Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[1] CVM PRIVILEGIIS.
[Figure 2]
[Figure 3]
[4] CARrATIDES.
[5] PERS AE CAPTIVI.
[6] 12 3 16
[7] PIANTA ICHN OGRA PHIAPRONAO
[8] Pars ubi eſt I. orthographia est, ubiuero O. ſciographia.I O
[9] a b. recta.d c. flexa.e. angulirecti.f. anguli obtuſi.o. anguli acuti.h.i.K. circulus.g h i. diametros.g k. radius.g. centrum.l. m.n. arcus inte ger.L m. chorda.n p. ſagitta.r. arcus diminu-tus.f. arcus compoſi-tus. a b d c e f o h i k g l m n L p r
[10] Turris diſpoſito in parte interiori.A. ſucula uectibus reducta, quæ catenam continet, a quatignorum capita ſiiſpenduntur, in centroB. Tigna autem ueluti incumbis impoſita ex altera parte non ſunt clauis affixa, ſed ſuperpoſita ut ſuculæ redu- ctione poſſint ſine impeditione relaxari. ſuper ea tigna fit tabulatus.G. prominentia a turri tignorum capi- ta pro contignatione & itineribus in interioribus partibus.C. tabulatus.D. murus interior.E. Mœnia.F. mœniorum planitia.K I. eraſsitudines.H. ſcala admuri conſcenſum. A B G C D E F K I H L R
[11] † Oriens.P. Occidens.O. Auster.T. Septentrio.G. Aquilo.G. Affricus.M. CaurusS. Eurus.T. Foſſa.X. Portæ.Y. Forum.O. Baſilica.I. Viæ.Z. Aggeres. † P O T G G M S T V X Y O I Z
[12] A. dentes ſerræB. pectinata diſpoſitio.C. murad urbem.D. parsmuri exterior.E. agger. A B C D E
[13] H orthographia muri.Diſpoſitio mœiorum.A. opus terrenum.b. f. decuſſationes fibularum.M N. fundamentum, exterius.k l. fundamentum interiusO. r. &p q. longitudo tranſuerſorum fundam entorum pectinatim diſpoſitorum quemadmodum ſerrædentes quaternum pedum.p o. interuallum pectionatim diſpoſitorum interuallorum.e b s. taleæ olea- ginæ uſtulatæ in craſſitudine muri, ad firmitatem. A B f M N k l O r p q o e b s
[14] PASSVS 80piedi 80piedi 50piedi Ziopiedi 60piedi 110 M S I O M W
[15] Tro ſchemate. I.Proſchemate. II.Troſchemate. +.+. Solanus. p. Fauonius, uel Zephirus. T. Septentrio, Aparentias. O. Auſter. M. Caurus. L. Affricus, Lybs,Corus. S. Eurus. G. Aquilo. I. Euro Aquilo. 2. Euro auster. 3. Lybono tus, Auſtro affricus, uſque ad reliquos nomina formare oportet.a. Solanus. b. Septrentrio. c. Fauonius. d. Auſter. e. Eurus. f. Affricus. g. Caurus. h. Aquilo. I. Carbas. K. Boreas. L. Supernas, M. Gallicus. N. Traſcias. O. Corus. T. Circius. Q. Etheſiæ. R. Argeſtes. S. Subueſperus. T. Lybonotus. V. Altanus. X. Leuconotus. T. Vulturnus. Z. Cecias. *. Ornithiæ.A. Alexandria. b. Syene. a d. Gnomon. c. centrum. fbc. & edg. radijſolis. adg. & acb. anguli ſimiles. 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5 6 7 8 S L M G O P X T I k f t o L n h d g w IIII E f e b d a g c X Z Y X V T S R Q P O N M L K I e f h g II d a c b d f A m b e c
[16] reſiculatumtetrudoron didoronincertumpentadoronortoſtulte.emplecton ct iſodomon.diatoni froniatidiatoni froniatiAdiſodomon. LI I 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5
[17] Pollexſafituſafitu doPollex VHusP.dimidP. DimiCapitisPollex unusFactes uHa .F. I .P. I .P. I .P. I .P. I .F. I PI {1/2} .P.I {1/2} Fa: I Fa: unn .F. I .F. X .F. I .F. I .F. I
[18] E. antæ C. Columnæ duæ inter antæs in medio. C. cella. D. Parietes, qui cirecumcludunt celtam. D D @ D B C C E
[19] Frons ſeu Orograpbia ædis in antis.#A.#AntæC. fuſtigiun ſupra columnas duas inter antas in medio poſitas. C A A A A
[20] A. posticum.B. Frons.C. Columnæ contra antas.D. Columnæ in uerſuris.E. Cella.F. Parietes cellam concludentes.
[21] Frons a posticoA. potest accommodari, ut ex proſtylo fiat ampbyprostylos.C. Columnæcontra antas.D. Columnæ in verſuris.F. Fastigium.G. Valuæ. F G C D C A C C D
[22] E. Posticum.D. Frons.F. pronaum dicitur.G. alæ, & ambulatio.H. Cella.I. Portæ.L. Parietes. E G I G L H L I P D
[23] ORTHOGRAPHIA TERIPTEROS.
[24] VESTIGIVM DIPTEROS.PIANTA ICHN OGRAPHIAPRONAO
[25] I. Orthographia.O. Sciographia dipteros. I O
[26] A. Ara. B. C. ſpatium ſine tecto. D. Valuarum locus in proao, & poſtico. e. colum-næinferiores ſupra quas aliæ columnæ f. g. duplex ordo columnarum extra parietes cellæ.H. pronaum uel posticum. I. loca ſtatuarum. L. Gradus. A B C f g e e e e D H L
[27] ORTOGRAPHIA HYTETHROS.
[Figure 28]
[29] VESTIGIVM TEMPLI CVM PODIO.
[30] LATVS TEMPII CVM PODIO.
< >
page |< < (281) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div718" type="section" level="2" n="135">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s21318" xml:space="preserve">
                <pb o="281" file="514.01.313" n="313" rhead="NONVS."/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s21319" xml:space="preserve">g. </s>
              <s xml:id="echoid-s21320" xml:space="preserve">Aio cubum factum ex linea f. </s>
              <s xml:id="echoid-s21321" xml:space="preserve">fore æqualem propoſito ſolido a b c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s21322" xml:space="preserve">nam ex e corollario. </s>
              <s xml:id="echoid-s21323" xml:space="preserve">19. </s>
              <s xml:id="echoid-s21324" xml:space="preserve">ſexti
                <lb/>
              quadratum ex f. </s>
              <s xml:id="echoid-s21325" xml:space="preserve">ad quadratum ex e ſactum ſe habet uti c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s21326" xml:space="preserve">ad f. </s>
              <s xml:id="echoid-s21327" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s21328" xml:space="preserve">quoniam ex 3 4. </s>
              <s xml:id="echoid-s21329" xml:space="preserve">undecimi ſolida pa-
                <lb/>
              rallelipeda, quorum baſes altitudinibus mutua comparatione reſpondent, æqualia ſunt, ideo conſequens eſt,
                <lb/>
              ut cubus ex f. </s>
              <s xml:id="echoid-s21330" xml:space="preserve">ſit æqualis ſolido parallelipedo a b c d, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21331" xml:space="preserve">ita noſtra patet intentio. </s>
              <s xml:id="echoid-s21332" xml:space="preserve">Hinc quoque colligitur
                <lb/>
              quod abſque difficultate lateribus conſtantem columnam poſſumus in cubum transferre, nam parallelipedum
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.313-01" xlink:href="fig-514.01.313-01a" number="126">
                  <caption xml:id="echoid-caption39" xml:space="preserve">Secunda proprietas lineæ flexæ.</caption>
                  <variables xml:id="echoid-variables84" xml:space="preserve">f n e b g i d m k c</variables>
                </figure>
              quod habet pro baſi quadr atum æquale baſi columnæ lateribus constantis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21333" xml:space="preserve">eidem columnæ æqualem alti-
                <lb/>
              iudinem, æquale eſt eidem columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s21334" xml:space="preserve">Hoc quoque loco eſſet uagandum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21335" xml:space="preserve">oſtendendum qua ratione diuerſorum
                <lb/>
              generum figur æ mutuo conuertantur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21336" xml:space="preserve">quomodo eædem duplicentur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21337" xml:space="preserve">triplicentur, atque etiam multipli-
                <lb/>
              centur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21338" xml:space="preserve">ſed longum hoc nimium eſſet, quare ad mathematicos remittam ſtudioſos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21339" xml:space="preserve">ipſe ad Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s21340" xml:space="preserve">accedam.</s>
              <s xml:id="echoid-s21341" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s21342" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Cvm</emph>
              hæc ſint tam magnis doctrinarum iucunditatibus animaduerſa, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21343" xml:space="preserve">cogamur naturaliter in-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.313-01" xlink:href="note-514.01.313-01a" xml:space="preserve">30</note>
              uentionibus ſingularum rerum conſiderantes effectus moueri: </s>
              <s xml:id="echoid-s21344" xml:space="preserve">multas res attendens, admiror etiam
                <lb/>
              Democriti de rerum natura uolumina, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21345" xml:space="preserve">eius commentarium, quod inſcribitur chirotonition, in quo
                <lb/>
              etiam utebatur annulo, ſignans cæra ex milto quæ eſſet expertus.</s>
              <s xml:id="echoid-s21346" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s21347" xml:space="preserve">Chirotoniton. </s>
              <s xml:id="echoid-s21348" xml:space="preserve">Commentarium est ſelectarum comprobatarumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s21349" xml:space="preserve">rerum. </s>
              <s xml:id="echoid-s21350" xml:space="preserve">plinius chirocineta uocat. </s>
              <s xml:id="echoid-s21351" xml:space="preserve">Her-
                <lb/>
              molaus etiam legeret cæ rocinauon, quaſi ex cæ ra, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21352" xml:space="preserve">imagine exemplari, nam cinnauon imaginem dicit ſi-
                <lb/>
              gnificari, quam ſtatuarij ante oculos tenent. </s>
              <s xml:id="echoid-s21353" xml:space="preserve">ita Democritus in cæra pingebat exprimenta, ut ea ante oculos
                <lb/>
              tenens memoriæ commendaret. </s>
              <s xml:id="echoid-s21354" xml:space="preserve">unde hoc quoque innuit Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s21355" xml:space="preserve">cum dicat, in quo etiam utebatur annulo ſi-
                <lb/>
              gnans cæra ex milto} milton græcè, minium ſignificat, ut dixi.</s>
              <s xml:id="echoid-s21356" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s21357" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Ergo</emph>
              eorum uirorum cogitata, non ſolum ad mores corrigendos, ſed etiam ad omnium utilita-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.313-02" xlink:href="note-514.01.313-02a" xml:space="preserve">40</note>
              tem perpetuò ſunt præ parata. </s>
              <s xml:id="echoid-s21358" xml:space="preserve">Athletarum autè nobilitates breui ſpatio cum ſuis corporibus ſeneſcunt.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21359" xml:space="preserve">Itaque neque cum maxime ſunt florentes, neque poſteritate, neque inſtitutis hi, quemadmodum ſa-
                <lb/>
              pientum cogitata, hominum aitæ prodeſſe poſſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s21360" xml:space="preserve">Cum uero neque moribus, neque inſtitutis ſcri-
                <lb/>
              ptorum præſtantibus tribuantur honores, ipſeautem per ſe mentes aeris altiora proſpicientes memo
                <lb/>
              riarum gradibus ad cœlum elatæ, æuo immortali non modo ſententias, ſed etiam figuras eorum po-
                <lb/>
              ſteris cogunt eſſe notas. </s>
              <s xml:id="echoid-s21361" xml:space="preserve">Itaque qui literarum iucunditatibus inſtructas habent mentes, non poſſunt
                <lb/>
              non in ſuis pectoribus dedicatum habere, ſicuti Deorum, ſic & </s>
              <s xml:id="echoid-s21362" xml:space="preserve">Ennij Poetæ ſimulachrum. </s>
              <s xml:id="echoid-s21363" xml:space="preserve">Accijau-
                <lb/>
              tem carminibus, qui ſtudioſe delectantar, non modo verborum uirtutes, ſed etiam ſiguram eius
                <lb/>
              uidentur ſecum habere præſentem. </s>
              <s xml:id="echoid-s21364" xml:space="preserve">Item plures poſt noſtram memoriam naſcentes cum Lucretio
                <lb/>
              uidebuntur, uelut coram, de rerum natura diſputare: </s>
              <s xml:id="echoid-s21365" xml:space="preserve">de arte uero Rhetorica cum Cicerone. </s>
              <s xml:id="echoid-s21366" xml:space="preserve">Multi
                <lb/>
              poſterorum cum Varrone conſerent ſermonem de lingua latina. </s>
              <s xml:id="echoid-s21367" xml:space="preserve">Non minus etiam plures Philologi
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.313-03" xlink:href="note-514.01.313-03a" xml:space="preserve">50</note>
              cum Græcorum ſapientibus multa deliberantes ſecretos cum his uidebuntur habere ſermones, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21368" xml:space="preserve">ad
                <lb/>
              ſummam ſapientium ſeriptorum ſententiæ corporibus abſentibus uetuſtate florentes, cum inſunt in-
                <lb/>
              ter conſilia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21369" xml:space="preserve">diſputationes maiores habent, quàm præſentium ſunt auth oritates omnes. </s>
              <s xml:id="echoid-s21370" xml:space="preserve">Itaque Cæſar
                <lb/>
              his authoribus fretus ſenſibus eorum adhibitis & </s>
              <s xml:id="echoid-s21371" xml:space="preserve">conſilijs, ea volumina conſcripſi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21372" xml:space="preserve">prioribus ſeptẽ
                <lb/>
              de æeificijs, octauo de aquis, in hoc de Gnomonicis rationibns quemadmodum eæ radijs ſolis in mũ.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21373" xml:space="preserve">do ſunt per umbram gnomonis inuente, quibusq́ rationibus dilatentur, aut contrahantur explicabo.</s>
              <s xml:id="echoid-s21374" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s21375" xml:space="preserve">Certe ego hactenus proœnium eſſe putarem, quoniam idem ſenſus per omnes eius partes conſpici potest.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21376" xml:space="preserve">Sed hoc parum reſert.</s>
              <s xml:id="echoid-s21377" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">60</note>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>