Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
381 349
382 350
383 351
384 352
385 353
386 354
387 355
388 356
389 357
390 358
391 359
392 360
393 361
394 362
395 363
396 364
397 365
398 366
399 367
400 368
401 369
402 370
403 371
404 372
405 373
406 374
407 375
408
409
410
< >
page |< < (289) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div734" type="section" level="2" n="137">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s21926" xml:space="preserve">
                <pb o="289" file="514.01.321" n="321" rhead="NONVS."/>
              motus, prœcedit lineam ueri motus. </s>
              <s xml:id="echoid-s21927" xml:space="preserve">Sed cum ſemicirculus tranſit, tunc linea ueri, lineam medij motus prœ-
                <lb/>
              cedit, ideo ſuperius demitur, inferius additur medio motui, ut uerus eliciatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21928" xml:space="preserve">Sed nolo in ſecretiorem ſpe-
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.321-01" xlink:href="fig-514.01.321-01a" number="129">
                  <description xml:id="echoid-description75" xml:space="preserve">a b g. concentricum.
                    <lb/>
                  d. eius centrum.
                    <lb/>
                  e z b. eccentricum.
                    <lb/>
                  t. eius centrum.
                    <lb/>
                  k z. epicyclus.
                    <lb/>
                  b. eius centrum.
                    <lb/>
                  d t. b z. œquales.
                    <lb/>
                  t z. d b. œquales.
                    <lb/>
                  motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales
                    <lb/>
                  Sol utroque modo uidetur in z. per li-
                    <lb/>
                  neam d z.</description>
                  <variables xml:id="echoid-variables87" xml:space="preserve">e a t d b z b k</variables>
                </figure>
              culationem uenire, cum iam me
                <lb/>
              pœniteat ultra progreſſum. </s>
              <s xml:id="echoid-s21929" xml:space="preserve">Cum
                <lb/>
              licet omnia doctiſſime a Franciſco
                <lb/>
              Maurolico explicentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21930" xml:space="preserve">Eſt tamen
                <lb/>
              aduertendum, quod aliquo in it io
                <lb/>
              statuenda eſt radix ( ita enim ap-
                <lb/>
              pellant, unde aliquod initium ſumi-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-01" xlink:href="note-514.01.321-01a" xml:space="preserve">10</note>
              mus medij motus ) a qua ſtatim cũ
                <lb/>
              uolumus, medium ſolis motum nu-
                <lb/>
              merare poſſimus, ex qua radice
                <lb/>
              uerus motus obſeruatur per ea,
                <lb/>
              quæ ad trigonorum planorum ſcien
                <lb/>
              tiam ſpectant. </s>
              <s xml:id="echoid-s21931" xml:space="preserve">nam a tribus lineis
                <lb/>
              tria centra iungentibus, ſcilicet
                <lb/>
              orbis, deferentis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21932" xml:space="preserve">Solis, tres an-
                <lb/>
              guli in trigono constituuntur quo-
                <lb/>
              rum unus eſt œquationis angulus, uerum alij duo ſunt, qui duas lineas effingunt, unam ueri, alterã medij mo-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-02" xlink:href="note-514.01.321-02a" xml:space="preserve">20</note>
              tus unà cum linea iugi. </s>
              <s xml:id="echoid-s21933" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s21934" xml:space="preserve">cum nobis nota fuerit ea proportio, quam inter ſe babent duo latera iam conſti-
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.321-02" xlink:href="fig-514.01.321-02a" number="130">
                  <description xml:id="echoid-description76" xml:space="preserve">a b g. eccentricum.
                    <lb/>
                  d. eius centrum.
                    <lb/>
                  e. centrum mundi.
                    <lb/>
                  a d g. linea ingi.
                    <lb/>
                  b. centrm Solis.
                    <lb/>
                  e z. linea medij motus parallela li-
                    <lb/>
                  neœ b d.
                    <lb/>
                  c b. linea ueri motus.
                    <lb/>
                  b e z. angulus œquatio.</description>
                  <variables xml:id="echoid-variables88" xml:space="preserve">z b a d e</variables>
                </figure>
              tuti trigoni, è quibus unum est
                <lb/>
              eccentrici ſemidiameter, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21935" xml:space="preserve">al-
                <lb/>
              terum ſpatium illud, quod a cen
                <lb/>
              tro exit, conſequitur ut propo-
                <lb/>
              ſito quouis angulo è tribus,
                <lb/>
              etiam alij manifesti ſint. </s>
              <s xml:id="echoid-s21936" xml:space="preserve">Qua-
                <lb/>
              re colligimus, quod dato aut me
                <lb/>
              dio motu, aut uero, aut æqua-
                <lb/>
              tione per ſe, quanto citius unũ,
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-03" xlink:href="note-514.01.321-03a" xml:space="preserve">30</note>
              aut alterum nouerimus, facile
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s21937" xml:space="preserve">reliqui duo cognoſcentur.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21938" xml:space="preserve">Hœc omnia dicta ſunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21939" xml:space="preserve">inuen
                <lb/>
              ta, ut uiſiones, quas apparen-
                <lb/>
              tias uocant, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21940" xml:space="preserve">irregularitatem Solis circa centrum orbis ſeruemus. </s>
              <s xml:id="echoid-s21941" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s21942" xml:space="preserve">ut certa, ac determinata ratio ipſius
                <lb/>
              motus firmetur, omneq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s21943" xml:space="preserve">id ſubſcripta docet figura, per o literam ſignata. </s>
              <s xml:id="echoid-s21944" xml:space="preserve">Postquam de Sole dictum
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.321-03" xlink:href="fig-514.01.321-03a" number="131">
                  <description xml:id="echoid-description77" xml:space="preserve">a b g. concentricum. d. eius centrũ.
                    <lb/>
                  t z. eccentricum.
                    <lb/>
                  h. eius centrum.
                    <lb/>
                  e z. epicyclus.
                    <lb/>
                  g. eius centrum.
                    <lb/>
                  d b. & g z. œquales.
                    <lb/>
                  d z. parallelogrammum.
                    <lb/>
                  motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t.
                    <lb/>
                  anguli t b z. & e g z. œqua-
                    <lb/>
                  les ſunt.
                    <lb/>
                  angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg.</description>
                  <variables xml:id="echoid-variables89" xml:space="preserve">f n b a d o k</variables>
                </figure>
              est, de Luna dicendum eſt, deq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s21945" xml:space="preserve">eius motionis diuerſitate, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21946" xml:space="preserve">ue
                <lb/>
              ro ipſius loco. </s>
              <s xml:id="echoid-s21947" xml:space="preserve">Dico igitur ue-
                <lb/>
              rum Lunæ locum ex eius defe-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-04" xlink:href="note-514.01.321-04a" xml:space="preserve">40</note>
              ctu deprebendi. </s>
              <s xml:id="echoid-s21948" xml:space="preserve">nam qui acute
                <lb/>
              conſider at initium & </s>
              <s xml:id="echoid-s21949" xml:space="preserve">finem de-
                <lb/>
              fectus Lunœ, etiam medium in-
                <lb/>
              stans habet, in quo Luna toto
                <lb/>
              diametro Soli obijcitur, quare
                <lb/>
              cum ex ſupra poſitis Solis mo-
                <lb/>
              tio nota ſit, non eſt quod dubi-
                <lb/>
              temus uerum Lunœ locum per-
                <lb/>
              pendere. </s>
              <s xml:id="echoid-s21950" xml:space="preserve">Diuerſitas uero in
                <lb/>
              Lunœ motu ea cernhur, quod in
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-05" xlink:href="note-514.01.321-05a" xml:space="preserve">50</note>
              eodem ſigniferi loco non ſem-
                <lb/>
              per œque uelociter mouetur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21951" xml:space="preserve">
                <lb/>
              uarijs modis ſe babet ad Solem,
                <lb/>
              quare cum barum diuer ſitatum rationem reddere uellent, primam epicyclo, alteram eccentrico dedere. </s>
              <s xml:id="echoid-s21952" xml:space="preserve">Qua-
                <lb/>
              tuor in epicyclo puncta ſunt, in uno celerrime Luna mouetur, quoniam eccentricum cum epicyclo in motu
                <lb/>
              conueniunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21953" xml:space="preserve">ad unam eandemq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s21954" xml:space="preserve">partem feruntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21955" xml:space="preserve">Sed in oppoſito tardiſſima eſt, nam epicyclo eccentricum
                <lb/>
              contra nititur, ſed inter duo media puncta ſatis moderatè mouetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21956" xml:space="preserve">Huiuſmodi quatuor puncta ita epicyclum
                <lb/>
              distribuunt, quod in prima parte celerrima fit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21957" xml:space="preserve">citiſſima eius motio, in ſecunda remittitur, in tertia tardiſ-
                <lb/>
              ſime fertur, in quarta demum temperatè cietur. </s>
              <s xml:id="echoid-s21958" xml:space="preserve">huiuſmodi ob diuerſitatem deprebendimus quibus in parti-
                <lb/>
              bus epicycli Luna moueatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21959" xml:space="preserve">quanto temporis interuallo circum epicyclum uoluatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s21960" xml:space="preserve">ut ad unguem
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.321-06" xlink:href="note-514.01.321-06a" xml:space="preserve">60</note>
              tempus illud colligerent ſyderum obſeruatores, geminos Lunæ defectus ſumpſere, in quibus Luna ſimiliter, &</s>
              <s xml:id="echoid-s21961" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>