Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[1.120.] Finis Libri Septimi.
[1.121.] M.VITR V VII DE ARCHITE CTVRA LIBER OCTAVVS. Proœmium.
[1.122.] De aquœ inuentionibus. Cap. 1.
[1.123.] De aqua imbrium, eius{q́ue} uirtutibus. Cap. II.
[1.124.] De aquis calidis, & quas habeant uires a diuer ſis met allis prodeuntes, & de uariorum fontium, fluminum, lacuumg natu-ra. Cap. 111.
[1.125.] De proprietate item nonnullorum locorum, & fon- tium. Cap. IIII.
[1.126.] De aquarum experimentis. Cap. V.
[1.127.] De per ductionibus, & libr ationibus aquarum, & instrumentis ad hunc uſum. Cap. VI.
[1.128.] Quot modis ducantur aquæ. Cap. VII.
[1.129.] Finis Libri Octaui.
[1.130.] M. VITRVVIIDE ARCHITECTVRA LIBER NONVS.
[1.131.] Proœmium
[1.132.] Platonis inuentumde agro metiendo. Cap. I.
[1.133.] De norma Pythagoricum inuentum ex orthogonij trigoni deformatione. Cap. II.
[1.134.] Luomodo portio argenti auro miſta in integro opere depre- hendi, diſcernig, poßit.#Cap.# III.
[1.135.] PTOLEM AEO REGI ERATOSTHENES. S.
[1.136.] De Gnomonicis rationibus ex radij Solis per umbram inuen-tis, & mundo, atque planetis. Cao.IIII.
[1.137.] TABVLA MOTVVM COELESTIVM.
[1.138.] De Solis curſu per duodecim ſigna Zodia- ci. Cap. V.
[1.139.] Continuatio diei, & luminis.Horæ Minuta Secunda.
[1.140.] De ſyderibus, quæ ſunt a Zodiaco ad Septentrio-nem. Cap.VI.
[1.141.] De ſyderibus, quæ ſunt a Zodiaco, ad meridiem. Cap. VII.
[1.142.] De horologiorum rationibus, & umbris gnomonum æquinoctia-li tempore Romæ, & nonnullis alijs locis. Cap. VIII.
[1.143.] De horologiorum ratione, & uſu, atque eorum inuentione & quibus inuentoribus. # Cap. IX.
[1.144.] Finis Libri Noni.
[1.145.] M. VITR V V II DE ARCHITECTVRA LIBER DECIMVS. Proœmium.
[1.146.] De machina quid ſit, & eius ab organo differentia, origine, & neceßitate. # Cap. I.
[1.147.] De Aedium ſacrum, publicorum̈, operum machina-tionibus tractorijs # Cap. II.
[1.148.] De diuerſis appellationibus, machmarũ, & gantur. Ca. III.
[1.149.] Similis ſuperiori machina, cui coloßicotera tutius committi poſſunt, immutata duntaxat ſucula in tympa-num. # Cap. IIII.
< >
page |< < (289) of 412 > >|
321289NONVS. motus, prœcedit lineam ueri motus. Sed cum ſemicirculus tranſit, tunc linea ueri, lineam medij motus prœ-
cedit, ideo ſuperius demitur, inferius additur medio motui, ut uerus eliciatur.
Sed nolo in ſecretiorem ſpe-
129[Figure 129]a b g. concentricum.
d. eius centrum.
e z b. eccentricum.
t. eius centrum.
k z. epicyclus.
b. eius centrum.
d t. b z. œquales.
t z. d b. œquales.
motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales
Sol utroque modo uidetur in z. per li-
neam d z.
e a t d b z b k
culationem uenire, cum iam me
pœniteat ultra progreſſum.
Cum
licet omnia doctiſſime a Franciſco
Maurolico explicentur.
Eſt tamen
aduertendum, quod aliquo in it io
statuenda eſt radix ( ita enim ap-
pellant, unde aliquod initium ſumi-
1110 mus medij motus ) a qua ſtatim cũ
uolumus, medium ſolis motum nu-
merare poſſimus, ex qua radice
uerus motus obſeruatur per ea,
quæ ad trigonorum planorum ſcien
tiam ſpectant.
nam a tribus lineis
tria centra iungentibus, ſcilicet
orbis, deferentis, &
Solis, tres an-
guli in trigono constituuntur quo-
rum unus eſt œquationis angulus, uerum alij duo ſunt, qui duas lineas effingunt, unam ueri, alterã medij mo-
2220 tus unà cum linea iugi.
& cum nobis nota fuerit ea proportio, quam inter ſe babent duo latera iam conſti-
130[Figure 130]a b g. eccentricum.
d. eius centrum.
e. centrum mundi.
a d g. linea ingi.
b. centrm Solis.
e z. linea medij motus parallela li-
neœ b d.
c b. linea ueri motus.
b e z. angulus œquatio.
z b a d e
tuti trigoni, è quibus unum est
eccentrici ſemidiameter, &
al-
terum ſpatium illud, quod a cen
tro exit, conſequitur ut propo-
ſito quouis angulo è tribus,
etiam alij manifesti ſint.
Qua-
re colligimus, quod dato aut me
dio motu, aut uero, aut æqua-
tione per ſe, quanto citius unũ,
3330 aut alterum nouerimus, facile
&
reliqui duo cognoſcentur.
Hœc omnia dicta ſunt, & inuen
ta, ut uiſiones, quas apparen-
tias uocant, &
irregularitatem Solis circa centrum orbis ſeruemus. & ut certa, ac determinata ratio ipſius
motus firmetur, omneq́;
id ſubſcripta docet figura, per o literam ſignata. Postquam de Sole dictum
131[Figure 131]a b g. concentricum. d. eius centrũ.
t z. eccentricum.
h. eius centrum.
e z. epicyclus.
g. eius centrum.
d b. & g z. œquales.
d z. parallelogrammum.
motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t.
anguli t b z. & e g z. œqua-
les ſunt.
angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg.
f n b a d o k
est, de Luna dicendum eſt, deq́;
eius motionis diuerſitate, & ue
ro ipſius loco.
Dico igitur ue-
rum Lunæ locum ex eius defe-
4440 ctu deprebendi.
nam qui acute
conſider at initium &
finem de-
fectus Lunœ, etiam medium in-
stans habet, in quo Luna toto
diametro Soli obijcitur, quare
cum ex ſupra poſitis Solis mo-
tio nota ſit, non eſt quod dubi-
temus uerum Lunœ locum per-
pendere.
Diuerſitas uero in
Lunœ motu ea cernhur, quod in
5550 eodem ſigniferi loco non ſem-
per œque uelociter mouetur, &

uarijs modis ſe babet ad Solem,
quare cum barum diuer ſitatum rationem reddere uellent, primam epicyclo, alteram eccentrico dedere.
Qua-
tuor in epicyclo puncta ſunt, in uno celerrime Luna mouetur, quoniam eccentricum cum epicyclo in motu
conueniunt, &
ad unam eandemq́; partem feruntur. Sed in oppoſito tardiſſima eſt, nam epicyclo eccentricum
contra nititur, ſed inter duo media puncta ſatis moderatè mouetur.
Huiuſmodi quatuor puncta ita epicyclum
distribuunt, quod in prima parte celerrima fit, &
citiſſima eius motio, in ſecunda remittitur, in tertia tardiſ-
ſime fertur, in quarta demum temperatè cietur.
huiuſmodi ob diuerſitatem deprebendimus quibus in parti-
bus epicycli Luna moueatur, &
quanto temporis interuallo circum epicyclum uoluatur, & ut ad unguem
6660 tempus illud colligerent ſyderum obſeruatores, geminos Lunæ defectus ſumpſere, in quibus Luna ſimiliter, &

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index