Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[1.130.] M. VITRVVIIDE ARCHITECTVRA LIBER NONVS.
[1.131.] Proœmium
[1.132.] Platonis inuentumde agro metiendo. Cap. I.
[1.133.] De norma Pythagoricum inuentum ex orthogonij trigoni deformatione. Cap. II.
[1.134.] Luomodo portio argenti auro miſta in integro opere depre- hendi, diſcernig, poßit.#Cap.# III.
[1.135.] PTOLEM AEO REGI ERATOSTHENES. S.
[1.136.] De Gnomonicis rationibus ex radij Solis per umbram inuen-tis, & mundo, atque planetis. Cao.IIII.
[1.137.] TABVLA MOTVVM COELESTIVM.
[1.138.] De Solis curſu per duodecim ſigna Zodia- ci. Cap. V.
[1.139.] Continuatio diei, & luminis.Horæ Minuta Secunda.
[1.140.] De ſyderibus, quæ ſunt a Zodiaco ad Septentrio-nem. Cap.VI.
[1.141.] De ſyderibus, quæ ſunt a Zodiaco, ad meridiem. Cap. VII.
[1.142.] De horologiorum rationibus, & umbris gnomonum æquinoctia-li tempore Romæ, & nonnullis alijs locis. Cap. VIII.
[1.143.] De horologiorum ratione, & uſu, atque eorum inuentione & quibus inuentoribus. # Cap. IX.
[1.144.] Finis Libri Noni.
[1.145.] M. VITR V V II DE ARCHITECTVRA LIBER DECIMVS. Proœmium.
[1.146.] De machina quid ſit, & eius ab organo differentia, origine, & neceßitate. # Cap. I.
[1.147.] De Aedium ſacrum, publicorum̈, operum machina-tionibus tractorijs # Cap. II.
[1.148.] De diuerſis appellationibus, machmarũ, & gantur. Ca. III.
[1.149.] Similis ſuperiori machina, cui coloßicotera tutius committi poſſunt, immutata duntaxat ſucula in tympa-num. # Cap. IIII.
[1.150.] Aliud machinæ tractoriæ genus. # Cap. V.
[1.151.] Cteſifontis ratio ad grauia onera ducenda. # Cap. VI.
[1.152.] De inuentione lapicidinæ, qua templum Dianæ Epheſiæ conſtructum eſt. # Cap. VII.
[1.153.] De porrecto, & rotundatione machinarum ad onerum leuationes. # Cap. VIII.
[1.154.] De organorum ad aquam hauriendam generibus, & pri-mum de tympano. # Cap. IX.
[1.155.] De rotis, & tympanis ad molendam farinam. # Cap. X.
[1.156.] De Cochlea, quæ magnam copiam extollit aquæ, ſed non tam alte. # Cap. XI.
[1.157.] De Cteſibcamachina, quæ altißime extollit aquam. # Cap. XII.
[1.158.] De hydr aulicis machinis, quibus organa perficiun-tur. # Cap. XIII.
[1.159.] Qua ratione rheda, uelnaui uecti peractum iter deme-tiamur. # Cap. XIIII.
< >
page |< < (312) of 412 > >|
344312LIBER lineas æque diſtantes diametro uerticalis, quarum extremum alterum circinationis lineam, alterum finitoris
diametrum
tangat.
has numeris horarum ſignabis. poſt hæc ex diagrammate O. longitudines linearum ho-
rariarum
a cir cumferentia ad diametrum f g.
transferes in ſequentem deſcriptionem. Poſito circino in dia-
metro
finitoris ſupra lineam horæ reſpondentis borariæ lineæ, quam ex f.
diagrammate O ſumpſiſti. uerbi
gratia
ſi ex diagrammate O.
ſumpſiſti longitudinem lineæ horæ undecimæ, eam in lineam horæ undecimæ trãſ.
feras aſigno II. in finitoris diametro collocato, & eo termino in ea linea ſignato per centrum e. &
terminum
illum lineam occultam duces ad circinationis lineam, ubi notabis II.
& idem de reliquis hora-
rijs
lineis faciendum eſt.
itaque habebis arcus horizontales, ſeu latitudines Solid, qui arcus intercipientur in-
ter
finitorem immobilem, &
uerticalem mobilem, ut dixi, & ſunt arcus ſubtendentes angulos ex duobus pla
1110 nis factos.
quæ omnia ex diagrammate facile colliguntur. Nunc ad horologium deſcribendum ueniamus .
Circulum facies æqualem meridiano analemmatis, & ſit ille a b c d. ſit b c. diameter pro meridiana
linea
, ſit a d.
pro linea planitiæ, quæ occulte ducenda est ſit centrum e. in quo linea planitiæ meridianam
ſecat
, ubi gnomon eſſe fingitur.
Sume a diagrammate præcedenti I. inter uallum ſeu arcum, a ſigno Z, uer-
142[Figure 142]5 4 b 3 2 7 8 9 10 f 6 5 7 1 11 6 5 7 9 4 4 8 8 N 9 x 12 1 11 2 10 3 9 4 8 5 7 3 39 9 F 6 g 2 2 10 10 o a @ d 1 11 7 6 z 1 11 8 6 7 c 1 12 10 1@ 1 2 1 1 11 11 5 11 2 2 10 21 11 b f @ 8 3 3 9 9 12 1 4 5 g 6 10 8 11 1 9 10 2 2 2 10 5 7 2 z 9 c 8 4 7 5 9
3
10 4 8 8 4 3 7 2 10 7 5 9 3 1 11 12 8 4 11 1 10 2 0 @ d 7 5 9 3 I 8 4 7 5 6 c &
222033304440 ticalis ad undecimam in meridiano, &
id transferas in planum horologij a ſigno d. uerſus b. ubi eſt litera
b
.
inde a centro e. ad b. duces lineam occultam, & habebis latitudinem horæ undecimæ, atque etiam
primæ
horæ.
nam eam a puncto a. uerſus c. ad m. duces. Sume deinceps a diagrammate longitudinem
umbræ
horæ undecimæ a puncto Z.
gnomonis pede, & eam transferas a puncto e. in lineam e b. & e
5550 m.
ibi erit principium boræ primæ, & undecimæ, quando Sol est in Cancro. Sume postea arcum horizonta-
lem
, ſeu latitudinem horæ decimæ, &
horæ ſecundæ quæcadem eſt, & duc occultas lineas ab e. in n, &
o
.
& habebis latitudinem horæ decimæ, & horæ ſecundæ, nam interualla ab n. ad d. & ab a. ad o.
ſunt æqualia: & ſume earum horarum longitudinem umbræ a diagrammate O. & eam transferes in occul-
tas
decimæ, &
ſecundæ horæ lineas latitudinis a puncto e. & habebis principia horæ decimæ, & ſecundæ in
tropico
Cancri.
Similis ratio erit præfiniendis reliquis horis tam in tropico Cancri, quam in tropico Capri-
corni
, unde hyperboles duas oppoſitas uidebis.
quod ſi lineas ab hyperbole Cancri ad hyperbolem Capri-
corni
duxeris, ut quæque ad ſuas horas reſpondeat, deſignatum habebis horologium in plano æquedistanti
plano
finitoris.
Quod ſi hyperboles ab alijs circulis factas in horologio ponere libuerit, eadem uia uti po-
teris
, qua Cancri, &
Capricorni byperboles poſuiſti. ſemper autem æquinoctialis rectam ſibi dabit, tantum
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index