Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[171] A. aqua in arca œrea depreſſa.B. delſines ærei.C. modioli.D. Regulæ ſcalari forma.E. taxilli tribus digitis alti.F. catenæ cymbala tenentes.G. inſundibulum inuerſum.H. Fiſtulæ, per quas aer modiolorum ſubintrat infundibulum.I. uectes.K. manubria, quæ aperiunt nares ad tubulos.L. pinnæ ſub quibus lingulæ omnium organorum.O. regulæ inter tabulam quæ pinax dicitur & registrum.P. pinna depreſſa.Q. tabula.R. pinnarum forma ſeparata.S. lingulæ.T. ceruicula.V. aquaexpulſa.X. pars arcæ..... foraminaper quæ aer ad canna, fertur.
[Figure 172]
[Figure 173]
[Figure 174]
< >
page |< < (314) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div769" type="section" level="2" n="142">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s23841" xml:space="preserve">
                <pb o="314" file="514.01.346" n="346" rhead="LIBER"/>
              ticalis plani officium eſſe meridianas partes a ſeptentrionalibus ſeparare, ideo horologia in eo plano deſeri-
                <lb/>
              pta ad meridiem, aut ad ſeptentrioncm uergent. </s>
              <s xml:id="echoid-s23842" xml:space="preserve">quemadmodum igitur in deſcribendis horologijs in plano fi-
                <lb/>
              nitoris, duas portiones ſeu arcus circulorum quæſiuimus, ut longitudinem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23843" xml:space="preserve">latitudinem umbræ uenare-
                <lb/>
              mur, ita hoc quoque loco in horologijs in plano uerticalis deſcribendis duis circumferentias, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23844" xml:space="preserve">arcus aſſu-
                <lb/>
              memus, e quibus una Solis altitudinem ſuper id planum ſingulis horis oſtendet, unde umbræ longitudo elicie-
                <lb/>
              tur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23845" xml:space="preserve">ideo circumferentia horaria uocabitur: </s>
              <s xml:id="echoid-s23846" xml:space="preserve">altera umbræ latitudinem circa idem planum indicabit: </s>
              <s xml:id="echoid-s23847" xml:space="preserve">ho-
                <lb/>
              rariæ igitur circumferentiæ hoc modo a mobili meridiano trahuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23848" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23849" xml:space="preserve">primum in æquinoctiali. </s>
              <s xml:id="echoid-s23850" xml:space="preserve">Esto a b
                <lb/>
              g d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23851" xml:space="preserve">circulus ex centro e. </s>
              <s xml:id="echoid-s23852" xml:space="preserve">ductus. </s>
              <s xml:id="echoid-s23853" xml:space="preserve">a b, ſit ſectio communis meridiani, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23854" xml:space="preserve">finitoris, g d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23855" xml:space="preserve">diameter uer-
                <lb/>
              ticalis & </s>
              <s xml:id="echoid-s23856" xml:space="preserve">z e h. </s>
              <s xml:id="echoid-s23857" xml:space="preserve">diameter æquinoctialis. </s>
              <s xml:id="echoid-s23858" xml:space="preserve">eſto t z. </s>
              <s xml:id="echoid-s23859" xml:space="preserve">quarta æquinoctialis ſupra finitorem, hæc in ſex æquas
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.346-01" xlink:href="note-514.01.346-01a" xml:space="preserve">10</note>
                <figure xlink:label="fig-514.01.346-01" xlink:href="fig-514.01.346-01a" number="148">
                  <variables xml:id="echoid-variables104" xml:space="preserve">16 15 17 14 14 18 19 19 13 13 20 20 12 12 21 21 11 11 H 22 22 10 10 23 23 9 9 24 16 16 23 23 17 17 22 22 18 18 21 21 29 20</variables>
                </figure>
                <figure xlink:label="fig-514.01.346-02" xlink:href="fig-514.01.346-02a" number="149">
                  <variables xml:id="echoid-variables105" xml:space="preserve">19 20 21 18 17 22 23 17 16 18 17 9 15 14 13 11 13 20 16 12 21 17 20 22 21 11 22 10 23 9 18 L 17 18 19</variables>
                </figure>
                <figure xlink:label="fig-514.01.346-03" xlink:href="fig-514.01.346-03a" number="150">
                  <variables xml:id="echoid-variables106" xml:space="preserve">23 17 22 16 18 9 21 23 19 10 19 20 22 11 21 20 13 19 14 18 15 17 16 K</variables>
                </figure>
                <figure xlink:label="fig-514.01.346-04" xlink:href="fig-514.01.346-04a" number="151">
                  <variables xml:id="echoid-variables107" xml:space="preserve">17 18 19 20 21 22 16 23 15 14 13 12 11 10 11 12 21 22 10 9 23 M</variables>
                </figure>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.346-02" xlink:href="note-514.01.346-02a" xml:space="preserve">20</note>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.346-03" xlink:href="note-514.01.346-03a" xml:space="preserve">30</note>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.346-04" xlink:href="note-514.01.346-04a" xml:space="preserve">40</note>
              horarias portiones ſecetur, ſatis enim est quarta una, ad id quod uolumus oſtendendum, a ſingulis autem di-
                <lb/>
              uiſionibus ad diametrum æquinoctialis ducantur lineæ, quæ ſemidiametrum z e. </s>
              <s xml:id="echoid-s23860" xml:space="preserve">ſecent, quæ omnes lineæ
                <lb/>
              k l. </s>
              <s xml:id="echoid-s23861" xml:space="preserve">notentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23862" xml:space="preserve">Iam uero ut ſciamus arcus horarios ad Solis altitudinem excipiendam ſuper planum uer-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.346-05" xlink:href="note-514.01.346-05a" xml:space="preserve">50</note>
              ticalis, a notis L. </s>
              <s xml:id="echoid-s23863" xml:space="preserve">ducendæ ſunt lineæ æquidiſtantes diametro uerticalis. </s>
              <s xml:id="echoid-s23864" xml:space="preserve">g c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23865" xml:space="preserve">uſque ad circumferentiam
                <lb/>
              meridiani, quæ g z. </s>
              <s xml:id="echoid-s23866" xml:space="preserve">literis continetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23867" xml:space="preserve">atque extremis earum linearum numeri horarum apponendi ſunt,
                <lb/>
              qui hic exempli gratia notati ſunt iuxta horas antiquas 11. </s>
              <s xml:id="echoid-s23868" xml:space="preserve">10. </s>
              <s xml:id="echoid-s23869" xml:space="preserve">9. </s>
              <s xml:id="echoid-s23870" xml:space="preserve">8. </s>
              <s xml:id="echoid-s23871" xml:space="preserve">7. </s>
              <s xml:id="echoid-s23872" xml:space="preserve">6. </s>
              <s xml:id="echoid-s23873" xml:space="preserve">quibus reſpondent 1. </s>
              <s xml:id="echoid-s23874" xml:space="preserve">2.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s23875" xml:space="preserve">3. </s>
              <s xml:id="echoid-s23876" xml:space="preserve">4. </s>
              <s xml:id="echoid-s23877" xml:space="preserve">5. </s>
              <s xml:id="echoid-s23878" xml:space="preserve">ſed 1 2. </s>
              <s xml:id="echoid-s23879" xml:space="preserve">ad g. </s>
              <s xml:id="echoid-s23880" xml:space="preserve">punctum uerticalis adſcribuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s23881" xml:space="preserve">Arcus igitur a puncto g. </s>
              <s xml:id="echoid-s23882" xml:space="preserve">ad undecimam,
                <lb/>
              uel primam horam pertingens, Solis altitudinem ſupra uerticalis planum g c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s23883" xml:space="preserve">oſtendit primæ, uel undeci-
                <lb/>
              mæ horæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s23884" xml:space="preserve">ſimilis ratio eſt de arcu ab g. </s>
              <s xml:id="echoid-s23885" xml:space="preserve">ad decimam, uel ſecundam horam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s23886" xml:space="preserve">de reliquis arcubus reliquarũ
                <lb/>
              borarum, ex quibus Solis altitudo ſupra uerticalis planum habetur, cum Sol æquinoctialem circulum ambit. </s>
              <s xml:id="echoid-s23887" xml:space="preserve">
                <lb/>
              quod ſi libeat præter antiquas alias quoque ſpecies horarum deſcribcre, eadem diuiſione uti poteris, quoniam
                <lb/>
              omnia horarum genera in æquinoctialem pariter currunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s23888" xml:space="preserve">Vnde ſi a meridie horas uelis, ubi eſt g. </s>
              <s xml:id="echoid-s23889" xml:space="preserve">notabis
                <lb/>
              6. </s>
              <s xml:id="echoid-s23890" xml:space="preserve">ubi eſt 11. </s>
              <s xml:id="echoid-s23891" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23892" xml:space="preserve">1. </s>
              <s xml:id="echoid-s23893" xml:space="preserve">facies 5. </s>
              <s xml:id="echoid-s23894" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23895" xml:space="preserve">7. </s>
              <s xml:id="echoid-s23896" xml:space="preserve">ubi 10. </s>
              <s xml:id="echoid-s23897" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23898" xml:space="preserve">2. </s>
              <s xml:id="echoid-s23899" xml:space="preserve">facies 4. </s>
              <s xml:id="echoid-s23900" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s23901" xml:space="preserve">8. </s>
              <s xml:id="echoid-s23902" xml:space="preserve">ubi 9 & </s>
              <s xml:id="echoid-s23903" xml:space="preserve">3. </s>
              <s xml:id="echoid-s23904" xml:space="preserve">facies 3
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.346-06" xlink:href="note-514.01.346-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>