi, nos uero ex tam
manifeſta
Vitruuij lectione non quæremus anſam ex aliorum dictis contendendi;
cum & quid ſit ochra, &
5550 unde ueniat, iam notum omnibus habeatur.
Rubrica optima Sinopi inuenta, & primum in Ponto inde nomen
a
Sinope urbe, naſcitur &
Aegypto, Balearibus, Aphrica, ſed optima in Lemno, & in Cappadocia effoſſa ex
ſpeluncis
.
Quæ ſaxis adhæſit, excellit: glebis ſuus colos. extra maculoſus. Hacq́; uſi ſunt ueteres ad ſplen-
dorem
.
Rubrica autem eſt terra rubra, qua pictores, & fabri materiarij utuntur, mylton Græcè dicitur. Pa-
rætonium
uero dicitur a loco Aegypti, unde foditur.
Plinius lib. 35. cap. ult. ſcribit ex ſpuma maris ſolidata
cum
limo è candidis coloribus pinguiſſimum, &
tectorijs tenacißimum propter liuorem candidum. uult Plinius
parætonium
eſſe.
Eadem ratione melinum, meliam uocat Theophr. optimum in Melo inſula, unde nomen ſum
pſit
.
Quod ſi alterius coloris eſſe Melinum dicatur, ut gilui, & lutei, puto ego cum ſua natura candidum ſit,
poſſe
commodè aliqua temperatura, &
mixtione alios colores ſubire, ac magis in hunc quàm in illum uerti.
Creta uiridis, ut ait Phil. ea intelligitur, quam Veneti terram uiridem uocant, fortè, & Verdettum montanum,
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index