Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 59
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 64
[Note]
Page: 64
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
page
|<
<
(255)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div660
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
124
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19029
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
255
"
file
="
514.01.287
"
n
="
287
"
rhead
="
OCTAVVS.
"/>
dinis, ſiue alij generis, ſi demiſſa ſuerit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19030
"
xml:space
="
preserve
">poſtero die exempta, ea pars, quę ſuerit exempta, inue-
<
lb
/>
nietur lapidea, quæ autem pars extra aquam manſerit, permanet in ſua proprietate. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19031
"
xml:space
="
preserve
">Ad eundem mo-
<
lb
/>
dum Hierapoli Phrygiæ efferuet aquæ calidæ multitudo, ex qua circum hortos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19032
"
xml:space
="
preserve
">uineas foſsis du-
<
lb
/>
ctis immittitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19033
"
xml:space
="
preserve
">Hæc autem efficitur poſt annum cruſta lapidea, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19034
"
xml:space
="
preserve
">ita quotannis dextra, ac ſini-
<
lb
/>
ſtra margines ex terra faciendo inducunt eam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19035
"
xml:space
="
preserve
">efficiunt his cruſtis in agris ſepta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19036
"
xml:space
="
preserve
">Hoc autem ita
<
lb
/>
uidetur natura liter fieri, quòd in his locis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19037
"
xml:space
="
preserve
">ea terra, quibus is naſcitur ſuccus, ſubeſt coaguli naturæ
<
lb
/>
ſimilis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19038
"
xml:space
="
preserve
">Deinde cum commixta uis egreditur per ſontes extra terram a Solis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19039
"
xml:space
="
preserve
">aeris calore cogitur
<
lb
/>
congelari, ut etiam in areis ſalinarijs uidetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19040
"
xml:space
="
preserve
">Item ſunt ex amaro ſucco terræ fontes exeuntes uehe-
<
lb
/>
menter amari, ut in Ponto eſt flumen Hypanis, quia capite profluit circiter millia quadraginta ſapo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.287-01
"
xlink:href
="
note-514.01.287-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
re dulciſsimo, deinde cum peruenit ad locum, qui eſt ab oſtio ad millia centum ſexaginta admiſce-
<
lb
/>
tur ei fonticulus oppido quam paruulus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19041
"
xml:space
="
preserve
">Is cum in eum inflnit tantam magnitudinem fluminis facit
<
lb
/>
amaram; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19042
"
xml:space
="
preserve
">ideo quòd per id genus terræ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19043
"
xml:space
="
preserve
">uenas unde ſandaracha fodere, ea aqua manando perficitur
<
lb
/>
amara. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19044
"
xml:space
="
preserve
">Hæc autem diſsimilibus ſaporibus a terrę proprietate perficiuntur, uti etiam in fructibus ui-
<
lb
/>
detur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19045
"
xml:space
="
preserve
">Si enim radices arborum, aut uitium, aut reliquorum ſeminum non ex terrę proprieratibus ſuci-
<
lb
/>
cum capiendo ederent fructus uno genere eſſent in omnibus locis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19046
"
xml:space
="
preserve
">regionibus omnium ſapores,
<
lb
/>
ſed animaduertimus apud Inſulam Lesbon uinum protropum Mœoniam catacecaumeniten, item Ly-
<
lb
/>
diam meliton, Siciliam mamertinum, Campaniam Falernum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19047
"
xml:space
="
preserve
">in Terracina, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19048
"
xml:space
="
preserve
">Fundis Cæcubum, re-
<
lb
/>
liquis locis pluribusinnumerabili multitudine, genera uini, uirtutesq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19049
"
xml:space
="
preserve
">procreari, quæ ſi non aliter poſ-
<
lb
/>
ſunt fieri, niſi cum terrenus humorſuis proprietatibus ſaporum in radicibus inſuſus emittit materiã
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.287-02
"
xlink:href
="
note-514.01.287-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
per quam egrediens ad cacumen, proſundat proprium loci, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19050
"
xml:space
="
preserve
">generis ſui fructus ſaporem.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19051
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s19052
"
xml:space
="
preserve
">Protropon dicitur uinon, quod ſponte eſfluit, antequam calcentur uuæ, tortiuum uero dicitur torculari
<
lb
/>
expreſſum poſt primam preſſuram uinaceorum circunciſo pede. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19053
"
xml:space
="
preserve
">Catachecaumenitis regio eſt iuxta Laodiceã
<
lb
/>
ab igne ſubterraneo ſic dicta, euius camporum ſumma facies cinerulenta eſt, montana, petroſa, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19054
"
xml:space
="
preserve
">nigra tan-
<
lb
/>
quam ex adustione quadam, tota arboribus carens præter uitem, quæ uinum ab ea dictum facit, quod nulli
<
lb
/>
elegantia cedit; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19055
"
xml:space
="
preserve
">Vult autem Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19056
"
xml:space
="
preserve
">a proprietatibus ſoli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19057
"
xml:space
="
preserve
">terreni uarias in radices arborum immitti qualita-
<
lb
/>
tes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19058
"
xml:space
="
preserve
">facultates, quòd experimento aliquo fieri manifeſtum est, nam Cato uinum ad aluum mouendam con-
<
lb
/>
cinnat, hoc modo iubens. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19059
"
xml:space
="
preserve
">Vites cum ablaqueantur, ſignato rubrica, ne admiſceas cum eætero uino. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19060
"
xml:space
="
preserve
">Tres
<
lb
/>
faſciculos ueratri atri cir cumponito circum radices, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19061
"
xml:space
="
preserve
">terram inſuper inijcito per uindemiam, de his uitibus
<
lb
/>
quod delegeris ſeorſum ſeruato, Cyathum in cæter am potionem indito aluum mouebit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19062
"
xml:space
="
preserve
">poſtridie perpur-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.287-03
"
xlink:href
="
note-514.01.287-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
gabit ſine periculo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19063
"
xml:space
="
preserve
">Quod ſi hoc artificio fiat, ut rei adiunctæ proprietas in radicem tranſeat, quid fieri creden-
<
lb
/>
dum eſt, cum natura terræ inſita huiuſmodi fuerit, ut ex ea nutrimentum aſſectum in arbores immittatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19064
"
xml:space
="
preserve
">pro-
<
lb
/>
bat etiam a contrario, quod dixit hoc modo.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19065
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19066
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Qvod</
emph
>
ſiterra generibus humorum, non eſſet diſsimilis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19067
"
xml:space
="
preserve
">diſparata non tantum in Syria & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19068
"
xml:space
="
preserve
">Ara-
<
lb
/>
bia in arundinibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19069
"
xml:space
="
preserve
">iuncis, herbisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19070
"
xml:space
="
preserve
">omnibus eſlent odores neque arbores thuriferæ, neque pipe-
<
lb
/>
ris darent baccas, nec myrrhæ glebulas, nec Cyrenis in ferulis laſer naſceretur, ſed in omnibus terræ
<
lb
/>
regionibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19071
"
xml:space
="
preserve
">locis eodem genere omnia procrearentur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19072
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s19073
"
xml:space
="
preserve
">Non omnia ferre omnem tellurem oſtendit a contrario, dicit enim niſiterra generibus humorum diſſimilis
<
lb
/>
eſſet, in omnibus locis eadem naſci oporteret, quæ alicubi reperiuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19074
"
xml:space
="
preserve
">Iuncorum nomine odoratos iuncos
<
lb
/>
intelligit per excellentiam enim iuncus cum dicitur, odoratus iuncus intelligitur ſchænos a Græcis nominatur
<
lb
/>
et ſchænathos, quaſi iunci flos. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19075
"
xml:space
="
preserve
">Arbores thuriferæ ab Arabiæ parte mittuntur, quinis cubitis attolluntur aucto-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.287-04
"
xlink:href
="
note-514.01.287-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
re Theoph. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19076
"
xml:space
="
preserve
">Aliqui uero folio eſſe piri aiunt, ſed minore: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19077
"
xml:space
="
preserve
">nonnulli lentiſco, quidam terebintho, alij lauri folio,
<
lb
/>
adeo magna eſt inter ſcriptores de ea arbore controuerſia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19078
"
xml:space
="
preserve
">Eaccæpiperis ſunt latentia in ſiliquis grana, nam
<
lb
/>
fructuum piperis qui primus erumpit, ueluti corilorum fimbria, aut faſeolorum ſiliqua dicitur piper longum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19079
"
xml:space
="
preserve
">myrrha eſt arboris lachrima, quæ in Arabia gignitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19080
"
xml:space
="
preserve
">Cæterum in Cyrenaica prouincia, laſerpitium reper-
<
lb
/>
tum est, cuius ſuccus laſer dicitur, berzuinum hodie uocamus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19081
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19082
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Has</
emph
>
autem uarietates regionibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19083
"
xml:space
="
preserve
">locis, inclinatio mundi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19084
"
xml:space
="
preserve
">Solis impetus propius, aut lon-
<
lb
/>
gius curſum faciendo tales efficit terræ humores, quæ qualitates non ſolum in his rebus, ſed etiam in
<
lb
/>
pecoribus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19085
"
xml:space
="
preserve
">armentis dilcernuntur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19086
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s19087
"
xml:space
="
preserve
">Cauſam reddit, unde tanta rerum uarietas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19088
"
xml:space
="
preserve
">diuerſitas in diuerſis regionibus oriatur, eamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19089
"
xml:space
="
preserve
">dicit eſſe
<
lb
/>
mundi inclinationem, hoc eſt climatum diuerſitas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19090
"
xml:space
="
preserve
">impetus Solis longius, aut propius curſum faciendo .
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19091
"
xml:space
="
preserve
">
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.287-05
"
xlink:href
="
note-514.01.287-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
placet autem mibi in hac re diſcutienda paulum immorari, quoniam etiam Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19092
"
xml:space
="
preserve
">libro ſexto cap. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19093
"
xml:space
="
preserve
">primo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19094
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
hoc uolumine pbiloſophatur ſuper diuerſas regionum qualitates, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19095
"
xml:space
="
preserve
">locorum proprietates, unde uaria rerum
<
lb
/>
genera procreantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19096
"
xml:space
="
preserve
">Ad phyſicum enim maxime ſpectat, etiam de natura locorum ſeparatim tractare, nam
<
lb
/>
ratio quædam loci ad cælum habetur, ut rectiſſime a nonnullis dictum ſit locum eſſe principium generationis
<
lb
/>
tanquam pater, quod quomodo intelligatur, licet alibi ſuperius dictum ſit, tamen non pigebit referre. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19097
"
xml:space
="
preserve
">Quic-
<
lb
/>
quid naturalem habet locum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19098
"
xml:space
="
preserve
">alicubi continetur ad continentem locum ita ſe habere, in phyſicis probatum
<
lb
/>
eſt, ut ſe habet materies rerum ad eam, quæ illam perſecit formam, quoniam uero cœleſtia, ſi cum inferioribus
<
lb
/>
conferantur, actricem facultatem habere cognoſcentur, inferiora uero ab illis affici ceręin modum neceſſe eſt
<
lb
/>
ut ſuperiora inferior um ſint loca, tanquam continentia, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19099
"
xml:space
="
preserve
">ambientia, unde ſigillum, qmdin inferioribus im-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.287-06
"
xlink:href
="
note-514.01.287-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
primitur ab ea forma ortum ducit, quæ in cœlestibus uirtute continetur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19100
"
xml:space
="
preserve
">probatum quoque in pbyſicis </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>