Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[1.100.] Ad quas cœli regiones quæ ædificiorum gener a ſpectare debeant, ut uſui, & ſalubritati ſint idonea. Cap. VII.
[1.101.] De priuatorum, & communium ædificiorum proprijs lociset ge-neribus, ad quaſcunque perſonarum qualitates con- uenientibus. Cap. VIII.
[1.102.] De ruſticorum ædificiorum rationibus, & multarum partium eorum deſcriptionibus, atque uſibus. Cap. IX.
[1.103.] De Græcorum ædificiorum, eorum{q́ue} partium diſpoſ itione,atquediffe-rentibus nominibus ſatis ab It alicis moribus, & uſibus di-ſcrepantibus. Cap. X.
[1.104.] De firmitate, & fundamentis ædificiorum. Cap. XI.
[1.105.] M. VITRVVII DE ARCHITECTVRA LIBER SEPTIMVS. Proœmium.
[1.106.] De Ruderatione commode facienda.
[1.107.] De maceratione calcis adalbaria opera, & tectoria per-ficienda. cap. II
[1.108.] De camerarum diſpoſitione, Trulliſſatione, & tectorio opere. Cap. III.
[1.109.] De politionibus in humidis locis. Cap. IIII.
[1.110.] De ratione pingendi in ædificijs. Cap. V.
[1.111.] De marmore, quomodo paretur ad tectoria. Cap. VI.
[1.112.] De coloribus, & primum de ochra. Cap. VII.
[1.113.] De Minij rationibus. Cap. VIII.
[1.114.] De minij cemper atura. Cap. IX.
[1.115.] De coloribus, qui arte fiunt. Cap. X.
[1.116.] De cærulei temperaturis. Cap. XI.
[1.117.] Quomodo fiat ceruſſa, & ærugo, & Sandara- ca. Cap. XII.
[1.118.] Quomodo fiat oſtrum colorum omnium facticiorum excel-lentißimum. Cap. XIII.
[1.119.] De purpureis coloribus. Cap. XIIII.
[1.120.] Finis Libri Septimi.
[1.121.] M.VITR V VII DE ARCHITE CTVRA LIBER OCTAVVS. Proœmium.
[1.122.] De aquœ inuentionibus. Cap. 1.
[1.123.] De aqua imbrium, eius{q́ue} uirtutibus. Cap. II.
[1.124.] De aquis calidis, & quas habeant uires a diuer ſis met allis prodeuntes, & de uariorum fontium, fluminum, lacuumg natu-ra. Cap. 111.
[1.125.] De proprietate item nonnullorum locorum, & fon- tium. Cap. IIII.
[1.126.] De aquarum experimentis. Cap. V.
[1.127.] De per ductionibus, & libr ationibus aquarum, & instrumentis ad hunc uſum. Cap. VI.
[1.128.] Quot modis ducantur aquæ. Cap. VII.
[1.129.] Finis Libri Octaui.
< >
page |< < (281) of 412 > >|
313281NONVS.& g. Aio cubum factum ex linea f. fore æqualem propoſito ſolido a b c d. nam ex e corollario. 19. ſexti
quadratum ex f.
ad quadratum ex e ſactum ſe habet uti c d. ad f. & quoniam ex 3 4. undecimi ſolida pa-
rallelipeda, quorum baſes altitudinibus mutua comparatione reſpondent, æqualia ſunt, ideo conſequens eſt,
ut cubus ex f.
ſit æqualis ſolido parallelipedo a b c d, & ita noſtra patet intentio. Hinc quoque colligitur
quod abſque difficultate lateribus conſtantem columnam poſſumus in cubum transferre, nam parallelipedum
126[Figure 126]Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c quod habet pro baſi quadr atum æquale baſi columnæ lateribus constantis, &
eidem columnæ æqualem alti-
iudinem, æquale eſt eidem columnæ.
Hoc quoque loco eſſet uagandum, & oſtendendum qua ratione diuerſorum
generum figur æ mutuo conuertantur, &
quomodo eædem duplicentur, & triplicentur, atque etiam multipli-
centur.
ſed longum hoc nimium eſſet, quare ad mathematicos remittam ſtudioſos, & ipſe ad Vitr. accedam.
Cvm hæc ſint tam magnis doctrinarum iucunditatibus animaduerſa, & cogamur naturaliter in-
1130 uentionibus ſingularum rerum conſiderantes effectus moueri:
multas res attendens, admiror etiam
Democriti de rerum natura uolumina, &
eius commentarium, quod inſcribitur chirotonition, in quo
etiam utebatur annulo, ſignans cæra ex milto quæ eſſet expertus.
Chirotoniton. Commentarium est ſelectarum comprobatarumq́; rerum. plinius chirocineta uocat. Her-
molaus etiam legeret cæ rocinauon, quaſi ex cæ ra, &
imagine exemplari, nam cinnauon imaginem dicit ſi-
gnificari, quam ſtatuarij ante oculos tenent.
ita Democritus in cæra pingebat exprimenta, ut ea ante oculos
tenens memoriæ commendaret.
unde hoc quoque innuit Vitr. cum dicat, in quo etiam utebatur annulo ſi-
gnans cæra ex milto} milton græcè, minium ſignificat, ut dixi.
Ergo eorum uirorum cogitata, non ſolum ad mores corrigendos, ſed etiam ad omnium utilita-
2240 tem perpetuò ſunt præ parata.
Athletarum autè nobilitates breui ſpatio cum ſuis corporibus ſeneſcunt.
Itaque neque cum maxime ſunt florentes, neque poſteritate, neque inſtitutis hi, quemadmodum ſa-
pientum cogitata, hominum aitæ prodeſſe poſſunt.
Cum uero neque moribus, neque inſtitutis ſcri-
ptorum præſtantibus tribuantur honores, ipſeautem per ſe mentes aeris altiora proſpicientes memo
riarum gradibus ad cœlum elatæ, æuo immortali non modo ſententias, ſed etiam figuras eorum po-
ſteris cogunt eſſe notas.
Itaque qui literarum iucunditatibus inſtructas habent mentes, non poſſunt
non in ſuis pectoribus dedicatum habere, ſicuti Deorum, ſic &
Ennij Poetæ ſimulachrum. Accijau-
tem carminibus, qui ſtudioſe delectantar, non modo verborum uirtutes, ſed etiam ſiguram eius
uidentur ſecum habere præſentem.
Item plures poſt noſtram memoriam naſcentes cum Lucretio
uidebuntur, uelut coram, de rerum natura diſputare:
de arte uero Rhetorica cum Cicerone. Multi
poſterorum cum Varrone conſerent ſermonem de lingua latina.
Non minus etiam plures Philologi
3350 cum Græcorum ſapientibus multa deliberantes ſecretos cum his uidebuntur habere ſermones, &
ad
ſummam ſapientium ſeriptorum ſententiæ corporibus abſentibus uetuſtate florentes, cum inſunt in-
ter conſilia, &
diſputationes maiores habent, quàm præſentium ſunt auth oritates omnes. Itaque Cæſar
his authoribus fretus ſenſibus eorum adhibitis &
conſilijs, ea volumina conſcripſi, & prioribus ſeptẽ
de æeificijs, octauo de aquis, in hoc de Gnomonicis rationibns quemadmodum eæ radijs ſolis in mũ.
do ſunt per umbram gnomonis inuente, quibusq́ rationibus dilatentur, aut contrahantur explicabo.
Certe ego hactenus proœnium eſſe putarem, quoniam idem ſenſus per omnes eius partes conſpici potest.
Sed hoc parum reſert.
4460

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index