Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
231 199
232 200
233 201
234 202
235 203
236 204
237 205
238 206
239 207
240 208
241 209
242 210
243 211
244 212
245 213
246 214
247 215
248 216
249 217
250 218
251 219
252 220
253 221
254 222
255 223
256 224
257 225
258 226
259 227
260 228
< >
page |< < (310) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div769" type="section" level="2" n="142">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s23573" xml:space="preserve">
                <pb o="310" file="514.01.342" n="342" rhead="LIBER"/>
              nanque horum duorum angulorum notitia prodeſt ad horologia in plano uerticali deſcribenda, prioris enim
                <lb/>
              anguli ratio altitudinem Solis ſuper eo plano indicabit, unde umbræ longitudo deprehendetur, poſterioris uero
                <lb/>
              cognitio partem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23574" xml:space="preserve">latitudinem ostendet. </s>
              <s xml:id="echoid-s23575" xml:space="preserve">Iam ueniamus ad finitorem mobilem, moueaturq́ & </s>
              <s xml:id="echoid-s23576" xml:space="preserve">ipſe ad So-
                <lb/>
              lem uſque ſublatus, ipſe quoque duos angulos conſtituet, alterum ex rectis, alterum ex planis, finitore ſcili-
                <lb/>
              cet mobili, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23577" xml:space="preserve">immobili. </s>
              <s xml:id="echoid-s23578" xml:space="preserve">Angulus ex rectis conſtabit radio Solis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23579" xml:space="preserve">diametro æquinoctialis, quæ eadem eſt
                <lb/>
              cum diametro finitoris. </s>
              <s xml:id="echoid-s23580" xml:space="preserve">hic altitudinem Solis præſtabit, unde longitudo umbræ elicietur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23581" xml:space="preserve">ſubtenditur ambi-
                <lb/>
              tu a loco Solis ad punctum horizontalis diametri intercepto. </s>
              <s xml:id="echoid-s23582" xml:space="preserve">At angulus ex duobus illis planis conſtantem
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.342-01" xlink:href="fig-514.01.342-01a" number="139">
                  <caption xml:id="echoid-caption40" xml:space="preserve">Analemmatis figura.</caption>
                  <description xml:id="echoid-description82" xml:space="preserve">MERIDIAN: S
                    <lb/>
                  . M. M
                    <lb/>
                  LS
                    <lb/>
                  LACITREV
                    <lb/>
                  M.M.
                    <lb/>
                  MERIDIAN: .S.
                    <lb/>
                  OM
                    <lb/>
                  VERTICA
                    <lb/>
                  V.M.
                    <lb/>
                  .S.
                    <lb/>
                  . O. M.
                    <lb/>
                  ORIZON:
                    <lb/>
                  W. A.
                    <lb/>
                  STAB:</description>
                </figure>
              ambitus ille meridiani ſubtendet,
                <lb/>
              quod eſt inter locum Solis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23583" xml:space="preserve">pun-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.342-01" xlink:href="note-514.01.342-01a" xml:space="preserve">10</note>
              ctum in quo mer dianus finitorem
                <lb/>
              ſec at ambitus hic partem & </s>
              <s xml:id="echoid-s23584" xml:space="preserve">lati-
                <lb/>
              tudinem dabit in qua eſt Sol, unde
                <lb/>
              latitudo umbræ percipitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23585" xml:space="preserve">Atque
                <lb/>
              hæc dicta ſint de planorum mobi-
                <lb/>
              lium, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23586" xml:space="preserve">immobilium effectibus,
                <lb/>
              deque angulorum rationibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23587" xml:space="preserve">
                <lb/>
              linearũ deſcriptionibus. </s>
              <s xml:id="echoid-s23588" xml:space="preserve">Cum hæc
                <lb/>
              ſcriberem allatum eſt mihi inſtru-
                <lb/>
              mentum ab Antonio Pazzio de
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.342-02" xlink:href="note-514.01.342-02a" xml:space="preserve">20</note>
              quo ſuperius dixi, quod facile om-
                <lb/>
              nia, quæ dicta ſunt ſenſibus ſubijci
                <lb/>
              poſſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s23589" xml:space="preserve">huius inſtrumentiratio ex
                <lb/>
              ipſo diagrammate intelligetur.</s>
              <s xml:id="echoid-s23590" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s23591" xml:space="preserve">Nunc ad analemma deſignandum
                <lb/>
              accedam. </s>
              <s xml:id="echoid-s23592" xml:space="preserve">Eſto circulus meridia-
                <lb/>
              no reſpondens a b c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23593" xml:space="preserve">in tetrantes ſuos duabus diametris diuidatur a d, æquinoctiali, b c. </s>
              <s xml:id="echoid-s23594" xml:space="preserve">axi re-
                <lb/>
              ſpondeat, ita ut b, ſit ſuperior uertex, qui est ad ar cton. </s>
              <s xml:id="echoid-s23595" xml:space="preserve">c, uero inferior, diuidatur tetrans a b, in partes
                <lb/>
              nonaginta ab a ſigno, a quo ſeparentur partes uiginti tres, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23596" xml:space="preserve">dimidia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23597" xml:space="preserve">in termino ponatur f. </s>
              <s xml:id="echoid-s23598" xml:space="preserve">ab eodem
                <lb/>
              quoque ſeparentur partes uiginti & </s>
              <s xml:id="echoid-s23599" xml:space="preserve">minuta duodecim, ubi ponatur o. </s>
              <s xml:id="echoid-s23600" xml:space="preserve">demum ab eodem puncto a, nume-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.342-03" xlink:href="note-514.01.342-03a" xml:space="preserve">30</note>
                <figure xlink:label="fig-514.01.342-02" xlink:href="fig-514.01.342-02a" number="140">
                  <variables xml:id="echoid-variables96" xml:space="preserve">11 ſ x d 11 p k 1 2 1 2 3 4 5f 6 r 11 10 9 8 7 n f m 12 11 10 9 8 7 6 5 1 02 3 4 1g c 1 2 1 2 3 4 5 6 e 11 10 9 8 7 q b o</variables>
                </figure>
              rentur partes undecim, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23601" xml:space="preserve">dimidia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23602" xml:space="preserve">
                <lb/>
              in fine ponatur k. </s>
              <s xml:id="echoid-s23603" xml:space="preserve">transferantur ea-
                <lb/>
              dem interualla ab a, inferius ita ut
                <lb/>
              a f. </s>
              <s xml:id="echoid-s23604" xml:space="preserve">ſit a b. </s>
              <s xml:id="echoid-s23605" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23606" xml:space="preserve">a o, ſit a q. </s>
              <s xml:id="echoid-s23607" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23608" xml:space="preserve">
                <lb/>
              demum a k, ſit a m. </s>
              <s xml:id="echoid-s23609" xml:space="preserve">eædem diui-
                <lb/>
              ſiones in oppoſitam partem, ſupra & </s>
              <s xml:id="echoid-s23610" xml:space="preserve">
                <lb/>
              infra d, transſerantur ita ut ipſi f
                <lb/>
              reſpondeat g. </s>
              <s xml:id="echoid-s23611" xml:space="preserve">ipſi o, reſpondeat p.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s23612" xml:space="preserve">ipſi k. </s>
              <s xml:id="echoid-s23613" xml:space="preserve">l. </s>
              <s xml:id="echoid-s23614" xml:space="preserve">ipſi m. </s>
              <s xml:id="echoid-s23615" xml:space="preserve">n. </s>
              <s xml:id="echoid-s23616" xml:space="preserve">ipſi q. </s>
              <s xml:id="echoid-s23617" xml:space="preserve">r. </s>
              <s xml:id="echoid-s23618" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23619" xml:space="preserve">
                <lb/>
              demum ipſi b. </s>
              <s xml:id="echoid-s23620" xml:space="preserve">i. </s>
              <s xml:id="echoid-s23621" xml:space="preserve">ducantur ergo li-
                <lb/>
              neæ f g. </s>
              <s xml:id="echoid-s23622" xml:space="preserve">o p. </s>
              <s xml:id="echoid-s23623" xml:space="preserve">k l. </s>
              <s xml:id="echoid-s23624" xml:space="preserve">m n. </s>
              <s xml:id="echoid-s23625" xml:space="preserve">q r. </s>
              <s xml:id="echoid-s23626" xml:space="preserve">b
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.342-04" xlink:href="note-514.01.342-04a" xml:space="preserve">40</note>
              i. </s>
              <s xml:id="echoid-s23627" xml:space="preserve">hæ ſunt diametri ſignorum, idest cir-
                <lb/>
              culorum æquedistantium ab æquino-
                <lb/>
              ctiali ſecundum principiorum ſignorũ
                <lb/>
              declinationem, ita ut diameter f g,
                <lb/>
              ſit diametros circuli quem Sol facit, dũ
                <lb/>
              in Cancrum init. </s>
              <s xml:id="echoid-s23628" xml:space="preserve">b i, ad Capricor-
                <lb/>
              num referatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23629" xml:space="preserve">o p, ad Geminos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23630" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Leonem. </s>
              <s xml:id="echoid-s23631" xml:space="preserve">k l. </s>
              <s xml:id="echoid-s23632" xml:space="preserve">ad Taurum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23633" xml:space="preserve">Virgi-
                <lb/>
              nem. </s>
              <s xml:id="echoid-s23634" xml:space="preserve">m n, ad Piſces. </s>
              <s xml:id="echoid-s23635" xml:space="preserve">q r, ad A-
                <lb/>
              quarium, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23636" xml:space="preserve">Sagittarium. </s>
              <s xml:id="echoid-s23637" xml:space="preserve">Diametro-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.342-05" xlink:href="note-514.01.342-05a" xml:space="preserve">50</note>
              rum interualla hæc aut ex tabella de-
                <lb/>
              clinationis Solis, aut ex menſtruo cir-
                <lb/>
              culo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23638" xml:space="preserve">lacotomo linea ex analemma
                <lb/>
              te ſumuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23639" xml:space="preserve">Eadem ratione per ſin-
                <lb/>
              gulos ſignorum gradus diametros in
                <lb/>
              analemma transferre poteris. </s>
              <s xml:id="echoid-s23640" xml:space="preserve">Ducan-
                <lb/>
              tur ergo ſuper diametros illas hemi-
                <lb/>
              cyclia, ne autem linearum confuſio fiat, quatuor tantum diametros ſumemus. </s>
              <s xml:id="echoid-s23641" xml:space="preserve">æquinoctialis, Tropici ſuperio-
                <lb/>
              ris, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23642" xml:space="preserve">Tauri, inferius uero Sagittarij, quoniam ratio unius alterius rationem ostendet, ut notum erit. </s>
              <s xml:id="echoid-s23643" xml:space="preserve">Sint
                <lb/>
              ergo centra earum diametrorum collocata, ubi ea ſecant mundi axem, ita e s, centrum erit ſemicirculi in
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.342-06" xlink:href="note-514.01.342-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>