Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(266)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div688
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
128
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s19926
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
266
"
file
="
514.01.298
"
n
="
298
"
rhead
="
LIBEROCTAVVS.
"/>
tantur autem ac primum uaporum pericula, aut ſi locum mutauerimus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19927
"
xml:space
="
preserve
">aliunde aquam quæſierimus, aut
<
lb
/>
ſi utrinque ad dextram & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19928
"
xml:space
="
preserve
">ſiniſtram ad latera putei foderimus æſtuaria, quibus uſque ad aquæ libramentum,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19929
"
xml:space
="
preserve
">ab his foramina hinc inde patefacta, uelut nares intus agemus, qua nocens ſpiritus euaporet, quo fa-
<
lb
/>
cto latera puteorum ſtructura ſuſcipiat, ita tamen ut uenæ obturentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19930
"
xml:space
="
preserve
">Post uitamus laterum ruinam ſtru-
<
lb
/>
ctura ſolidißima penes puteum facta, quæſit tantæ amplitudinis, quantum puteum habere in circuitione uo-
<
lb
/>
luerimus, quæ ſit tanquam baſis futuri parietis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19931
"
xml:space
="
preserve
">hanc in foßionem deprimes, iterumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19932
"
xml:space
="
preserve
">ſuperſtruito, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19933
"
xml:space
="
preserve
">foßione
<
lb
/>
profundiori facta deprimetur, atque ita fodiendo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19934
"
xml:space
="
preserve
">ſuperstruendo deprimetur structura uſque ad fundum
<
lb
/>
ſine periculo corruentium laterum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19935
"
xml:space
="
preserve
">Si cuniculum facies uaporibus malis eo modo prouidebis, quo dictum eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19936
"
xml:space
="
preserve
">Ruinam uero fulcris, armamentis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19937
"
xml:space
="
preserve
">testudinibus uitabis, æſtuariaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19938
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19939
"
xml:space
="
preserve
">ad perpendiculum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19940
"
xml:space
="
preserve
">obliqua in
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.298-01
"
xlink:href
="
note-514.01.298-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
linea facies plurima. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19941
"
xml:space
="
preserve
">Quærentibus aquas inter fodiendum ne aßiduo humentiores glebæ reſpondeant, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19942
"
xml:space
="
preserve
">fer-
<
lb
/>
ramenta facilius deſcenderint frustrabitur ſpes aquæ inueniendæ, quare ad cisternas confugiendum, interim
<
lb
/>
animaduertere debemus, non ante fodientibus aquam ſe præbere, quàm ad fluminis libramentum deſcenderit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19943
"
xml:space
="
preserve
">Vnde apud Volſinium montanum oppidum Etruriæ ad ducentos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19944
"
xml:space
="
preserve
">uigintipedes puteos foderunt, antequam
<
lb
/>
uenas ullas attingerent: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19945
"
xml:space
="
preserve
">quoniam aqua non prius reperta eſt, quàm ad fontium libramentum uentum ſit, ut
<
lb
/>
ait, Albertus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19946
"
xml:space
="
preserve
">quæ ſuis locis de montis latere ſcaturiat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19947
"
xml:space
="
preserve
">Cæterum maxime intereſt quo fodias loco, ut idem
<
lb
/>
ait, nam cum habeat quidem tellus cutes diuerſas, fit ut interdum imbrium aqua ſub congeſtitia tellure illico
<
lb
/>
in prima denſiore cute inuenta contineatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19948
"
xml:space
="
preserve
">Eandem quòd impura ſit, aſpernabimur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19949
"
xml:space
="
preserve
">Contraq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19950
"
xml:space
="
preserve
">interdum eue-
<
lb
/>
niet, ut aqua inuenta ubi adhuc profundius fodere proſequaris, euaneſcat: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19951
"
xml:space
="
preserve
">quod ideo fit, quia uaſis, quo ea
<
lb
/>
aqua continebatur, fundum perfoderis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19952
"
xml:space
="
preserve
">Quare ad hæc omnia animaduertito diligenter, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19953
"
xml:space
="
preserve
">optima, aptaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19954
"
xml:space
="
preserve
">ma-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.298-02
"
xlink:href
="
note-514.01.298-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
xime structura putei prouideto. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19955
"
xml:space
="
preserve
">Nunc de ciſternis danda ſunt præcepta, in quibus ex tectis areare aquæ plu-
<
lb
/>
uiæ colliguntur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19956
"
xml:space
="
preserve
">tunc faciendæ ſunt, cum aut loca ad puteorum effoßionem dura erunt, aut in imum uenæ
<
lb
/>
penitus non fuerint. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19957
"
xml:space
="
preserve
">Cisterna fundo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19958
"
xml:space
="
preserve
">lateribus bene ſtructa, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19959
"
xml:space
="
preserve
">ſolida, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19960
"
xml:space
="
preserve
">conſtans eße debet: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19961
"
xml:space
="
preserve
">curandumq́;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19962
"
xml:space
="
preserve
">eſt ut in ea aqua recte immittatur, aſſeruetur, recte miniſtretur ad uſus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19963
"
xml:space
="
preserve
">Ciſternarum uitia ſunt, uel quod aqua
<
lb
/>
effluat per interuenia rimoſæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19964
"
xml:space
="
preserve
">non firmæ structuræ, uel quod aqua fœditate miſceatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19965
"
xml:space
="
preserve
">Prioriuitio mede-
<
lb
/>
bimur ſtructura firmißima parietum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19966
"
xml:space
="
preserve
">opere ſicciſſimo antequam aqua immittatur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19967
"
xml:space
="
preserve
">nam grauis aqua cum
<
lb
/>
ſit, premit & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19968
"
xml:space
="
preserve
">inuentis vel minimis meatibus humectando, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19969
"
xml:space
="
preserve
">stillando eos amplos reddit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19970
"
xml:space
="
preserve
">liberius effluit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19971
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Albertus ait maiores huic incommodo prouidentes in angulis parietum multiplici arenationum illinimento
<
lb
/>
curaſſe, cutimq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19972
"
xml:space
="
preserve
">operi obduxiſſe ſumma diligentia marmorato. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19973
"
xml:space
="
preserve
">Sed nullare commodius aquæ proruptiones
<
lb
/>
uitabuntur, quàm creta inter cisternæ parietem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19974
"
xml:space
="
preserve
">foſſuræ latus ingeſta, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19975
"
xml:space
="
preserve
">denſata ualde uectibus ferratis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19976
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.298-03
"
xlink:href
="
note-514.01.298-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
Alteri uitio prouidendum est, ut uitioſam aquam ſale corrigamus, extenuat enim ſal. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19977
"
xml:space
="
preserve
">mittunt etiam anguillas,
<
lb
/>
piſcesq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19978
"
xml:space
="
preserve
">fluuiales, ut horum natatu aqua ſtans agilitatem currentis imitetur, alij addunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19979
"
xml:space
="
preserve
">Lauri folia, quæ
<
lb
/>
aquam iam corruptam emendare dicunt innoxiumq́;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19980
"
xml:space
="
preserve
">, ac bene olentem reddere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19981
"
xml:space
="
preserve
">aduerſus uenena præſenti
<
lb
/>
auxilio eſſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19982
"
xml:space
="
preserve
">Structuram uero ſatis aperte Vitruuius ponit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19983
"
xml:space
="
preserve
">priori loco mortarium intelligit locum, ubi
<
lb
/>
arenatum rutro ſubigitur, ſecundo pro arenato. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19984
"
xml:space
="
preserve
">Librarium uero lapidem intelligit pondere unius libræ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19985
"
xml:space
="
preserve
">Ge-
<
lb
/>
minas autem uel ternas cisternas eſſe oportet, ut in priori uitia aquæ conſidant, at que percolationiibus in pro-
<
lb
/>
ximam, tranſeat aqua maxime pura, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19986
"
xml:space
="
preserve
">ſalubrior efficiatur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s19987
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div701
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
129
">
<
head
xml:id
="
echoid-head137
"
xml:space
="
preserve
">Finis Libri Octaui.</
head
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>