Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
171 139
172 140
173 141
174 142
175 143
176 144
177 145
178 146
179 147
180 148
181 149
182 150
183 151
184 152
185 153
186 154
187 155
188 156
189 157
190 158
191 159
192 160
193 161
194 162
195 163
196 164
197 165
198 166
199 167
200 168
< >
page |< < (266) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div688" type="section" level="2" n="128">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s19926" xml:space="preserve">
                <pb o="266" file="514.01.298" n="298" rhead="LIBEROCTAVVS."/>
              tantur autem ac primum uaporum pericula, aut ſi locum mutauerimus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19927" xml:space="preserve">aliunde aquam quæſierimus, aut
                <lb/>
              ſi utrinque ad dextram & </s>
              <s xml:id="echoid-s19928" xml:space="preserve">ſiniſtram ad latera putei foderimus æſtuaria, quibus uſque ad aquæ libramentum,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s19929" xml:space="preserve">ab his foramina hinc inde patefacta, uelut nares intus agemus, qua nocens ſpiritus euaporet, quo fa-
                <lb/>
              cto latera puteorum ſtructura ſuſcipiat, ita tamen ut uenæ obturentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19930" xml:space="preserve">Post uitamus laterum ruinam ſtru-
                <lb/>
              ctura ſolidißima penes puteum facta, quæſit tantæ amplitudinis, quantum puteum habere in circuitione uo-
                <lb/>
              luerimus, quæ ſit tanquam baſis futuri parietis. </s>
              <s xml:id="echoid-s19931" xml:space="preserve">hanc in foßionem deprimes, iterumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19932" xml:space="preserve">ſuperſtruito, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19933" xml:space="preserve">foßione
                <lb/>
              profundiori facta deprimetur, atque ita fodiendo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19934" xml:space="preserve">ſuperstruendo deprimetur structura uſque ad fundum
                <lb/>
              ſine periculo corruentium laterum. </s>
              <s xml:id="echoid-s19935" xml:space="preserve">Si cuniculum facies uaporibus malis eo modo prouidebis, quo dictum eſt.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19936" xml:space="preserve">Ruinam uero fulcris, armamentis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19937" xml:space="preserve">testudinibus uitabis, æſtuariaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19938" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s19939" xml:space="preserve">ad perpendiculum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19940" xml:space="preserve">obliqua in
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.298-01" xlink:href="note-514.01.298-01a" xml:space="preserve">10</note>
              linea facies plurima. </s>
              <s xml:id="echoid-s19941" xml:space="preserve">Quærentibus aquas inter fodiendum ne aßiduo humentiores glebæ reſpondeant, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19942" xml:space="preserve">fer-
                <lb/>
              ramenta facilius deſcenderint frustrabitur ſpes aquæ inueniendæ, quare ad cisternas confugiendum, interim
                <lb/>
              animaduertere debemus, non ante fodientibus aquam ſe præbere, quàm ad fluminis libramentum deſcenderit.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19943" xml:space="preserve">Vnde apud Volſinium montanum oppidum Etruriæ ad ducentos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19944" xml:space="preserve">uigintipedes puteos foderunt, antequam
                <lb/>
              uenas ullas attingerent: </s>
              <s xml:id="echoid-s19945" xml:space="preserve">quoniam aqua non prius reperta eſt, quàm ad fontium libramentum uentum ſit, ut
                <lb/>
              ait, Albertus: </s>
              <s xml:id="echoid-s19946" xml:space="preserve">quæ ſuis locis de montis latere ſcaturiat. </s>
              <s xml:id="echoid-s19947" xml:space="preserve">Cæterum maxime intereſt quo fodias loco, ut idem
                <lb/>
              ait, nam cum habeat quidem tellus cutes diuerſas, fit ut interdum imbrium aqua ſub congeſtitia tellure illico
                <lb/>
              in prima denſiore cute inuenta contineatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19948" xml:space="preserve">Eandem quòd impura ſit, aſpernabimur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19949" xml:space="preserve">Contraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19950" xml:space="preserve">interdum eue-
                <lb/>
              niet, ut aqua inuenta ubi adhuc profundius fodere proſequaris, euaneſcat: </s>
              <s xml:id="echoid-s19951" xml:space="preserve">quod ideo fit, quia uaſis, quo ea
                <lb/>
              aqua continebatur, fundum perfoderis. </s>
              <s xml:id="echoid-s19952" xml:space="preserve">Quare ad hæc omnia animaduertito diligenter, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19953" xml:space="preserve">optima, aptaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19954" xml:space="preserve">ma-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.298-02" xlink:href="note-514.01.298-02a" xml:space="preserve">20</note>
              xime structura putei prouideto. </s>
              <s xml:id="echoid-s19955" xml:space="preserve">Nunc de ciſternis danda ſunt præcepta, in quibus ex tectis areare aquæ plu-
                <lb/>
              uiæ colliguntur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19956" xml:space="preserve">tunc faciendæ ſunt, cum aut loca ad puteorum effoßionem dura erunt, aut in imum uenæ
                <lb/>
              penitus non fuerint. </s>
              <s xml:id="echoid-s19957" xml:space="preserve">Cisterna fundo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19958" xml:space="preserve">lateribus bene ſtructa, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19959" xml:space="preserve">ſolida, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19960" xml:space="preserve">conſtans eße debet: </s>
              <s xml:id="echoid-s19961" xml:space="preserve">curandumq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19962" xml:space="preserve">eſt ut in ea aqua recte immittatur, aſſeruetur, recte miniſtretur ad uſus. </s>
              <s xml:id="echoid-s19963" xml:space="preserve">Ciſternarum uitia ſunt, uel quod aqua
                <lb/>
              effluat per interuenia rimoſæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19964" xml:space="preserve">non firmæ structuræ, uel quod aqua fœditate miſceatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19965" xml:space="preserve">Prioriuitio mede-
                <lb/>
              bimur ſtructura firmißima parietum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19966" xml:space="preserve">opere ſicciſſimo antequam aqua immittatur: </s>
              <s xml:id="echoid-s19967" xml:space="preserve">nam grauis aqua cum
                <lb/>
              ſit, premit & </s>
              <s xml:id="echoid-s19968" xml:space="preserve">inuentis vel minimis meatibus humectando, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19969" xml:space="preserve">stillando eos amplos reddit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19970" xml:space="preserve">liberius effluit. </s>
              <s xml:id="echoid-s19971" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Albertus ait maiores huic incommodo prouidentes in angulis parietum multiplici arenationum illinimento
                <lb/>
              curaſſe, cutimq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19972" xml:space="preserve">operi obduxiſſe ſumma diligentia marmorato. </s>
              <s xml:id="echoid-s19973" xml:space="preserve">Sed nullare commodius aquæ proruptiones
                <lb/>
              uitabuntur, quàm creta inter cisternæ parietem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19974" xml:space="preserve">foſſuræ latus ingeſta, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19975" xml:space="preserve">denſata ualde uectibus ferratis. </s>
              <s xml:id="echoid-s19976" xml:space="preserve">
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.298-03" xlink:href="note-514.01.298-03a" xml:space="preserve">30</note>
              Alteri uitio prouidendum est, ut uitioſam aquam ſale corrigamus, extenuat enim ſal. </s>
              <s xml:id="echoid-s19977" xml:space="preserve">mittunt etiam anguillas,
                <lb/>
              piſcesq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19978" xml:space="preserve">fluuiales, ut horum natatu aqua ſtans agilitatem currentis imitetur, alij addunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19979" xml:space="preserve">Lauri folia, quæ
                <lb/>
              aquam iam corruptam emendare dicunt innoxiumq́;</s>
              <s xml:id="echoid-s19980" xml:space="preserve">, ac bene olentem reddere, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19981" xml:space="preserve">aduerſus uenena præſenti
                <lb/>
              auxilio eſſe. </s>
              <s xml:id="echoid-s19982" xml:space="preserve">Structuram uero ſatis aperte Vitruuius ponit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19983" xml:space="preserve">priori loco mortarium intelligit locum, ubi
                <lb/>
              arenatum rutro ſubigitur, ſecundo pro arenato. </s>
              <s xml:id="echoid-s19984" xml:space="preserve">Librarium uero lapidem intelligit pondere unius libræ. </s>
              <s xml:id="echoid-s19985" xml:space="preserve">Ge-
                <lb/>
              minas autem uel ternas cisternas eſſe oportet, ut in priori uitia aquæ conſidant, at que percolationiibus in pro-
                <lb/>
              ximam, tranſeat aqua maxime pura, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19986" xml:space="preserve">ſalubrior efficiatur.</s>
              <s xml:id="echoid-s19987" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div701" type="section" level="2" n="129">
            <head xml:id="echoid-head137" xml:space="preserve">Finis Libri Octaui.</head>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>