Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
< >
page |< < (324) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div780" type="section" level="2" n="143">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s24815" xml:space="preserve">
                <pb o="324" file="514.01.356" n="356" rhead="LIBER"/>
              ſyderum ſpatia uadens, dilatat, contrahitq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s24816" xml:space="preserve">dies, & </s>
              <s xml:id="echoid-s24817" xml:space="preserve">horas: </s>
              <s xml:id="echoid-s24818" xml:space="preserve">ſic bulla in horologijs ingrediens per pun-
                <lb/>
              cta contra centri tympani uerſationem, quotidie cum trasfertur, alijs temporibus per latiora, alijs per
                <lb/>
              anguſtiora ſpatia menſtruis finitionibus imagines eſſicit horarum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s24819" xml:space="preserve">dierum.</s>
              <s xml:id="echoid-s24820" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s24821" xml:space="preserve">Hæc hactenus ſupra ſunt expoſita. </s>
              <s xml:id="echoid-s24822" xml:space="preserve">nunc de aquæ administratione eſt pertractandum:</s>
              <s xml:id="echoid-s24823" xml:space="preserve">, ut motiones celeres,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s24824" xml:space="preserve">tardas tympanorum efficiat.</s>
              <s xml:id="echoid-s24825" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s24826" xml:space="preserve">De adminiſtratione autem aquæ, quemadmodum ſe temperet ad rationem, ſic erit faciendum.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s24827" xml:space="preserve">Poſt frontem horologij intra collocetur caſtellum, in idq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s24828" xml:space="preserve">per fiſtulam ſaliat aqua, in imo habeat
                <lb/>
              cauum; </s>
              <s xml:id="echoid-s24829" xml:space="preserve">ad id autem affixum ſit ex ære tympanum habens foramen, per quod ex caſtello in id aqua
                <lb/>
              influat. </s>
              <s xml:id="echoid-s24830" xml:space="preserve">in eo autem minus tympanum includatur cardinibus ex torno maſculo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s24831" xml:space="preserve">fœmina inter ſe
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.356-01" xlink:href="note-514.01.356-01a" xml:space="preserve">10</note>
              coartatis, ita uti minus tympanum, quemadmodum epiſtomium in maiore circum agendo arcte leni-
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.356-01" xlink:href="fig-514.01.356-01a" number="155">
                  <variables xml:id="echoid-variables111" xml:space="preserve">12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1</variables>
                </figure>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.356-02" xlink:href="note-514.01.356-02a" xml:space="preserve">20</note>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.356-03" xlink:href="note-514.01.356-03a" xml:space="preserve">30</note>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.356-04" xlink:href="note-514.01.356-04a" xml:space="preserve">40</note>
              terq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s24832" xml:space="preserve">uerſetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s24833" xml:space="preserve">Maioris autem tympani labrum aequis interuallis 363. </s>
              <s xml:id="echoid-s24834" xml:space="preserve">puncta habeat ſignata, minor
                <lb/>
              uerò orbiculus in extrema circinatione fixam habeat lingulam, cuius cacumen dirigat ad puncto-
                <lb/>
              rum regiones, inq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s24835" xml:space="preserve">eo orbiculo temperatum ſit foramen, quia in tympanum aqua inſluit perid, & </s>
              <s xml:id="echoid-s24836" xml:space="preserve">
                <lb/>
              ſeruat adminiſtrationem. </s>
              <s xml:id="echoid-s24837" xml:space="preserve">Cum autem in maioris tympani labro fuerint ſignorum cœleſtium defor-
                <lb/>
              mationes, id autem ſit immotum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s24838" xml:space="preserve">in ſummo habeat deformatum Cancri ſignum, ad perpendiculũ
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.356-05" xlink:href="note-514.01.356-05a" xml:space="preserve">50</note>
              eius in imo Capricorni, ad dextram ſpectantis Libræ, ad finiſtram Arietis, ſigna quoque cætera in-
                <lb/>
              ter eorum ſpatia deſignata ſint, uti in cœlo uidentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s24839" xml:space="preserve">Igitur cum Sol fuerit in Capricorni orbiculo,
                <lb/>
              lingula in maioris tympani parte, & </s>
              <s xml:id="echoid-s24840" xml:space="preserve">Capricorni quotidie ſingula puncta tangens, ad perpendiculum
                <lb/>
              habens aquæ currentis uehemens pondus, celeriter per orbiculi foramen id extrudit ad uas, tum ex-
                <lb/>
              cipiens cam (quoniam breui ſpatio impletur) contrahit & </s>
              <s xml:id="echoid-s24841" xml:space="preserve">corripiet dierum minora ſpatia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s24842" xml:space="preserve">horarũ.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s24843" xml:space="preserve">cum autem quotidiana uerſatione minoris tympani lingula ingreditur in aquario, deſcendit tum fora-
                <lb/>
              men a perpendiculo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s24844" xml:space="preserve">aquae uehementi curſu eogitur tardius emittere ſalientem. </s>
              <s xml:id="echoid-s24845" xml:space="preserve">Ita quo minus ce-
                <lb/>
              leri curſu uas excipit aquam dilatat horarum ſpatia. </s>
              <s xml:id="echoid-s24846" xml:space="preserve">Aquarij uerò piſciumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s24847" xml:space="preserve">punctis, uti gradibus
                <lb/>
              ſcandens, orbiculi foramen in Ariete tangendo octauam partem aquæ temperatæ ſalienti præſtat æ-
                <lb/>
              quinoctiales horas. </s>
              <s xml:id="echoid-s24848" xml:space="preserve">Ab Ariete per Tauri & </s>
              <s xml:id="echoid-s24849" xml:space="preserve">Geminorum ſpatia ad ſumma Cancri puncta partis octa-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.356-06" xlink:href="note-514.01.356-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>