Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
221 189
222 190
223 191
224 192
225 193
226 194
227 195
228 196
229 197
230 198
231 199
232 200
233 201
234 202
235 203
236 204
237 205
238 206
239 207
240 208
241 209
242 210
243 211
244 212
245 213
246 214
247 215
248 216
249 217
250 218
< >
page |< < (299) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div755" type="section" level="2" n="140">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22662" xml:space="preserve">
                <pb o="299" file="514.01.331" n="331" rhead="NONVS."/>
              ſtodis Arcti, stella est, quæ Arcturus dicitur, a qua nonnulli totam imaginem cuſtodis, Arcturum nomina-
                <lb/>
              uere. </s>
              <s xml:id="echoid-s22663" xml:space="preserve">Ecce quod non ſolum imagines ponit Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s22664" xml:space="preserve">ideſt aſteriſmos, conſtellationes, ſigna, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22665" xml:space="preserve">figuras integras,
                <lb/>
              ſed partiales ſtellas, unde authorum diſcrimen oritur in imaginum numeratione: </s>
              <s xml:id="echoid-s22666" xml:space="preserve">inſequitur Auriga, uel Erich-
                <lb/>
              tomus, aut Orſilochus dictus, cuius ſitus ante vrſæ maioris caput eſt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22667" xml:space="preserve">ita illi tranſuerſus ponitur, ut ſi vr-
                <lb/>
              ſa procurreret, in eius caput impingeret. </s>
              <s xml:id="echoid-s22668" xml:space="preserve">ponitur ipſe ſupra dextrum Tauri cornu ad Geminorum pedes,ſu-
                <lb/>
              pra cuius Aurigæ læuum humerum ſtella eſt, quæ Capra dicitur, hæc duas paruas ſtellas uidetur intueri,quœ
                <lb/>
              ſunt in ſiniſtra Aurigœ manu, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22669" xml:space="preserve">hædi uocantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s22670" xml:space="preserve">Quare in Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s22671" xml:space="preserve">legerem hoc modo. </s>
              <s xml:id="echoid-s22672" xml:space="preserve">{Itemq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22673" xml:space="preserve">in ſummo cor-
                <lb/>
              nu læuo ad aurigæ pedes una tenet parte stellam,quæ appellatur aurigæ manus, in qua Hædi. </s>
              <s xml:id="echoid-s22674" xml:space="preserve">Capra uero
                <lb/>
              læuo humero} deinde incipit. </s>
              <s xml:id="echoid-s22675" xml:space="preserve">{Tauri quidem,& </s>
              <s xml:id="echoid-s22676" xml:space="preserve">Arietis inſuper} Ergo ſupra ſummum ſiniſtri cornu Tauri Au-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.331-01" xlink:href="note-514.01.331-01a" xml:space="preserve">10</note>
              riga manum porrigit, in qua duæ ſtellæ ſunt, hædi nominatæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22677" xml:space="preserve">in ſiniſtro humero tenet ſtellam, quæ capra
                <lb/>
              dicitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s22678" xml:space="preserve">deinde ſequitur.</s>
              <s xml:id="echoid-s22679" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22680" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Tavri</emph>
              quidem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22681" xml:space="preserve">Arietis inſuper Perſeus dexterioribus ſubtercurrens baſim Vergiliarum, ſini-
                <lb/>
              ſtrioribus caput Arietis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22682" xml:space="preserve">manu dextra innitens Caſsiopeæ ſimulachro, læua ſupra Aurigam tenet
                <lb/>
              gorgoneum ad ſummum caput,ſubijciensq́;</s>
              <s xml:id="echoid-s22683" xml:space="preserve">Andromedæ pedibus. </s>
              <s xml:id="echoid-s22684" xml:space="preserve">item Piſces ſupra Andromedam,& </s>
              <s xml:id="echoid-s22685" xml:space="preserve">
                <lb/>
              eius uentrem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22686" xml:space="preserve">Equi.</s>
              <s xml:id="echoid-s22687" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22688" xml:space="preserve">Hoc quoque loco nonnulla deſiderantur, quoniam nullam ferè ſtructuram uidentur habere uerba hæc.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s22689" xml:space="preserve">Verum autem eſtſupra Andromedam duos eſſe Equos, alatum unum, qui pro Pegaſeo ponitur, dimidium al-
                <lb/>
              terum, ideſt pectus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22690" xml:space="preserve">caput. </s>
              <s xml:id="echoid-s22691" xml:space="preserve">Alati venter eſt ſupra Andromedæ caput, habetq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22692" xml:space="preserve">in ſpina illustrem ſtellam. </s>
              <s xml:id="echoid-s22693" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Vnde Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s22694" xml:space="preserve">ita dicere potuit.</s>
              <s xml:id="echoid-s22695" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22696" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Item</emph>
              Piſces ſupra Andromedam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22697" xml:space="preserve">ventrem eius Equi, qui eſt ſupra ſpinam alterius, ſed in uen-
                <lb/>
              tre primi eſt lucidiſsima ſtella, quæ finit uentrem Equi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22698" xml:space="preserve">caput Andromedæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s22699" xml:space="preserve">Manus Andromedæ
                <lb/>
              dextra ſupra Caſsiopeæ ſimulachrum eſt conſtituta. </s>
              <s xml:id="echoid-s22700" xml:space="preserve">Læua ſuper Aquilonarem piſcem. </s>
              <s xml:id="echoid-s22701" xml:space="preserve">item Aquarij
                <lb/>
              ſupra Equi caput. </s>
              <s xml:id="echoid-s22702" xml:space="preserve">Equi vngulæ attingunt Aquarij genua.</s>
              <s xml:id="echoid-s22703" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22704" xml:space="preserve">Ideo in deſcriptione excellentium illorum uirorum alatus Equus habere debet pedes in alteram par-
                <lb/>
              tem conuerſos.</s>
              <s xml:id="echoid-s22705" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22706" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Cassiopeae</emph>
              media eſt dicata Capricorni ſupra, in altitudinem Aquila, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22707" xml:space="preserve">Delfinus, ſecundum
                <lb/>
              eos eſt ſagitta. </s>
              <s xml:id="echoid-s22708" xml:space="preserve">Ab ea autem volucris, cuius penna dextra Cephei manum attingit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22709" xml:space="preserve">ſceptrum, læua
                <lb/>
              ſupra Caſsiopeæ innititur, ſub auis cauda pedes Equi ſunt ſubtecti. </s>
              <s xml:id="echoid-s22710" xml:space="preserve">Equum alatum intelligit.</s>
              <s xml:id="echoid-s22711" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22712" xml:space="preserve">Inde Sagittarij, Scorpionis, Libræ. </s>
              <s xml:id="echoid-s22713" xml:space="preserve">Si Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s22714" xml:space="preserve">utriusq; </s>
              <s xml:id="echoid-s22715" xml:space="preserve">Equi nomina diſtinxiſſet, non laboraremus, E-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.331-03" xlink:href="note-514.01.331-03a" xml:space="preserve">30</note>
              quus unus uocatur, alter Equiculus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22716" xml:space="preserve">græcè protome hyppus, nam cum dicat Aquilam longe eſſe a Caſſio-
                <lb/>
              peæſimulachro, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22717" xml:space="preserve">æqui ungulas Aquarij caput attingere: </s>
              <s xml:id="echoid-s22718" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s22719" xml:space="preserve">poſtea dicat ſub Auis cauda pedes Equi eſſe
                <lb/>
              ſubtectos, innuit non de uno Equo ſermonem haberi. </s>
              <s xml:id="echoid-s22720" xml:space="preserve">Cæterum loquendi formulæ Vitruuianæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22721" xml:space="preserve">plus Ar-
                <lb/>
              chitectonicæ, quàm Grammaticæ facit morari lectorem. </s>
              <s xml:id="echoid-s22722" xml:space="preserve">Vtitur enim genitiuis pluribus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22723" xml:space="preserve">diction, inſuper
                <lb/>
              ſubintelligens ſemper aut ſydera, aut imagines, quare, ut hoc animaduerſum est, ne ſuperstitio nos offendat.</s>
              <s xml:id="echoid-s22724" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22725" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Insvper</emph>
              ſerpens ſummo roſtro coronam tangit ad eum medium Ophiucus in manibas tenet
                <lb/>
              ſerpentem læuo pede calcans frontem Scorpionis. </s>
              <s xml:id="echoid-s22726" xml:space="preserve">ad partem mediam Ophiuchi capitis non longe po
                <lb/>
              ſitum eſt caput eius, qui dicitur Niſus in genibus.</s>
              <s xml:id="echoid-s22727" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22728" xml:space="preserve">Hercules, Theſeus, Tamiris, Orpheus, Prometheus, Ixion, Lycata, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22729" xml:space="preserve">Niſus in genibus, uel
                <lb/>
              ingeniculatus pro eodem ſumuntur a Poetis. </s>
              <s xml:id="echoid-s22730" xml:space="preserve">id eſt unam eandemq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22731" xml:space="preserve">rem his nominibus innuunt.</s>
              <s xml:id="echoid-s22732" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22733" xml:space="preserve">Eorum autem ſunt faciliores capitum uertices ad cognoſcendum. </s>
              <s xml:id="echoid-s22734" xml:space="preserve">Quod non obſcuris ſtellis ſunt
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.331-04" xlink:href="note-514.01.331-04a" xml:space="preserve">40</note>
              conformati. </s>
              <s xml:id="echoid-s22735" xml:space="preserve">Pes ingeniculati ad id ſulcitur capitis tempus ſerpentis, qui eſt inter Arctos, qui ſep-
                <lb/>
              tentriones dicuntur, implicatus.</s>
              <s xml:id="echoid-s22736" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22737" xml:space="preserve">Hactenus de ijs ſyderibus, quæ ſunt intra tropicum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22738" xml:space="preserve">ſeptentrionalem circulum diſſeruit: </s>
              <s xml:id="echoid-s22739" xml:space="preserve">ſequitur ut agat
                <lb/>
              de ijs, quæ in ſeptentrionali circulo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22740" xml:space="preserve">infra collocantur, quoniam magis uſuinoſtro accommodantur.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s22741" xml:space="preserve">Inquit igitur.</s>
              <s xml:id="echoid-s22742" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22743" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Vbi</emph>
              uero parue per os Equi flectitur Delfinus contra uolucris roſtrum eſt propoſita lyra.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s22744" xml:space="preserve">Inter humeros cuſtodis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22745" xml:space="preserve">geniculati corona eſt ornata. </s>
              <s xml:id="echoid-s22746" xml:space="preserve">In ſeptentrionali uerò circulo duæ poſitæ
                <lb/>
              ſunt Arcti ſcapularum dorſis inter ſe compoſitæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s22747" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s22748" xml:space="preserve">pectoribus auerſæ, è quibus minor cynoſura maior
                <lb/>
              helice a Græcis appellatur, earumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22749" xml:space="preserve">capita inter ſe deſpicientia ſunt conſtituta, caudæ capitibus ea@
                <lb/>
              rum aduerſæ, contraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22750" xml:space="preserve">diſpoſitæ figurantur, vtrorumq; </s>
              <s xml:id="echoid-s22751" xml:space="preserve">enim ſuperando eminent.</s>
              <s xml:id="echoid-s22752" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22753" xml:space="preserve">Quæin circulo ſeptentrionali ponuntur imagines, hæ ſunt, vrſa utraq; </s>
              <s xml:id="echoid-s22754" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s22755" xml:space="preserve">ſerpens, maior appellatur Helice, mi
                <lb/>
              nor Cynoſura. </s>
              <s xml:id="echoid-s22756" xml:space="preserve">ſitus earum est huiuſmodi. </s>
              <s xml:id="echoid-s22757" xml:space="preserve">primo ſcapularũ dorſis inter ſe ſunt compoſitæ, unde ſequitur, quod pe-
                <lb/>
              ctoribus aduerſæ ſint. </s>
              <s xml:id="echoid-s22758" xml:space="preserve">Capita diuerſas in partes aſpiciunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s22759" xml:space="preserve">Caudæ capitibus earum aduerſæ, nam ſupra ma-
                <lb/>
              ioris urſæ caput cauda est minoris urſæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22760" xml:space="preserve">ſupra minoris urſæ caput, maioris urſæ cauda, ita utrarumq; </s>
              <s xml:id="echoid-s22761" xml:space="preserve">cau-
                <lb/>
              dæ ſuperando ſcilicet capita eminent, propinquior autem cardini eſt urſa minor, ſed maior capite uerſa est
                <lb/>
              ad ſigniferum. </s>
              <s xml:id="echoid-s22762" xml:space="preserve">atque hic ſitus eſt vrſarum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22763" xml:space="preserve">figuratio. </s>
              <s xml:id="echoid-s22764" xml:space="preserve">Nunc de ſerpente dicendum eſt.</s>
              <s xml:id="echoid-s22765" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22766" xml:space="preserve">In ſummo per capita earum eſſe dicitur porrecta ſerpens.</s>
              <s xml:id="echoid-s22767" xml:space="preserve">#Draconis cauda porrigitur inter dorſum
                <lb/>
              utriuſque urſæ a capite maioris ad caput minoris.</s>
              <s xml:id="echoid-s22768" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22769" xml:space="preserve">Et quæ ſtella dicitur Polus, plus elucet circum caudam minoris ſeptentrionis. </s>
              <s xml:id="echoid-s22770" xml:space="preserve">Nam quæ eſt
                <lb/>
              proxi me Draconem circum caput eius inuoluitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s22771" xml:space="preserve">Vna uero circum cynoſuræ caput iniecta eſt flexu.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s22772" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.331-06" xlink:href="note-514.01.331-06a" xml:space="preserve">60</note>
              porrectaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22773" xml:space="preserve">proxime eius pedes.</s>
              <s xml:id="echoid-s22774" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>