Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[151] 17 18 19 20 21 22 16 23 15 14 13 12 11 10 11 12 21 22 10 9 23 M
[152] Q K r n r 12 11 K 2 2 @ 4 p 8 7 e t 8 9 c P 7 4 3 10 7 @ P 5 q P 6 2 8 7 q P t t 11 1 I 1 11 7 q p 2 10 q p 3 9 @ a e b 4 8 2 7 6 5 P 10 6 f P 9 3 8 4 f P 1 f P 11 10 2 a f b e 4 9 3 11 10 2 11 1 11 1 u m 12 15 @ d 12 4 5 m 3 4 5 7 8 9 d @ 2 @ 0 10 2 11 1 a 0 s 7 1 n P p 5 6 7 10 6 6 6 3 4 8 9 7 e 5 5 7 4 5 3 10 11 12 1 2 3 8 9 3 1 e H 23 10 22 24 23 22 15 16 17 18 19 21 13 14 20
[153] Horologia in plano meridiani.6 5 4 3 2 1 7 8 9 10 11 12 u l d 7 4 8 3 9 2 10 b n n n n n 5 4 3 2 1 a c e c y n n n n n p 1 2 3 4 5 n ſ ſ 4 3 2 1 r 4 3 2 1 e 4 3 2 1 B 9 10 11 12 13 14 e H 5 6 7 8 9 10 11 e E g r 7 6 5 4 3 2 1 F g d 23 22 21 20 19 18 18 c g G d f a b e g c 1 2 3 4 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1 f D e 11 10 19 18
[154] Horologia in plano æquinoctialis.d b 5 6 7 4 8 9 3 g f k L @ m 2 10 l 8 1 11 a e b B L 1 f k m h @ z r s 1 n 11 A 2 1 10 12 3 9 11 1 4 8 10 1 2 5 6 7 b d 9 3 8 4 7 5 6 c 6 7 5 8 4 9 3 18 17 16 10 2 16 17 18 19 11 12 1 19 20 14 14 20 21 13 13 21 22 12 12 22 23 11 23 24 24 14 14 23 15 23 22 15 22 16 16 21 17 21 20 19 18 17 18 19 20
[155] 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
[156] Instrumenta è regione poſita ſeruiunt fronti horologij ſequentis, illud uero inſerius eſt immobil-le ad aliud, & aliud ab artiſicio aquæ mouetur.B 270 A 360 stella.p.@ f 180 C 10 hircuſ@ 20 30 40 x cani ſminor* 50 60 70 80 90 C@nis Maior* D
[157] 6 5 7 4 8 3 9 2 10 1 11 12 T R 12 L 11 1 A f C 10 2 9 3 8 4 7 5 6
[Figure 158]
[Figure 159]
[Figure 160]
[161] Funium nodi.
[162] Scala in carcheſio poſita.
[163] Figura aniſocyclorum.
[164] Trochlearum ratio.
[165] B. ergata.C. trochlea ſuperior.D. ſucula.E. tigna.F. pondus.I. forcipes.G. ſucula.H. fibula.O. chelonia.P. uectes.S. carcheſia. S H C A D E F T I B G
[166] Trochleæ cum tympano.
[167] F. trochleaſuperior.L. trochlea inferior artemon dicta.†. onus.A. nectis.3. onus.1. hypomochlium.2. nectis, mochlium.V. ſpbœroma, œquipondium.Q S. lances.X. lances.K. anſa. examen.8. cuneus.7. 9. uectis.10. onus.H G. vectes.M. pondus.O N. colhlea.D. pali.L. locus artemonis.C. chelonia.F. regula.B. antarijunes.E. locus ductariorum funium ubifibulæx. libra ſuffulta. E B F H G 8 C N O K D L M † 6 7 10 x 3 2 1 R V S Q
[168] d a c b e
[Figure 169]
[Figure 170]
[171] A. aqua in arca œrea depreſſa.B. delſines ærei.C. modioli.D. Regulæ ſcalari forma.E. taxilli tribus digitis alti.F. catenæ cymbala tenentes.G. inſundibulum inuerſum.H. Fiſtulæ, per quas aer modiolorum ſubintrat infundibulum.I. uectes.K. manubria, quæ aperiunt nares ad tubulos.L. pinnæ ſub quibus lingulæ omnium organorum.O. regulæ inter tabulam quæ pinax dicitur & registrum.P. pinna depreſſa.Q. tabula.R. pinnarum forma ſeparata.S. lingulæ.T. ceruicula.V. aquaexpulſa.X. pars arcæ..... foraminaper quæ aer ad canna, fertur.
[Figure 172]
[Figure 173]
[Figure 174]
< >
page |< < (267) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div701" type="section" level="2" n="129">
            <pb o="267" file="514.01.299" n="299"/>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div702" type="section" level="2" n="130">
            <head xml:id="echoid-head138" xml:space="preserve">M. VITRVVIIDE
              <lb/>
            ARCHITECTVRA
              <lb/>
            LIBER NONVS.</head>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div703" type="section" level="2" n="131">
            <head xml:id="echoid-head139" xml:space="preserve">Proœmium</head>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s19988" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">NObilibvs</emph>
              athletis, qui olympia, Pithia, Iſthmia, Nemea uiciſſent, Græ-
                <lb/>
              corum maiores ita magnos honores conſtituerunt, uti non modo in con-
                <lb/>
              uentur ſtantes cum palma, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19989" xml:space="preserve">corona ferant laudes, ſed etiam cum reuer-
                <lb/>
              tanturin ſuas ciuitates cum victoria triumphantes quadrigis in mœnia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19990" xml:space="preserve">
                <lb/>
              in patrias inuehantur, e req́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19991" xml:space="preserve">publica perpetua uita conſtitutis uectigalibus
                <lb/>
              fruantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19992" xml:space="preserve">Cum ergo id animaduertam, admiror, quod ita non ſcripto-
                <lb/>
              ribus ijdem honores, etiamq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19993" xml:space="preserve">maiores ſint tributi, qui infinitas utilitates
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.299-02" xlink:href="note-514.01.299-02a" xml:space="preserve">20</note>
              æuo perpetuo omnibus gentibus præſtant. </s>
              <s xml:id="echoid-s19994" xml:space="preserve">Id enim magis erat inſtitui di-
                <lb/>
              gnum, quod athletæ ſua corpora exercitationibus efficiunt fortiora, ſcri-
                <lb/>
              ptores non ſolum ſuos ſenſus perficiunt, ſed etiam omnium, libris ad diſcendum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19995" xml:space="preserve">animos exacuen-
                <lb/>
              dos præ parantes præcepta. </s>
              <s xml:id="echoid-s19996" xml:space="preserve">Quid enim Milo Crotoniates, quod fuit inuictus, prodeſt hominibus,
                <lb/>
              aut cæteri, qui eo genere fuerunt uictores? </s>
              <s xml:id="echoid-s19997" xml:space="preserve">niſi quod dum uixerunt, ipſi inter ſuos ciues habuerunt
                <lb/>
              nobilitatem. </s>
              <s xml:id="echoid-s19998" xml:space="preserve">Pythagoræ uerò præcepta, Democriti, Platonis, Ariſtotelis, cæterorumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19999" xml:space="preserve">ſapientum
                <lb/>
              quotidiana perpetuis induſtrijs culta, non ſolum ſuis ciuibus, ſed etiam omnibus gentibus recentes,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s20000" xml:space="preserve">floridos reddunt fructus; </s>
              <s xml:id="echoid-s20001" xml:space="preserve">e quibus qui a teneris ætatibus doctrinarum abundantia ſatiantur, opti-
                <lb/>
              mos habent ſapientiæ ſenſus, inſtituuntq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s20002" xml:space="preserve">ciuitatibus humanitatis mores, æqua iura, leges: </s>
              <s xml:id="echoid-s20003" xml:space="preserve">quibus
                <lb/>
              abſentibus nulla poteſt eſſe ciuitas incolumis. </s>
              <s xml:id="echoid-s20004" xml:space="preserve">Cum ergo tanta munera ab ſcriptorum prudentia pri-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.299-03" xlink:href="note-514.01.299-03a" xml:space="preserve">30</note>
              uatim, publicèq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s20005" xml:space="preserve">fuerint hominibus præparata, non ſolum arbitror palmas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20006" xml:space="preserve">coronas his tribui opor
                <lb/>
              tere, ſed etiam decerni triumphos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20007" xml:space="preserve">inter Deorum ſedes eos dedicandos iudicari. </s>
              <s xml:id="echoid-s20008" xml:space="preserve">Eorum autem
                <lb/>
              cogitata utiliter hominibus ad uitam explicandam e pluribus ſingula paucorum, uti exempla ponam,
                <lb/>
              quæ recognoſcentes neceſſario his tribui honores oportere homines confitebuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s20009" xml:space="preserve">Et primum Pla-
                <lb/>
              tonis e multis ratiocinationibus utiliſsimis unam, quemadmodum ab eo explicata, ſit ponam.</s>
              <s xml:id="echoid-s20010" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s20011" xml:space="preserve">Expedita iam parte illa, quæ ad ædificationem pertinet, quæ prima ex tribus erat, quibus Architectura con
                <lb/>
              ſtat, ad alteram ueniendum est, cuius uis omnis in gnomonicis rationibus eſt collocata, ex qua lucentium cœli
                <lb/>
              corporum effectus in mundo concipimus: </s>
              <s xml:id="echoid-s20012" xml:space="preserve">egregia, excellensq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s20013" xml:space="preserve">ſane pars, quippe non terrenas fabricas, non
                <lb/>
              materiatas ædes, non caduca
                <unsure/>
              s, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20014" xml:space="preserve">ruinoſas ſtructuras, ſed cœleſtes, incorruptas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20015" xml:space="preserve">nobiliſſima conſtantes
                <lb/>
              materia ſedes contemplatur, ut cœlum in manibus hominum ( ut ita dicam ) ponere uideatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s20016" xml:space="preserve">Qua re factũ
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.299-04" xlink:href="note-514.01.299-04a" xml:space="preserve">40</note>
              est, ut Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s20017" xml:space="preserve">cum id optime cognoſceret, proœmium uolumini huic nono propoſuerit, rei, qua de agitur, con-
                <lb/>
              uenientiſſimum, cum illi uiſum ſit eos homines´, qui rerum pulcherrimarum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20018" xml:space="preserve">ſubtiliſſimarũ inuentiones pro-
                <lb/>
              tulerint, diuinis honoribus dignos eſſe, quoniam non tantum proprijs commodis, ſed communi omnium gentiũ
                <lb/>
              utilitatt conſuluerint. </s>
              <s xml:id="echoid-s20019" xml:space="preserve">neque tempore aliquo, uel ætate, uel ſæeulo, ſed continenter profuere, proſunt, ac pro-
                <lb/>
              futuri ſunt omnibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20020" xml:space="preserve">quãto animus eſt præſtãtior corpore, tanto uirtus cæteris bonis præstat. </s>
              <s xml:id="echoid-s20021" xml:space="preserve">Felices igitur,
                <lb/>
              ac beati existimandi ſunt, qui pulchris, utilibusq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s20022" xml:space="preserve">inuentionibus eam ſibi laudem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20023" xml:space="preserve">gloriam comparauerunt,
                <lb/>
              cuius fructus æterno beneficio gentibus extitit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20024" xml:space="preserve">eo feliciores, ac beatiores inter alios reputati ſunt, quo no-
                <lb/>
              biliora, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20025" xml:space="preserve">præclara magis fuerint eorum inuenta. </s>
              <s xml:id="echoid-s20026" xml:space="preserve">nam quemadmodum iucundius, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20027" xml:space="preserve">ſuauius est rerum, quas
                <lb/>
              amamus, uel minimas partes aſpicere, quàm cæterorum corporum membra tractare, ita dignum magis iudica-
                <lb/>
              mus minimam reconditarum rerum rationem cognoſcere, quam in eorum cognitionem uenire, quæ uſu quot-
                <lb/>
              tidiano ante oculos obſeruantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s20028" xml:space="preserve">hinc illa poetæ carmina celebratiſſima.</s>
              <s xml:id="echoid-s20029" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s20030" xml:space="preserve">Felices animæ, quibus hæc cognoſcere primum,
                <lb/>
              Inq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s20031" xml:space="preserve">domos ſuperas ſcandere cura fuit.</s>
              <s xml:id="echoid-s20032" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s20033" xml:space="preserve">Credibile eſt illos pariter uitijsq́;</s>
              <s xml:id="echoid-s20034" xml:space="preserve">, iocisque
                <lb/>
              Altius humanis exeruiſſe caput.</s>
              <s xml:id="echoid-s20035" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s20036" xml:space="preserve">Non Venus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s20037" xml:space="preserve">uinum ſublimia pectora fregit,
                <lb/>
              Officiumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s20038" xml:space="preserve">fori, militæve labor.</s>
              <s xml:id="echoid-s20039" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s20040" xml:space="preserve">Nec leuis ambitio, perfuſo & </s>
              <s xml:id="echoid-s20041" xml:space="preserve">gloria fuco,
                <lb/>
              Magnarumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s20042" xml:space="preserve">fames ſollicitauit opum.</s>
              <s xml:id="echoid-s20043" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s20044" xml:space="preserve">Admouere oculis distantia ſydera noſtris
                <lb/>
              Aetheraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s20045" xml:space="preserve">ingenio ſuppoſuere ſuo.</s>
              <s xml:id="echoid-s20046" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">60</note>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>