Vitruvius, De architectura libri decem, 1567
page |< < (257) of 412 > >|
289257OCTAVVS. lerabilia, tum propter continuas niues, tum propter uentos frigidos perftantes. Cæterum niſi alia de cauſa bu-
miditas
ingruat, frigida illa, &
ſicca erunt loca, & ideo ſalubria. Montes ab ortu frigidam faciunt regionem,
quia
Solem prohibent, &
craffos humores emittunt ob uentos occiduos. Montes ab occaſu frigora, & humi-
ditates
, &
atras nebulas ſpargent. V allis, & profunda habitatio inſalubris erit ob craſſs uapores continen-
ter
exhalantes, qui nec uento diſſipari poſſunt ob craſſitiem, nec facilè immutari queunt, quare fiet, ut locus
altus
non ex montibus, ſed ex ſoli natura optimus ſit, &
ſaluberrimus, quia frigidus eſt, nec nimium ſiccus,
frigore
enim reprimuntur uapores, &
caligines quæ fuſcum cælum reddere ſolent, & quamprimum recipit
temporum
qualitatem.
Stagna uero, & paludes inficiunt loca peſtilentibus halitibus, & craſſitia nebularum.
qui uero in medijs ſyluis habitant, habent aerem ſpiſſum, & caliginoſum, quia ſolum ubi ſyluæ ſunt uaporoſum
1110 eſt.
Vapor autem cum emittitur, non poteſt exire in apertum cœlum contigentibus undique arboribus, &
quaſi
ſuffocantibus terrenos halitus.
V aporibus autem, & humoribus abundare ea loca ſcimus eo experi-
mento
, quod plerunq;
ſucciſione ſyluarum flumina ſint oborta. Diuerſitatem quoque faciunt elementa in his,
quæ
, ex illis conſtant, ex terra enim habent firmitudinem, conſtantiam, &
ſignorum conſeruationem; ex aqua
hahent
, ut contineantur, &
cohæreant quæ terrena ſunt, cum ipſa aqua ſua humiditate proprietate intermi-
nabilis
ſit.
Ignis in permixtione corporum aperit meatus ad ſpiritus, & uirtutes extendit, & protendit
corpora
.
Aer ſui commixtione materia eſt ſpiritus, & motu ſuo ducit aquam, & terram ſibi permixtam,
&
generatorum uirtutes uebit, quare constat ex elementis uarias rerum proprietates fieri, varietas quoq;
accidentium maxima eorμm, quæ fiunt ex determinata aliqua diuerfitate fieri ſolet, hinc quæ locis calidißimis
naſcuntur
calidißima ſunt, &
nimia ſiccitate rugoſa, qualia ſunt grana piperis, quæ item nigra ſunt ob eorum
2220 caliditatem, quales ſunt Aetbiopes quibus accidunt multa ob diuerſas rationes, ſunt enim albi dentes, ha-
bent
ora prominentia, agili ſunt corpore, corde timido, cito ſeneſcunt, atra bili laborant, mulieres eorum fa-
cile
pariunt, ægrè concipiunt.
Qhi uero ſub æquatore habitant, uigent propter ſubtilitatem ſpirituum, ua-
lent
inuentionibus, calore ſpiritus mouente, &
acuente, unde factum ut philoſophi in India præſtantes fuerint,
præſertim
Mathematici, &
qui magicis rebus incumberent. V alidæ enim in illis regionibus ob minimas cœ-
li
inclinationes ſyderum uires habentur, nam qui ſeeundo tractu ſub cancro ſunt poſiti propter caloris in-
temperiem
ſunt leues corpore, mente fatui, colore nigerrimo, capillo criſpo:
contra uero quibus contraria est
cæli
inclinatio, ut ſexto libro dixit V itr.
albi ſunt colore, magna corporatura, forti ſlomacbo, hebeti ſunt in-
genio
, febrium impatientes, &
alios habent mores quales ſupra deſcripſimus. cum igitur multa ſint, quæ lo-
cis
accidant, multa quoque ijs accidere oportet, quæ in illis locis oriuntur, unde non ſolum, quæ proueniunt
3330 ex cœli inclinationibus, &
radiorum immiſſionibus conſideranda ſunt, ſed etiam quæ ex diuerſitate earum
rerum
, quæ locis adueniunt.
Naſcentes enim petroſis in locis, planis, frigidis, & ſiccis, fortiſſimi ſunt, &
robuſti
, patientes laborum, amatores bellorum, obſtinatis moribus, ut ſaxa eos potius, quàm homines credas.
pulchri uero ſunt qui humentibus & frigidis locis naſcuntur, carnoſi quoque & pingues, audaces, ſed cito in
labore
deficientes, libidinoſi tamen, &
proni in uenerem, Monticolæ autem uel ſubalpini strumoſa habent
guttura
, rudes quoque ſunt, &
inflationibus laborant. ſimilis ration de alijs, neque ſolum homines, ſed bruta,
plantæ
, lapides, metalla contrahunt naturales proprietates a locorum diuerſitate, unde V itr.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index