Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
91 59
92 60
93 61
94 62
95 63
96 64
97 65
98 66
99 67
100 68
101 69
102 70
103 71
104 72
105 73
106 74
107 75
108 76
109 77
110 78
111 79
112 80
113 81
114 82
115 83
116 84
117 85
118 86
119 87
120 88
< >
page |< < (259) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div660" type="section" level="2" n="124">
            <pb o="259" file="514.01.291" n="291" rhead="OCTAVVS."/>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s19375" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Item</emph>
              eſt in inſula Chio fons, e quo qui imprudenter biberint, fiunt inſipientes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19376" xml:space="preserve">ibi eſt Epi-
                <lb/>
              gramma inſculptum ea ſententia; </s>
              <s xml:id="echoid-s19377" xml:space="preserve">iucundam eſſe potionem fontis eius, ſed qui biberint ſaxeos habitu-
                <lb/>
              rum ſenſus. </s>
              <s xml:id="echoid-s19378" xml:space="preserve">Sunt autem uerſus hi.</s>
              <s xml:id="echoid-s19379" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s19380" xml:space="preserve">Giſcaferius uertit.</s>
              <s xml:id="echoid-s19381" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s19382" xml:space="preserve">Sunt gelidifontis latices, dulcesq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19383" xml:space="preserve">bibenti;</s>
              <s xml:id="echoid-s19384" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s19385" xml:space="preserve">Saxeus attamen hic illico ſenſus erit.</s>
              <s xml:id="echoid-s19386" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s19387" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Svsis</emph>
              autem, in qua ciuitate eſt regnum Perſarum, fonticulus eſt, ex quo qui biberint, amittunt
                <lb/>
              dentes. </s>
              <s xml:id="echoid-s19388" xml:space="preserve">Item in eo eſt ſeriptum Epigramma, quòd ſignificat hanc ſententiam. </s>
              <s xml:id="echoid-s19389" xml:space="preserve">Egregiam eſſe aquam
                <lb/>
              ad lauandum, ſed eam ſi bibatur, excutere e radicibus dentes. </s>
              <s xml:id="echoid-s19390" xml:space="preserve">Et huius Epigrammatos ſunt uerſus
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.291-01" xlink:href="note-514.01.291-01a" xml:space="preserve">10</note>
              Græce. </s>
              <s xml:id="echoid-s19391" xml:space="preserve">Moretus uertit.</s>
              <s xml:id="echoid-s19392" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s19393" xml:space="preserve">Hoſpes aquam cernis metuendam, innoxia membris
                <lb/>
              Sumere mortales, unde lauacra queant:
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19394" xml:space="preserve">Sin imum in uentrem nitidam deieceris undam,
                <lb/>
              Admoris tantum labra ſuprema licet,
                <lb/>
              Protinns in terram labentur ab ore molares,
                <lb/>
              Et ſedes linquent mandibulæ uacuas.</s>
              <s xml:id="echoid-s19395" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div678" type="section" level="2" n="125">
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <head xml:id="echoid-head133" xml:space="preserve">De proprietate item nonnullorum locorum, & fon-
              <lb/>
            tium. Cap. IIII.</head>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s19396" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">SVnt</emph>
              etiam nonnullis locis fontium proprietates, quæ procreant, qui ibi naſcuntur egre-
                <lb/>
              gijs uocibus ad cantandum, uti Tharſo, Magneſiæ, alijsq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19397" xml:space="preserve">huiuſmodi regionibus.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19398" xml:space="preserve">Etiamq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19399" xml:space="preserve">Zama eſt ciuitas Afrorum, cuius mœnia rex Iuba duplici muro ſepſit, ibiq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19400" xml:space="preserve">regiã
                <lb/>
              ſibi domum conſtituit. </s>
              <s xml:id="echoid-s19401" xml:space="preserve">Ab ea millia paſſuum uiginti eſt oppidum Iſmuc, cuius agrorum
                <lb/>
              regiones incredibili finitæ ſunt terminatione. </s>
              <s xml:id="echoid-s19402" xml:space="preserve">Cum eſſet enim Aphrica parens, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19403" xml:space="preserve">nutrix ferarum
                <lb/>
              beſtiarum, maximè ſerpentium, in eius agris oppidi nulla naſcitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19404" xml:space="preserve">ſi quando allata ibi ponatur,
                <lb/>
              ſtatim moritur, neque id ſolum ibi, ſed etiam terra ex his locis, ſi alio translata fuerit, ſimiliter effi-
                <lb/>
              cit. </s>
              <s xml:id="echoid-s19405" xml:space="preserve">Id genus terræ etiam Balearibus dicitur eſſe. </s>
              <s xml:id="echoid-s19406" xml:space="preserve">ſed aliam mirabiliorem uirtutem ea habet terra, quá
                <lb/>
              ego ſicaccepi. </s>
              <s xml:id="echoid-s19407" xml:space="preserve">C. </s>
              <s xml:id="echoid-s19408" xml:space="preserve">Iulius Maſiniſſæ filius, cuius erant totius oppidi agrorum poſſeſsiones, cum pa-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.291-03" xlink:href="note-514.01.291-03a" xml:space="preserve">30</note>
              tre Cæſare militauit. </s>
              <s xml:id="echoid-s19409" xml:space="preserve">Is hoſpitio meo uſus eſt, ita quotidiano conuictu neceſſe fuerat dephilologia
                <lb/>
              diſputare. </s>
              <s xml:id="echoid-s19410" xml:space="preserve">Interim cum eſſet inter nos de aquæ poteſtate, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19411" xml:space="preserve">eius uirtutibus ſermo, expoſuit eſſe in
                <lb/>
              ea terra eiuſmodi fontes, ut qui ibi procrearentur, uoces ad cantandum egregias haberent. </s>
              <s xml:id="echoid-s19412" xml:space="preserve">Ideoq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19413" xml:space="preserve">ſemper tranſmarinos cataſtos emere formoſos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19414" xml:space="preserve">puellas maturas, cosq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19415" xml:space="preserve">coniungere, ut qui naſceren-
                <lb/>
              tur ex his, non ſolum egregia uoce, ſed etiam forma eſſent non inuenuſta.</s>
              <s xml:id="echoid-s19416" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s19417" xml:space="preserve">Zamenſes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19418" xml:space="preserve">Iſmuc oppidi ciues, cum uiderent natos in ea terra, ideſt qui eorum in terra procrearentur,
                <lb/>
              uoces habere ad cantandum egregias, emebant ſeruos ideſt cataſtas, uerbum ſignificat a catastacompede,
                <lb/>
              formoſos tranſmarinos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19419" xml:space="preserve">puellas maturas uiro, ut in eorum terra ſimul coniungerentur ad ſobolem procreã-
                <lb/>
              dam, quoniam qui ex illis naſcebantur ex natura fontium, e quibus bibebant, egregia erant uoce; </s>
              <s xml:id="echoid-s19420" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s19421" xml:space="preserve">quo-
                <lb/>
              niam parentes formoſi erant, etiam nati non inuenusta forma naſcebantur.</s>
              <s xml:id="echoid-s19422" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s19423" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Cvm</emph>
              hæc tanta uarietas ſit diſparibus rebus natura diſtributa, quod humanum corpus eſt ex ali-
                <lb/>
              qua parte terrenum, in eo autem multa genera ſunt humorum, uti ſanguinis, lactis, ſudoris, urinæ,
                <lb/>
              lachrymarum: </s>
              <s xml:id="echoid-s19424" xml:space="preserve">ergo ſi in parua particula terreni, tanta diſcrepantia inuenitur ſaporum, non eſt mi-
                <lb/>
              randum ſi in tanta magnitudine terræ, innumerabilis ſuccorum reperiantur uarietates, per quarum
                <lb/>
              uenas aquæ uis percurrens tincta peruenit ad fontium egreſſus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19425" xml:space="preserve">ita ex eo diſpares, uarijq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19426" xml:space="preserve">perfi-
                <lb/>
              ciuntur in proprijs generibus fontes, propter locorum diſcrepantiam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19427" xml:space="preserve">regionum qualitates, terra-
                <lb/>
              rumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19428" xml:space="preserve">diſsimiles proprietates. </s>
              <s xml:id="echoid-s19429" xml:space="preserve">Ex his autem rebus ſunt nonnulla, quæ ego per me perſpexi. </s>
              <s xml:id="echoid-s19430" xml:space="preserve">Cætera
                <lb/>
              in libris Græcis ſcripta inueni, quorum ſcriptorum hi ſunt auctores, Theophraſtus, Timæus, Poſsi-
                <lb/>
              donius, Hegeſias, Herodotus, Ariſtides, Metrodorus, qui magna uigilantia & </s>
              <s xml:id="echoid-s19431" xml:space="preserve">infinito ſtudio loco-
                <lb/>
              rum proprietates, aquarum uirtutes ab inclinatione cœli, regionum qualitates ita diſtributas eſſe ſcri-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.291-05" xlink:href="note-514.01.291-05a" xml:space="preserve">50</note>
              pris declarauerunt: </s>
              <s xml:id="echoid-s19432" xml:space="preserve">quorum ſecutus ingreſſus, in hoc libro perſcripſi, quæ ſatis eſſe putaui de aquæ
                <lb/>
              uarietatibus, quo facilius ex his perſcriptionibus eligant homines aquæ fontes, quibus ad uſum ſalien-
                <lb/>
              tes poſsint ad ciuitates, municipiaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19433" xml:space="preserve">perducere. </s>
              <s xml:id="echoid-s19434" xml:space="preserve">Nulla enim ex omnibus rebus tantas uidetur habere
                <lb/>
              ad uſum neceſsitates, quantasaqua. </s>
              <s xml:id="echoid-s19435" xml:space="preserve">Ideo quòd omnium animalium natura, ſi frumenti fructu priua-
                <lb/>
              ta fuerit, arbuſtis ue, aut carne, aut piſcatu, aut etiam qualibet ex his reliquis rebus eſcarum utendo
                <lb/>
              poterit tueri uitam: </s>
              <s xml:id="echoid-s19436" xml:space="preserve">Sine aqua uero nec corpus animalium, nec ulla cibi uirtus poteſt naſci, nec tue-
                <lb/>
              ri, nec parari. </s>
              <s xml:id="echoid-s19437" xml:space="preserve">Quare magna diligentia, induſtriaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19438" xml:space="preserve">quærendi ſunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19439" xml:space="preserve">eligendi fontes ad humanæ ui-
                <lb/>
              tæ ſalubritatem.</s>
              <s xml:id="echoid-s19440" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s19441" xml:space="preserve">Postquam in uentæ aquæ fuerint, neceſſe eſt eas probare, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19442" xml:space="preserve">eligere. </s>
              <s xml:id="echoid-s19443" xml:space="preserve">quoniam uero electio fit multis pro-
                <lb/>
              poſitis rebus, ut ex omnibus melior accipiatur ideo Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s19444" xml:space="preserve">poſt inuentionem aquarum multas attulit qualitates,
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.291-06" xlink:href="note-514.01.291-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>