Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
241 209
242 210
243 211
244 212
245 213
246 214
247 215
248 216
249 217
250 218
251 219
252 220
253 221
254 222
255 223
256 224
257 225
258 226
259 227
260 228
261 229
262 230
263 231
264 232
265 233
266 234
267 235
268 236
269 237
270 238
< >
page |< < (301) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div763" type="section" level="2" n="141">
            <pb o="301" file="514.01.333" n="333" rhead="NONVS."/>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22835" xml:space="preserve">Centaurus uero tenet in manibus ſimulachrum feræ,ſiue lupi, ſeu pantheræ, ſeu uictimæ a Chirone oblatæ,
                <lb/>
              {locus inanis,} non nouit Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s22836" xml:space="preserve">coronam australem, quam Proclus uraniſcum nominat, quæ collocata est
                <lb/>
              ante priores Sagitarij pedes, inter Piſcem auſtrinum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22837" xml:space="preserve">Thuribulũ, quod ara dicitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22838" xml:space="preserve">ſacrariũ a nonnullis.</s>
              <s xml:id="echoid-s22839" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22840" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Ad</emph>
              Virginem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22841" xml:space="preserve">Lconem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22842" xml:space="preserve">Cancrum anguis porrigens agmen ſtellarum intortus ſubcingit
                <lb/>
              regionem Cancri, erigens roſtrum ad Leonem, medioq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22843" xml:space="preserve">corpore ſuſtinens craterem, ad manumq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s22844" xml:space="preserve">Virginis caudam ſubijciens, in qua ineſt Coruus.</s>
              <s xml:id="echoid-s22845" xml:space="preserve">#In qua, ideſt in qua c@uda ineſt Coruus.</s>
              <s xml:id="echoid-s22846" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22847" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Qvae</emph>
              autcm ſupra ſcapulas peræquè ſunt lucentia. </s>
              <s xml:id="echoid-s22848" xml:space="preserve">Ad Anguis interius uentris ſub caudam ſub-
                <lb/>
              iectus eſt Centaurus. </s>
              <s xml:id="echoid-s22849" xml:space="preserve">Iuxta Craterem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22850" xml:space="preserve">Leonem nauis eſt, quæ nominatur Argo, cuius prora ob-
                <lb/>
              ſcuratur, ſed malus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22851" xml:space="preserve">quæ ſunt circa gubernacula eminentia uidentur, ipſaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22852" xml:space="preserve">nauicula,& </s>
              <s xml:id="echoid-s22853" xml:space="preserve">puppis per
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.333-01" xlink:href="note-514.01.333-01a" xml:space="preserve">10</note>
              ſummam caudam Cani iungitur.</s>
              <s xml:id="echoid-s22854" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22855" xml:space="preserve">Id eſt Cani maiori, nam de minori ſtatim loquitur, maior autem proprie Canis dicitur, habet autem in ore
                <lb/>
              fulgentiſſimam ſtellam, quæ aliquando nomine totius ſyderis uocatur Canis,aliquando canicula, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22856" xml:space="preserve">ſyrius, ad
                <lb/>
              quam cum Sol acceſſerit duplicatur illius color. </s>
              <s xml:id="echoid-s22857" xml:space="preserve">minor uerò canis procyon dicitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22858" xml:space="preserve">anticanis.</s>
              <s xml:id="echoid-s22859" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22860" xml:space="preserve">Geminos autem minuſculus Canis ſequitur contra anguis caput. </s>
              <s xml:id="echoid-s22861" xml:space="preserve">Maior item ſequitur minorem.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s22862" xml:space="preserve">Orion uerò tranſuerſus eſt ſubiectus preſſus ungula Tauri, manu læua tenens clauam, alteram ad Ge-
                <lb/>
              mellos tollens. </s>
              <s xml:id="echoid-s22863" xml:space="preserve">Caput uerò eiusbaſim. </s>
              <s xml:id="echoid-s22864" xml:space="preserve">Canis paruo interuallo ſequitur leporem. </s>
              <s xml:id="echoid-s22865" xml:space="preserve">Intellige de ma-
                <lb/>
              iori Cane.</s>
              <s xml:id="echoid-s22866" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22867" xml:space="preserve">Arieti, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22868" xml:space="preserve">piſcibus Cetus eſt ſubiectus, a cuius criſta ordinate utriſque piſcibus diſpoſita eſt tenuis
                <lb/>
              fuſio ſtellarum, quęgræce uocitatur hermidone. </s>
              <s xml:id="echoid-s22869" xml:space="preserve">magnoq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22870" xml:space="preserve">interuallo introrſus preſſus nodus Serpen-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.333-02" xlink:href="note-514.01.333-02a" xml:space="preserve">20</note>
              tium attingit ſummam ceti criſtam.</s>
              <s xml:id="echoid-s22871" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22872" xml:space="preserve">Piſcium legit Philander, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22873" xml:space="preserve">non Serpentium, ita mihi arridet lectio, ut niſi addatur dictio in modum Ser-
                <lb/>
              pentium, legam libentiſſime piſcium, nam nodus ille piſcium, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22874" xml:space="preserve">lineolæ in modum Serpentium intorquentur,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s22875" xml:space="preserve">replicantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s22876" xml:space="preserve">non tamen nego præſulgentem stellam, quæ in ſummis lineolis conſpicitur, nodum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22877" xml:space="preserve">ſindeſ-
                <lb/>
              mon uocari. </s>
              <s xml:id="echoid-s22878" xml:space="preserve">quæ etiam hermidone & </s>
              <s xml:id="echoid-s22879" xml:space="preserve">commiſſura Piſcium uocatur a Plinio, ſed totam illam aduinculatio-
                <lb/>
              nem intellexit Vitruuius.</s>
              <s xml:id="echoid-s22880" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22881" xml:space="preserve">Eridani per ſpeciem ſtellarum flumen profluit, initium fontis capiens a læuo pede Orionis. </s>
              <s xml:id="echoid-s22882" xml:space="preserve">Quæ
                <lb/>
              uerò ab Aquario fundi memoratur a qua, profluit inter Piſcis auſtrini caput, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22883" xml:space="preserve">caudam Ceti.</s>
              <s xml:id="echoid-s22884" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22885" xml:space="preserve">Ideſt per ſpeciem & </s>
              <s xml:id="echoid-s22886" xml:space="preserve">imaginem Eridani profluit flumen ſtellarum, cuius fluminis fons incipit a læuo pe-
                <lb/>
              de Orionis.</s>
              <s xml:id="echoid-s22887" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22888" xml:space="preserve">Quæ ſigurata, formataq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22889" xml:space="preserve">ſunt ſydera in mundo ſimulachra natura, diuinaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22890" xml:space="preserve">mente deſignata, ut De
                <lb/>
              mocrito phyſico placuit, expoſui: </s>
              <s xml:id="echoid-s22891" xml:space="preserve">ſed ea tantum, quorum ortus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22892" xml:space="preserve">occaſus poſſumus animaduerte-
                <lb/>
              re, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22893" xml:space="preserve">oculis contueri. </s>
              <s xml:id="echoid-s22894" xml:space="preserve">Nanque uti ſeptentriones circum Axis cardinem uerſantes non occidunt,
                <lb/>
              neque ſub terram ſubeunt, ſic & </s>
              <s xml:id="echoid-s22895" xml:space="preserve">circa meridianum cardinem, qui eſt propter inclinationem mundi
                <lb/>
              ſubiectus terræ, ſydera uerſabunda, latentiaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22896" xml:space="preserve">non habent egreſſus orientes ſupra terram, itaque eo-
                <lb/>
              rum figurationes propter obſtantiam terræ non ſunt notæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s22897" xml:space="preserve">Huiusautem rei index eſt ſtella Canopi,
                <lb/>
              quæ his regionibus eſt ignota, renuntiantibus negotiatoribus, qui ad extremas Aegypti regiones,
                <lb/>
              proximasq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22898" xml:space="preserve">ultimis finibus terræ, terminationes fuerunt.</s>
              <s xml:id="echoid-s22899" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22900" xml:space="preserve">Excuſat ſe Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s22901" xml:space="preserve">redditq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22902" xml:space="preserve">cauſam, cur non omnes poſuerit aſtrorum imagines, quemadmodum peritum
                <lb/>
              as̃tronomum decebat, qui nulla horizontis ratione habita, de ſyderibus abſolutè loquitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s22903" xml:space="preserve">ait enim ſe ea tan-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.333-04" xlink:href="note-514.01.333-04a" xml:space="preserve">40</note>
              tum propoſuiſſe, quorum ortus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22904" xml:space="preserve">occaſus poſſumus animaduertere, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22905" xml:space="preserve">oculis contueri. </s>
              <s xml:id="echoid-s22906" xml:space="preserve">eſſe uerò aliqua
                <lb/>
              latentia ſub mundo, quæ non habent egreſſus orientes ſupra terram, oſtendit ex negotiatione negotiatorum,
                <lb/>
              qui ad extremas orbis partes meridiem uerſus fuere. </s>
              <s xml:id="echoid-s22907" xml:space="preserve">Exemplum ſumit a Canopo ſtella, quæ eſt in ſequenti re-
                <lb/>
              mo nauis Argos. </s>
              <s xml:id="echoid-s22908" xml:space="preserve">dicitur autem Canopus ab inſula eiuſdem nominis, vbi primum innotuit. </s>
              <s xml:id="echoid-s22909" xml:space="preserve">Qui ab Arabia
                <lb/>
              Azaniam verſus in meridiem ambulant, contra Canopum iter faciunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s22910" xml:space="preserve">Ea ſtella in ijs locis equus nomina-
                <lb/>
              tur, eorum lingua Suhel, ideſt incendium, ob magnitudinem eius & </s>
              <s xml:id="echoid-s22911" xml:space="preserve">radiorum multitudinem. </s>
              <s xml:id="echoid-s22912" xml:space="preserve">Plinius eam bu-
                <lb/>
              cere Traprobanæ inſulæ affirmat. </s>
              <s xml:id="echoid-s22913" xml:space="preserve">Ptolemæi tempore cum gradibus Geminorum 17. </s>
              <s xml:id="echoid-s22914" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s22915" xml:space="preserve">decem minutijs
                <lb/>
              currebat, meridianam habet latitudinem grad. </s>
              <s xml:id="echoid-s22916" xml:space="preserve">75. </s>
              <s xml:id="echoid-s22917" xml:space="preserve">declinat gradus 51. </s>
              <s xml:id="echoid-s22918" xml:space="preserve">minut. </s>
              <s xml:id="echoid-s22919" xml:space="preserve">10. </s>
              <s xml:id="echoid-s22920" xml:space="preserve">Sed temporibus
                <lb/>
              nostris ſeptimum gradum Cancri occupat. </s>
              <s xml:id="echoid-s22921" xml:space="preserve">Italis incognita eſt, Rhodianorum finitori proxima, quartam ſi-
                <lb/>
              gni partem conſurgit Alexandrinis, atque ita altius emergit meridianis in partibus. </s>
              <s xml:id="echoid-s22922" xml:space="preserve">plures autem Canopos
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.333-05" xlink:href="note-514.01.333-05a" xml:space="preserve">50</note>
              eſſe, qui legunt, non ignorant.</s>
              <s xml:id="echoid-s22923" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22924" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">De</emph>
              mundi circa terram peruolitantis, duodecimq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22925" xml:space="preserve">ſignorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22926" xml:space="preserve">Septentrionali, meridianaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22927" xml:space="preserve">par
                <lb/>
              te ſyderum diſpoſitione, ut ſit perfectus docui. </s>
              <s xml:id="echoid-s22928" xml:space="preserve">Nanque ex ea mundi uerſatione, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22929" xml:space="preserve">contrario Solis
                <lb/>
              per ſigna curſu, gnomonumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22930" xml:space="preserve">æquinoctialibus umbris, analemmatorum inueniuntur deſcriptiones.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s22931" xml:space="preserve">Cætera ex Aſtrologia, quos affectus habeant ſigna duodecim, ſtellæ quinque, Sol, Luna, ad humanæ
                <lb/>
              uitæ rationem Chaldæorum ratiocinationibus eſt concedendum. </s>
              <s xml:id="echoid-s22932" xml:space="preserve">Quod propria eſt eorum gene-
                <lb/>
              thliologiæ ratio, uti poſsint ante facta, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22933" xml:space="preserve">futura ex ratiocinationibus aſtrorum explicare.</s>
              <s xml:id="echoid-s22934" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s22935" xml:space="preserve">Cic. </s>
              <s xml:id="echoid-s22936" xml:space="preserve">lib. </s>
              <s xml:id="echoid-s22937" xml:space="preserve">primo de diuinatione inquit. </s>
              <s xml:id="echoid-s22938" xml:space="preserve">Chaldæi, qui ex diuturna obſeruatione ſyderum ſcientiam putantur
                <lb/>
              effeciſſe, ut prædici poſſet quid cuique uenturum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22939" xml:space="preserve">quo quiſque fato natus eſſet. </s>
              <s xml:id="echoid-s22940" xml:space="preserve">Genethliologia diuinatio eſt,
                <lb/>
              qua ex natiuitate ſucceſſus prædicuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s22941" xml:space="preserve">Nos eam partem a noſtris ſtudijs abdicauimus.</s>
              <s xml:id="echoid-s22942" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">60</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s22943" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Eorym</emph>
              autem inuentiones, quas ſcriptis reliquerunt, qua ſolertia, quibusq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s22944" xml:space="preserve">acuminibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s22945" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>