Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(259)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div660
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
124
">
<
pb
o
="
259
"
file
="
514.01.291
"
n
="
291
"
rhead
="
OCTAVVS.
"/>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19375
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Item</
emph
>
eſt in inſula Chio fons, e quo qui imprudenter biberint, fiunt inſipientes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19376
"
xml:space
="
preserve
">ibi eſt Epi-
<
lb
/>
gramma inſculptum ea ſententia; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19377
"
xml:space
="
preserve
">iucundam eſſe potionem fontis eius, ſed qui biberint ſaxeos habitu-
<
lb
/>
rum ſenſus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19378
"
xml:space
="
preserve
">Sunt autem uerſus hi.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19379
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19380
"
xml:space
="
preserve
">Giſcaferius uertit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19381
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19382
"
xml:space
="
preserve
">Sunt gelidifontis latices, dulcesq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19383
"
xml:space
="
preserve
">bibenti;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19384
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19385
"
xml:space
="
preserve
">Saxeus attamen hic illico ſenſus erit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19386
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19387
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Svsis</
emph
>
autem, in qua ciuitate eſt regnum Perſarum, fonticulus eſt, ex quo qui biberint, amittunt
<
lb
/>
dentes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19388
"
xml:space
="
preserve
">Item in eo eſt ſeriptum Epigramma, quòd ſignificat hanc ſententiam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19389
"
xml:space
="
preserve
">Egregiam eſſe aquam
<
lb
/>
ad lauandum, ſed eam ſi bibatur, excutere e radicibus dentes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19390
"
xml:space
="
preserve
">Et huius Epigrammatos ſunt uerſus
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.291-01
"
xlink:href
="
note-514.01.291-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
Græce. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19391
"
xml:space
="
preserve
">Moretus uertit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19392
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s19393
"
xml:space
="
preserve
">Hoſpes aquam cernis metuendam, innoxia membris
<
lb
/>
Sumere mortales, unde lauacra queant:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19394
"
xml:space
="
preserve
">Sin imum in uentrem nitidam deieceris undam,
<
lb
/>
Admoris tantum labra ſuprema licet,
<
lb
/>
Protinns in terram labentur ab ore molares,
<
lb
/>
Et ſedes linquent mandibulæ uacuas.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19395
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div678
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
125
">
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
head
xml:id
="
echoid-head133
"
xml:space
="
preserve
">De proprietate item nonnullorum locorum, & fon-
<
lb
/>
tium. Cap. IIII.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19396
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">SVnt</
emph
>
etiam nonnullis locis fontium proprietates, quæ procreant, qui ibi naſcuntur egre-
<
lb
/>
gijs uocibus ad cantandum, uti Tharſo, Magneſiæ, alijsq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19397
"
xml:space
="
preserve
">huiuſmodi regionibus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19398
"
xml:space
="
preserve
">Etiamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19399
"
xml:space
="
preserve
">Zama eſt ciuitas Afrorum, cuius mœnia rex Iuba duplici muro ſepſit, ibiq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19400
"
xml:space
="
preserve
">regiã
<
lb
/>
ſibi domum conſtituit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19401
"
xml:space
="
preserve
">Ab ea millia paſſuum uiginti eſt oppidum Iſmuc, cuius agrorum
<
lb
/>
regiones incredibili finitæ ſunt terminatione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19402
"
xml:space
="
preserve
">Cum eſſet enim Aphrica parens, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19403
"
xml:space
="
preserve
">nutrix ferarum
<
lb
/>
beſtiarum, maximè ſerpentium, in eius agris oppidi nulla naſcitur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19404
"
xml:space
="
preserve
">ſi quando allata ibi ponatur,
<
lb
/>
ſtatim moritur, neque id ſolum ibi, ſed etiam terra ex his locis, ſi alio translata fuerit, ſimiliter effi-
<
lb
/>
cit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19405
"
xml:space
="
preserve
">Id genus terræ etiam Balearibus dicitur eſſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19406
"
xml:space
="
preserve
">ſed aliam mirabiliorem uirtutem ea habet terra, quá
<
lb
/>
ego ſicaccepi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19407
"
xml:space
="
preserve
">C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19408
"
xml:space
="
preserve
">Iulius Maſiniſſæ filius, cuius erant totius oppidi agrorum poſſeſsiones, cum pa-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.291-03
"
xlink:href
="
note-514.01.291-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
tre Cæſare militauit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19409
"
xml:space
="
preserve
">Is hoſpitio meo uſus eſt, ita quotidiano conuictu neceſſe fuerat dephilologia
<
lb
/>
diſputare. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19410
"
xml:space
="
preserve
">Interim cum eſſet inter nos de aquæ poteſtate, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19411
"
xml:space
="
preserve
">eius uirtutibus ſermo, expoſuit eſſe in
<
lb
/>
ea terra eiuſmodi fontes, ut qui ibi procrearentur, uoces ad cantandum egregias haberent. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19412
"
xml:space
="
preserve
">Ideoq́;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19413
"
xml:space
="
preserve
">ſemper tranſmarinos cataſtos emere formoſos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19414
"
xml:space
="
preserve
">puellas maturas, cosq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19415
"
xml:space
="
preserve
">coniungere, ut qui naſceren-
<
lb
/>
tur ex his, non ſolum egregia uoce, ſed etiam forma eſſent non inuenuſta.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19416
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s19417
"
xml:space
="
preserve
">Zamenſes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19418
"
xml:space
="
preserve
">Iſmuc oppidi ciues, cum uiderent natos in ea terra, ideſt qui eorum in terra procrearentur,
<
lb
/>
uoces habere ad cantandum egregias, emebant ſeruos ideſt cataſtas, uerbum ſignificat a catastacompede,
<
lb
/>
formoſos tranſmarinos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19419
"
xml:space
="
preserve
">puellas maturas uiro, ut in eorum terra ſimul coniungerentur ad ſobolem procreã-
<
lb
/>
dam, quoniam qui ex illis naſcebantur ex natura fontium, e quibus bibebant, egregia erant uoce; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19420
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19421
"
xml:space
="
preserve
">quo-
<
lb
/>
niam parentes formoſi erant, etiam nati non inuenusta forma naſcebantur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19422
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19423
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Cvm</
emph
>
hæc tanta uarietas ſit diſparibus rebus natura diſtributa, quod humanum corpus eſt ex ali-
<
lb
/>
qua parte terrenum, in eo autem multa genera ſunt humorum, uti ſanguinis, lactis, ſudoris, urinæ,
<
lb
/>
lachrymarum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19424
"
xml:space
="
preserve
">ergo ſi in parua particula terreni, tanta diſcrepantia inuenitur ſaporum, non eſt mi-
<
lb
/>
randum ſi in tanta magnitudine terræ, innumerabilis ſuccorum reperiantur uarietates, per quarum
<
lb
/>
uenas aquæ uis percurrens tincta peruenit ad fontium egreſſus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19425
"
xml:space
="
preserve
">ita ex eo diſpares, uarijq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19426
"
xml:space
="
preserve
">perfi-
<
lb
/>
ciuntur in proprijs generibus fontes, propter locorum diſcrepantiam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19427
"
xml:space
="
preserve
">regionum qualitates, terra-
<
lb
/>
rumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19428
"
xml:space
="
preserve
">diſsimiles proprietates. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19429
"
xml:space
="
preserve
">Ex his autem rebus ſunt nonnulla, quæ ego per me perſpexi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19430
"
xml:space
="
preserve
">Cætera
<
lb
/>
in libris Græcis ſcripta inueni, quorum ſcriptorum hi ſunt auctores, Theophraſtus, Timæus, Poſsi-
<
lb
/>
donius, Hegeſias, Herodotus, Ariſtides, Metrodorus, qui magna uigilantia & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19431
"
xml:space
="
preserve
">infinito ſtudio loco-
<
lb
/>
rum proprietates, aquarum uirtutes ab inclinatione cœli, regionum qualitates ita diſtributas eſſe ſcri-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.291-05
"
xlink:href
="
note-514.01.291-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
pris declarauerunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19432
"
xml:space
="
preserve
">quorum ſecutus ingreſſus, in hoc libro perſcripſi, quæ ſatis eſſe putaui de aquæ
<
lb
/>
uarietatibus, quo facilius ex his perſcriptionibus eligant homines aquæ fontes, quibus ad uſum ſalien-
<
lb
/>
tes poſsint ad ciuitates, municipiaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19433
"
xml:space
="
preserve
">perducere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19434
"
xml:space
="
preserve
">Nulla enim ex omnibus rebus tantas uidetur habere
<
lb
/>
ad uſum neceſsitates, quantasaqua. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19435
"
xml:space
="
preserve
">Ideo quòd omnium animalium natura, ſi frumenti fructu priua-
<
lb
/>
ta fuerit, arbuſtis ue, aut carne, aut piſcatu, aut etiam qualibet ex his reliquis rebus eſcarum utendo
<
lb
/>
poterit tueri uitam: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19436
"
xml:space
="
preserve
">Sine aqua uero nec corpus animalium, nec ulla cibi uirtus poteſt naſci, nec tue-
<
lb
/>
ri, nec parari. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19437
"
xml:space
="
preserve
">Quare magna diligentia, induſtriaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19438
"
xml:space
="
preserve
">quærendi ſunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19439
"
xml:space
="
preserve
">eligendi fontes ad humanæ ui-
<
lb
/>
tæ ſalubritatem.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19440
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s19441
"
xml:space
="
preserve
">Postquam in uentæ aquæ fuerint, neceſſe eſt eas probare, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19442
"
xml:space
="
preserve
">eligere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19443
"
xml:space
="
preserve
">quoniam uero electio fit multis pro-
<
lb
/>
poſitis rebus, ut ex omnibus melior accipiatur ideo Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19444
"
xml:space
="
preserve
">poſt inuentionem aquarum multas attulit qualitates,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.291-06
"
xlink:href
="
note-514.01.291-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>