Vitruvius, De architectura libri decem, 1567
page |< < (254) of 412 > >|
286254LIBER
Veſtinos ultra Picenum eſſe tradit Strabo. Pinna bodiè Penna dicitur: oppidum Pinnenſium in Vestinis
a Plinio poſitum.
Strumæ ſunt glandulæ obduratæ, quibus collum, axillæ, inguina occupantur, ſcrofulas uul-
go dicunt.
Paralyſis eſt diſſolutio neruorum, unde tremor, & uirium deſectus remedio ſunt aſtringentia,
qualia frigida ſunt.
Vbi uero aurum, argentum, ferrum, æs, plumburn, reliquęq́; res earum ſimiles fodiuntur, fon-
tes inueniuntur copioſi, ſed hi maximè ſunt uitioſi.
Habent enim uitia contraria aquæ calidæ, quam
ſulphur, alumen, bitumen emittit, qui per potiones, cum in corpus ineunt, &
per uenas permanando
neruos attingunt, &
artus eos durant inflando. Igitur nerui inflatione turgentes ex longitudine con-
trahuntur, &
ita aut neuricos, aut podagricos efficiunt homines.
Si neruicos legas aneruis latinè, ſi neuric os a neuris gręcè dicetur: articulorum morbi forte intelliguntur.
1110
Ideo quòd ex duriſsimis, & ſpiſsioribus, frigidiſsimisq́ intinctas habent uenarum raritates.
Aquæ autem ſpecies eſt, quæ cum habeat non ſatis perlucidas uenas, ſpuma uti flos natat in ſummo
colore, ſimilis uitri purpurei.
Hæc maximè conſiderantur A thenis. Ibienim ex huiuſmodi locis, &
fontibus, &
in Aſty, & ad portum Pyræeum ducti ſunt ſalientes, è quibus bibit nemo propter eam
cauſam, ſed lauationibus, &
reliquis rebus utuntur, bibunt autem ex puteis, & ita uitant eorum uitia.
Et in Aſty. Athenæ intelliguntur, ſicut de Roma, cum dicitur urbs, intelligitur Roma, ita & Asty. græcè
ſine ulla adiectione, urbs Athenarum intelligitur, ſi ita legas.
Cæterum ſi legatur Maſti uſque ad portum Pi
ræeum quemadmodum legipoſſe putauit Hermolaus, intellige ſic.
Mastiidestpapillæ mammæ, ſiue ubera e
quibus aquæ ſaliunt.
2220
Troezeni non poteſt id uitari, quod omnino aliud genus aquæ non reperit, niſi quod Cibdeli ha-
bent.
Vnde Plinius aquarum culpa in Troezenæ omnium pedes uitia ſentiunt; Troezenæ uero oppidum
est Achaiæ.
Itaqve in ea ciuitate, aut omnes, aut maxima parte ſunt pedibus uitioſi. Troezeni pedibus, alijs
regionibus ob aquarum proprietates, gutture laborant incolæ.
Ciliciae uero ciuitatem Tarſo, flumen eſt nomine Cydnos, in quo podagrici crura maceran-
tes leuantur dolore.
Cydnos (ut ſcribit quintus Curtius libro tertio) inclytus amnis, non ſpatio aquarum, ſed liquore memorabi-
lis, quippe leni tractu e fontibus ſcatens puro ſolo excipitur, nec torrentes incurrunt, qui placidè manant em
alueum turbent.
Itaque incorruptibilis, idemq́; frigidiſſimus, quippe multa riparum amœnitate inumbratus
3330 ubique fontibus ſuìs ſimilis in mare euadit per mediam vrbem Tarſon Cilitiæ decurrit, ex Tauro monte ori-
ginem ducit.
Svnt autem, & alia multa genera, quæ ſuas habent proprietates, uti in Sicilia flumen eſt Himera,
quod a fonte, cum eſt progreſſum, diuiditur in duas partes, quæ pars profluit contra Aetnam, quod
per terræ dulcem ſuccum percurrit, eſt inſinita dulcedine;
altera pars, quæ per eam terram currit, un-
de ſal foditur, ſalſum habet ſaporem.
Himeri fluuij pars una in Tyrrenum, altera in Lybicum mare decurrit, cœleſtibusq́; plagis mutatur, ama
rum eſt, dum fluit in Aquilonem, dulce ubi ad meridiem flectitur, cauſa redditur a Vitr.
Item Parætonio, & quo eſt iter ad Hammonem, & Caſsio ad Aegyptum, lacus ſunt paluſtres,
quiita ſuntſalſi, ut habeant inſuper ſe ſalem congelatum.
Sunt autem & alijs pluribus locis &
4440 fontes, &
flumina, & lacus qui per ſalifodinas percurrentes, neceſſario ſalſi perficiuntur. Alij uero
per pingues terræ uenas profluentes uncti oleo erumpunt, uti Solis ( quòd oppidum eſt Ciliciæ) flus
men nomine Liparis, in quo natantes, aut lauantes ab ipſa aqua unguntur.
Fontem, in quo ſup ernatat pinguedo, tanquam oleum, uidi ego in Scotia, fontemq́; Sanctæ Catherinæ uo-
cant, unde ſuperſtitionem religioni addidere multa puerilia de eo dicentes.
Similiter Aethiopiæ Iocus eſt, qui unctos homines efficit, qui in eo natauerint, & in India,
qui ſereno cœlo emittit olei magnam multitu dinem;
Item Carthagini fons eſt, in quo natat inſuper
oleum odore, uti ſcobis, citreæ.
quo oleo etiam pecora ſolent ungi. Ideſt odore rament orum, ſiue ſco-
bis citreorum.
Zacyntho, & circa Dyrrachium, & A polloniam fontes ſunt, qui picis magnam multitudinem cum
5550 aqua uomunt.
Babyloniæ Iacus ampliſsima magnitudine qui Limne aſphaltis appellatur, habet ſupra
natans liquidum bitumen, quo bitumine, &
latere teſtaceo ſtructo muro Semiramis circunde-
dit Babylonem.
Bitumine ferruminati Babylonis muri a Semiramide dicuntur. bitumen uocant quicquid eſt lentum, &
mollitia glutinoſa, quod ſpontè aut montibus deuoluitur, aut e terra ſcaturit lacubus, fontibuſue innatans;
Phil.
plura hoc loco de bitumine.
Item Ioppe in Syria, Arabiaq́; Numidarum Iacus ſunt immani magnitudine, qui emittunt bitu-
minis maximas moles, quas diripiunt, qui habitant circa.
Id autem non eſt mirandum, nam cre-
bræ ſunt ibi lapicidinæ bituminis duri.
Cum ergo per bituminoſam terram uis erumpit aquæ, ſecum
extrahit, &
cum ſit egreſſa extra terram ſecernitur, & ita reijcit ab ſe bitumen, etiamq; eſt in Cappa-
6660 docia in itinere, quod eſt inter Mazacam, &
Tuanam lacus amplus, in quem lacum, pars ſiue

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index