Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 412
>
251
(219)
252
(220)
253
(221)
254
(222)
255
(223)
256
(224)
257
(225)
258
(226)
259
(227)
260
(228)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 412
>
page
|<
<
(294)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div734
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
137
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22295
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
294
"
file
="
514.01.326
"
n
="
326
"
rhead
="
LIBER
"/>
præteriens uadit ad orientis cæli partes, relaxari ab impetu Solis, extremamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22296
"
xml:space
="
preserve
">eius partem candentiæ,
<
lb
/>
oppido quàm tenui linea ad terram mittere ſplendorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22297
"
xml:space
="
preserve
">ita ex eo eam ſecundam uocari. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22298
"
xml:space
="
preserve
">Quotidia-
<
lb
/>
na autem uerſationis remiſsione tertiam, quartam in dies numerari, ſeptimo die Sol cum ſit ad occi-
<
lb
/>
dentem, Luna autem inter orientem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22299
"
xml:space
="
preserve
">occidentem medias cœli teneat regiones, quod dimidia par-
<
lb
/>
te cœli ſpatio diſtet a Sole, item dimidiam candentiæ conuerſam habere ad terram. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22300
"
xml:space
="
preserve
">Inter Solem ue-
<
lb
/>
ro, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22301
"
xml:space
="
preserve
">Lunam cum diſtet totum mundi ſpatium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22302
"
xml:space
="
preserve
">Luna orientis orbem Sol retroſpiciens, cum tran-
<
lb
/>
ſit ad occidentem, eam, quod longius abſita radijs remiſſam, quartadecima die plena rota totius or-
<
lb
/>
bis mittere ſplendorem, reliquosq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22303
"
xml:space
="
preserve
">dies decreſcen tia quotidiana ad perfectionem Lunaris menſis,
<
lb
/>
uerſationibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22304
"
xml:space
="
preserve
">curſu a Sole reuocationibus, ſubire rotam, radiosq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22305
"
xml:space
="
preserve
">eius etiam menſtruas dierum ef-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.326-01
"
xlink:href
="
note-514.01.326-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
ficere rationes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22306
"
xml:space
="
preserve
">Vti autem Ariſtarchus Samius Mathematicus uigore magno rationes uarietatis di-
<
lb
/>
ſciplinis de eadem reliquit, exponam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22307
"
xml:space
="
preserve
">Non enim latet Luna ſuum propriumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22308
"
xml:space
="
preserve
">non habere lumen,
<
lb
/>
ſed eſſe uti ſpeculum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22309
"
xml:space
="
preserve
">a Solis impetu recipere ſplendorem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22310
"
xml:space
="
preserve
">Nanque Luna de ſeptem aſtris circulum
<
lb
/>
proximum terræ in curſibus minimum peruagatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22311
"
xml:space
="
preserve
">Itaque quod menſibus ſub rotam Solis, radiosq́;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22312
"
xml:space
="
preserve
">primo die antequam præterit lateris obſcuratur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22313
"
xml:space
="
preserve
">quoniam eſt cum Sole, noua uocatur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22314
"
xml:space
="
preserve
">poſtero
<
lb
/>
autem die quo numeratur ſecunda præteriens a Sole, uiſitationem facit (idest tenuiter, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22315
"
xml:space
="
preserve
">exiliter eius
<
lb
/>
extremitas cernitur.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22316
"
xml:space
="
preserve
">tenuem extremæ rotundationis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22317
"
xml:space
="
preserve
">Cum triduum receſsit a Sole creſcit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22318
"
xml:space
="
preserve
">plus
<
lb
/>
illuminatur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22319
"
xml:space
="
preserve
">quotidie uerò diſcedens cum peruenit ad diem ſeptimum, diſtans a Sole occidente cir-
<
lb
/>
citer medias cœli regiones, dimidia lucet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22320
"
xml:space
="
preserve
">eius quæ ad Solem pars ſpectat, ea eſtilluminata, quarto
<
lb
/>
autem decimo die cum in diametro ſpatio totius mundi ab ſit a Sole, perficitur plena, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22321
"
xml:space
="
preserve
">oritur cum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.326-02
"
xlink:href
="
note-514.01.326-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
Sol ſit ad occidentem, ideo quod totum ſpatium mundi diſtans conſiſtit contra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22322
"
xml:space
="
preserve
">impetu Solis to-
<
lb
/>
tius orbis in ſe recipit ſplendorem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22323
"
xml:space
="
preserve
">ſeptimo decimo die cum Sol oritur ea preſſa eſt ad occidentem,
<
lb
/>
uigeſimo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22324
"
xml:space
="
preserve
">altero die cum Sol eſt exortus, Luna tenet circiter medias cæli regiones, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22325
"
xml:space
="
preserve
">id, quod ſpe-
<
lb
/>
ctat ad Solem, habet lucidum, in reliquis obſcura. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22326
"
xml:space
="
preserve
">Item quotidie curſum faciendo circiter octauo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22327
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
uigeſimo die ſubit radios Solis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22328
"
xml:space
="
preserve
">ita menſtruas perficit rationes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22329
"
xml:space
="
preserve
">Nunc ut in ſingulis menſibus Sol
<
lb
/>
ſigna peruadens, auget, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22330
"
xml:space
="
preserve
">minuit dierum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22331
"
xml:space
="
preserve
">horarum ſpatia, dicam.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22332
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s22333
"
xml:space
="
preserve
">Ariſtarchi opinio melior est, ſed Boroſus intelligit mediam Lunam ſemper illuminari ſiue uideatur, ſiue
<
lb
/>
non uideatur, in eandem cum Aristarcho ſententiam conuenit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22334
"
xml:space
="
preserve
">Aio igitur eam cum Sole coniunctam non
<
lb
/>
uideri, quoniam illuminata pars ad Solem, obſcura ad nos conuertitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22335
"
xml:space
="
preserve
">Sed cum a Sole quotidie abſcedat, Sol
<
lb
/>
radijs partem unam Lunæ tangit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22336
"
xml:space
="
preserve
">quoniam nos ſumus medij, partem illuminatam cernere incipimus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22337
"
xml:space
="
preserve
">pri-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.326-03
"
xlink:href
="
note-514.01.326-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
mis diebus parum ex ea cernimus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22338
"
xml:space
="
preserve
">ille aſpectus lunatus, aut corniculatus a nobis, monoides a Græcis di-
<
lb
/>
citur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22339
"
xml:space
="
preserve
">Sed ſeptima die, quarta cæli parte cum abeſt a Sole, dimidia facies illustrata cernitur, ideo Græè dico-
<
lb
/>
tomos, idest diuidua nominatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22340
"
xml:space
="
preserve
">abſcedens uerò, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22341
"
xml:space
="
preserve
">plus quam dimidiam illustratæ partis uidendam præbens,
<
lb
/>
dicitur ampbicyrtos, ſive dimidio orbe maiore, tandem in obiectu, ac ex diametro collocata cum ſit panſelinon,
<
lb
/>
ideſt ſinuata in orbem, ſeu plena uocatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22342
"
xml:space
="
preserve
">Rediens demum propè Solem quotidie, obſcuratur eadem ratione
<
lb
/>
qua abſcedendo prius illuſtrabatur, donec demum Soli ſubiecta nouiter cum ipſo coire, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22343
"
xml:space
="
preserve
">ſilere dicatur,
<
lb
/>
quod tempus ſynodicum, uel interlunium, uel intermenſtruum nominant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22344
"
xml:space
="
preserve
">bæc omnia in ſecundo a Plinio ſci-
<
lb
/>
te, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22345
"
xml:space
="
preserve
">eleganter explicantur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22346
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div750
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
138
">
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
head
xml:id
="
echoid-head146
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De Solis curſu per duodecim ſigna Zodia-
<
lb
/>
ci. Cap. V.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22347
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Is</
emph
>
nanque cum Arietis ſignum init, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22348
"
xml:space
="
preserve
">partem octauam peruagatur, perſicit æquinoctium
<
lb
/>
vernum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22349
"
xml:space
="
preserve
">cum progreditur ad caudam Tauri, ſydusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22350
"
xml:space
="
preserve
">Vergiliarum, è quibus eminet dimi-
<
lb
/>
dia parte pars prior Tauri, in maius ſpatium mundi quàm dimidium procurrit, proce-
<
lb
/>
dens ad ſeptentrionalem partem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22351
"
xml:space
="
preserve
">E Tauro cum ingreditur in Geminos, exorientibus
<
lb
/>
Vergilijs, magis creſcit ſupra terram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22352
"
xml:space
="
preserve
">auget ſpatia dierum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22353
"
xml:space
="
preserve
">deinde e Geminis cum init ad Cancrum,
<
lb
/>
qui longiſsimum tenet cœli ſpatium, cum peruenit in partem octauam, perſicit Solſtitiale tempus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22354
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
pergens peruenit ad caput, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22355
"
xml:space
="
preserve
">pectus Leonis, quod eæ partes Cancro ſunt attribute. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22356
"
xml:space
="
preserve
">Ex pectore au tẽ
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.326-05
"
xlink:href
="
note-514.01.326-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
Leonis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22357
"
xml:space
="
preserve
">finibus Cancri Solis exitus percurrens reliquas partes Leonis, imminuit diei magnitudi-
<
lb
/>
nem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22358
"
xml:space
="
preserve
">circinationis, reditq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22359
"
xml:space
="
preserve
">in Geminorum æ qualem curſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22360
"
xml:space
="
preserve
">Tunc uerò a Leone tranſiens in Vir-
<
lb
/>
ginem, progrediensq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22361
"
xml:space
="
preserve
">ad ſinum ueſtis eius, contrahit circinationem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22362
"
xml:space
="
preserve
">æ quateam, quam Taurus ha-
<
lb
/>
bet, curſus rationem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22363
"
xml:space
="
preserve
">E Virgine autem progrediens per ſinum, qui ſinus Libræ partes habet primas,
<
lb
/>
in Libræ parte octaua perficit æ quinoctium autumnale, qui curſus æ quat eam circinationem, quæ fue-
<
lb
/>
rat in Arietis ſigno. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22364
"
xml:space
="
preserve
">Scorpionem autem cum Sol ingreſſus fuerit occidentibus Vergilijs, minuit pro-
<
lb
/>
grediens ad meridianas partes longitudines dierum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22365
"
xml:space
="
preserve
">E Scorpione percurrendo cum init in Sagitta-
<
lb
/>
rium ad femina eius, contractiorem diurnum peruolat curſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22366
"
xml:space
="
preserve
">cum autem incipit a feminbus Sagit-
<
lb
/>
tarji, quæ pars eſt attributa Capricorno ad partem octauam, breuiſsimum cœli percurrit ſpatium.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22367
"
xml:space
="
preserve
">Ex eo a breuitate diurna bruma, ac dies brumales appellantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22368
"
xml:space
="
preserve
">E Capricorno autem tranſiens in A qua
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.326-06
"
xlink:href
="
note-514.01.326-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
rium adauget, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22369
"
xml:space
="
preserve
">exæquat Sagitarij longitudine diei ſpatium. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s22370
"
xml:space
="
preserve
">Ab Aquario cum ingreſſus eſt in </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>