Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[1] CVM PRIVILEGIIS.
[Figure 2]
[Figure 3]
[4] CARrATIDES.
[5] PERS AE CAPTIVI.
[6] 12 3 16
[7] PIANTA ICHN OGRA PHIAPRONAO
[8] Pars ubi eſt I. orthographia est, ubiuero O. ſciographia.I O
[9] a b. recta.d c. flexa.e. angulirecti.f. anguli obtuſi.o. anguli acuti.h.i.K. circulus.g h i. diametros.g k. radius.g. centrum.l. m.n. arcus inte ger.L m. chorda.n p. ſagitta.r. arcus diminu-tus.f. arcus compoſi-tus. a b d c e f o h i k g l m n L p r
[10] Turris diſpoſito in parte interiori.A. ſucula uectibus reducta, quæ catenam continet, a quatignorum capita ſiiſpenduntur, in centroB. Tigna autem ueluti incumbis impoſita ex altera parte non ſunt clauis affixa, ſed ſuperpoſita ut ſuculæ redu- ctione poſſint ſine impeditione relaxari. ſuper ea tigna fit tabulatus.G. prominentia a turri tignorum capi- ta pro contignatione & itineribus in interioribus partibus.C. tabulatus.D. murus interior.E. Mœnia.F. mœniorum planitia.K I. eraſsitudines.H. ſcala admuri conſcenſum. A B G C D E F K I H L R
[11] † Oriens.P. Occidens.O. Auster.T. Septentrio.G. Aquilo.G. Affricus.M. CaurusS. Eurus.T. Foſſa.X. Portæ.Y. Forum.O. Baſilica.I. Viæ.Z. Aggeres. † P O T G G M S T V X Y O I Z
[12] A. dentes ſerræB. pectinata diſpoſitio.C. murad urbem.D. parsmuri exterior.E. agger. A B C D E
[13] H orthographia muri.Diſpoſitio mœiorum.A. opus terrenum.b. f. decuſſationes fibularum.M N. fundamentum, exterius.k l. fundamentum interiusO. r. &p q. longitudo tranſuerſorum fundam entorum pectinatim diſpoſitorum quemadmodum ſerrædentes quaternum pedum.p o. interuallum pectionatim diſpoſitorum interuallorum.e b s. taleæ olea- ginæ uſtulatæ in craſſitudine muri, ad firmitatem. A B f M N k l O r p q o e b s
[14] PASSVS 80piedi 80piedi 50piedi Ziopiedi 60piedi 110 M S I O M W
[15] Tro ſchemate. I.Proſchemate. II.Troſchemate. +.+. Solanus. p. Fauonius, uel Zephirus. T. Septentrio, Aparentias. O. Auſter. M. Caurus. L. Affricus, Lybs,Corus. S. Eurus. G. Aquilo. I. Euro Aquilo. 2. Euro auster. 3. Lybono tus, Auſtro affricus, uſque ad reliquos nomina formare oportet.a. Solanus. b. Septrentrio. c. Fauonius. d. Auſter. e. Eurus. f. Affricus. g. Caurus. h. Aquilo. I. Carbas. K. Boreas. L. Supernas, M. Gallicus. N. Traſcias. O. Corus. T. Circius. Q. Etheſiæ. R. Argeſtes. S. Subueſperus. T. Lybonotus. V. Altanus. X. Leuconotus. T. Vulturnus. Z. Cecias. *. Ornithiæ.A. Alexandria. b. Syene. a d. Gnomon. c. centrum. fbc. & edg. radijſolis. adg. & acb. anguli ſimiles. 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5 6 7 8 S L M G O P X T I k f t o L n h d g w IIII E f e b d a g c X Z Y X V T S R Q P O N M L K I e f h g II d a c b d f A m b e c
[16] reſiculatumtetrudoron didoronincertumpentadoronortoſtulte.emplecton ct iſodomon.diatoni froniatidiatoni froniatiAdiſodomon. LI I 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5
[17] Pollexſafituſafitu doPollex VHusP.dimidP. DimiCapitisPollex unusFactes uHa .F. I .P. I .P. I .P. I .P. I .F. I PI {1/2} .P.I {1/2} Fa: I Fa: unn .F. I .F. X .F. I .F. I .F. I
[18] E. antæ C. Columnæ duæ inter antæs in medio. C. cella. D. Parietes, qui cirecumcludunt celtam. D D @ D B C C E
[19] Frons ſeu Orograpbia ædis in antis.#A.#AntæC. fuſtigiun ſupra columnas duas inter antas in medio poſitas. C A A A A
[20] A. posticum.B. Frons.C. Columnæ contra antas.D. Columnæ in uerſuris.E. Cella.F. Parietes cellam concludentes.
[21] Frons a posticoA. potest accommodari, ut ex proſtylo fiat ampbyprostylos.C. Columnæcontra antas.D. Columnæ in verſuris.F. Fastigium.G. Valuæ. F G C D C A C C D
[22] E. Posticum.D. Frons.F. pronaum dicitur.G. alæ, & ambulatio.H. Cella.I. Portæ.L. Parietes. E G I G L H L I P D
[23] ORTHOGRAPHIA TERIPTEROS.
[24] VESTIGIVM DIPTEROS.PIANTA ICHN OGRAPHIAPRONAO
[25] I. Orthographia.O. Sciographia dipteros. I O
[26] A. Ara. B. C. ſpatium ſine tecto. D. Valuarum locus in proao, & poſtico. e. colum-næinferiores ſupra quas aliæ columnæ f. g. duplex ordo columnarum extra parietes cellæ.H. pronaum uel posticum. I. loca ſtatuarum. L. Gradus. A B C f g e e e e D H L
[27] ORTOGRAPHIA HYTETHROS.
[Figure 28]
[29] VESTIGIVM TEMPLI CVM PODIO.
[30] LATVS TEMPII CVM PODIO.
< >
page |< < (289) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div734" type="section" level="2" n="137">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s21926" xml:space="preserve">
                <pb o="289" file="514.01.321" n="321" rhead="NONVS."/>
              motus, prœcedit lineam ueri motus. </s>
              <s xml:id="echoid-s21927" xml:space="preserve">Sed cum ſemicirculus tranſit, tunc linea ueri, lineam medij motus prœ-
                <lb/>
              cedit, ideo ſuperius demitur, inferius additur medio motui, ut uerus eliciatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21928" xml:space="preserve">Sed nolo in ſecretiorem ſpe-
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.321-01" xlink:href="fig-514.01.321-01a" number="129">
                  <description xml:id="echoid-description75" xml:space="preserve">a b g. concentricum.
                    <lb/>
                  d. eius centrum.
                    <lb/>
                  e z b. eccentricum.
                    <lb/>
                  t. eius centrum.
                    <lb/>
                  k z. epicyclus.
                    <lb/>
                  b. eius centrum.
                    <lb/>
                  d t. b z. œquales.
                    <lb/>
                  t z. d b. œquales.
                    <lb/>
                  motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales
                    <lb/>
                  Sol utroque modo uidetur in z. per li-
                    <lb/>
                  neam d z.</description>
                  <variables xml:id="echoid-variables87" xml:space="preserve">e a t d b z b k</variables>
                </figure>
              culationem uenire, cum iam me
                <lb/>
              pœniteat ultra progreſſum. </s>
              <s xml:id="echoid-s21929" xml:space="preserve">Cum
                <lb/>
              licet omnia doctiſſime a Franciſco
                <lb/>
              Maurolico explicentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21930" xml:space="preserve">Eſt tamen
                <lb/>
              aduertendum, quod aliquo in it io
                <lb/>
              statuenda eſt radix ( ita enim ap-
                <lb/>
              pellant, unde aliquod initium ſumi-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-01" xlink:href="note-514.01.321-01a" xml:space="preserve">10</note>
              mus medij motus ) a qua ſtatim cũ
                <lb/>
              uolumus, medium ſolis motum nu-
                <lb/>
              merare poſſimus, ex qua radice
                <lb/>
              uerus motus obſeruatur per ea,
                <lb/>
              quæ ad trigonorum planorum ſcien
                <lb/>
              tiam ſpectant. </s>
              <s xml:id="echoid-s21931" xml:space="preserve">nam a tribus lineis
                <lb/>
              tria centra iungentibus, ſcilicet
                <lb/>
              orbis, deferentis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21932" xml:space="preserve">Solis, tres an-
                <lb/>
              guli in trigono constituuntur quo-
                <lb/>
              rum unus eſt œquationis angulus, uerum alij duo ſunt, qui duas lineas effingunt, unam ueri, alterã medij mo-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-02" xlink:href="note-514.01.321-02a" xml:space="preserve">20</note>
              tus unà cum linea iugi. </s>
              <s xml:id="echoid-s21933" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s21934" xml:space="preserve">cum nobis nota fuerit ea proportio, quam inter ſe babent duo latera iam conſti-
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.321-02" xlink:href="fig-514.01.321-02a" number="130">
                  <description xml:id="echoid-description76" xml:space="preserve">a b g. eccentricum.
                    <lb/>
                  d. eius centrum.
                    <lb/>
                  e. centrum mundi.
                    <lb/>
                  a d g. linea ingi.
                    <lb/>
                  b. centrm Solis.
                    <lb/>
                  e z. linea medij motus parallela li-
                    <lb/>
                  neœ b d.
                    <lb/>
                  c b. linea ueri motus.
                    <lb/>
                  b e z. angulus œquatio.</description>
                  <variables xml:id="echoid-variables88" xml:space="preserve">z b a d e</variables>
                </figure>
              tuti trigoni, è quibus unum est
                <lb/>
              eccentrici ſemidiameter, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21935" xml:space="preserve">al-
                <lb/>
              terum ſpatium illud, quod a cen
                <lb/>
              tro exit, conſequitur ut propo-
                <lb/>
              ſito quouis angulo è tribus,
                <lb/>
              etiam alij manifesti ſint. </s>
              <s xml:id="echoid-s21936" xml:space="preserve">Qua-
                <lb/>
              re colligimus, quod dato aut me
                <lb/>
              dio motu, aut uero, aut æqua-
                <lb/>
              tione per ſe, quanto citius unũ,
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-03" xlink:href="note-514.01.321-03a" xml:space="preserve">30</note>
              aut alterum nouerimus, facile
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s21937" xml:space="preserve">reliqui duo cognoſcentur.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21938" xml:space="preserve">Hœc omnia dicta ſunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21939" xml:space="preserve">inuen
                <lb/>
              ta, ut uiſiones, quas apparen-
                <lb/>
              tias uocant, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21940" xml:space="preserve">irregularitatem Solis circa centrum orbis ſeruemus. </s>
              <s xml:id="echoid-s21941" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s21942" xml:space="preserve">ut certa, ac determinata ratio ipſius
                <lb/>
              motus firmetur, omneq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s21943" xml:space="preserve">id ſubſcripta docet figura, per o literam ſignata. </s>
              <s xml:id="echoid-s21944" xml:space="preserve">Postquam de Sole dictum
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.321-03" xlink:href="fig-514.01.321-03a" number="131">
                  <description xml:id="echoid-description77" xml:space="preserve">a b g. concentricum. d. eius centrũ.
                    <lb/>
                  t z. eccentricum.
                    <lb/>
                  h. eius centrum.
                    <lb/>
                  e z. epicyclus.
                    <lb/>
                  g. eius centrum.
                    <lb/>
                  d b. & g z. œquales.
                    <lb/>
                  d z. parallelogrammum.
                    <lb/>
                  motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t.
                    <lb/>
                  anguli t b z. & e g z. œqua-
                    <lb/>
                  les ſunt.
                    <lb/>
                  angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg.</description>
                  <variables xml:id="echoid-variables89" xml:space="preserve">f n b a d o k</variables>
                </figure>
              est, de Luna dicendum eſt, deq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21945" xml:space="preserve">eius motionis diuerſitate, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21946" xml:space="preserve">ue
                <lb/>
              ro ipſius loco. </s>
              <s xml:id="echoid-s21947" xml:space="preserve">Dico igitur ue-
                <lb/>
              rum Lunæ locum ex eius defe-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-04" xlink:href="note-514.01.321-04a" xml:space="preserve">40</note>
              ctu deprebendi. </s>
              <s xml:id="echoid-s21948" xml:space="preserve">nam qui acute
                <lb/>
              conſider at initium & </s>
              <s xml:id="echoid-s21949" xml:space="preserve">finem de-
                <lb/>
              fectus Lunœ, etiam medium in-
                <lb/>
              stans habet, in quo Luna toto
                <lb/>
              diametro Soli obijcitur, quare
                <lb/>
              cum ex ſupra poſitis Solis mo-
                <lb/>
              tio nota ſit, non eſt quod dubi-
                <lb/>
              temus uerum Lunœ locum per-
                <lb/>
              pendere. </s>
              <s xml:id="echoid-s21950" xml:space="preserve">Diuerſitas uero in
                <lb/>
              Lunœ motu ea cernhur, quod in
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-05" xlink:href="note-514.01.321-05a" xml:space="preserve">50</note>
              eodem ſigniferi loco non ſem-
                <lb/>
              per œque uelociter mouetur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21951" xml:space="preserve">
                <lb/>
              uarijs modis ſe babet ad Solem,
                <lb/>
              quare cum barum diuer ſitatum rationem reddere uellent, primam epicyclo, alteram eccentrico dedere. </s>
              <s xml:id="echoid-s21952" xml:space="preserve">Qua-
                <lb/>
              tuor in epicyclo puncta ſunt, in uno celerrime Luna mouetur, quoniam eccentricum cum epicyclo in motu
                <lb/>
              conueniunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21953" xml:space="preserve">ad unam eandemq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s21954" xml:space="preserve">partem feruntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21955" xml:space="preserve">Sed in oppoſito tardiſſima eſt, nam epicyclo eccentricum
                <lb/>
              contra nititur, ſed inter duo media puncta ſatis moderatè mouetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21956" xml:space="preserve">Huiuſmodi quatuor puncta ita epicyclum
                <lb/>
              distribuunt, quod in prima parte celerrima fit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21957" xml:space="preserve">citiſſima eius motio, in ſecunda remittitur, in tertia tardiſ-
                <lb/>
              ſime fertur, in quarta demum temperatè cietur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21958" xml:space="preserve">huiuſmodi ob diuerſitatem deprebendimus quibus in parti-
                <lb/>
              bus epicycli Luna moueatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21959" xml:space="preserve">quanto temporis interuallo circum epicyclum uoluatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21960" xml:space="preserve">ut ad unguem
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-06" xlink:href="note-514.01.321-06a" xml:space="preserve">60</note>
              tempus illud colligerent ſyderum obſeruatores, geminos Lunæ defectus ſumpſere, in quibus Luna ſimiliter, &</s>
              <s xml:id="echoid-s21961" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>