Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
[131] a b g. concentricum. d. eius centrũ.t z. eccentricum.h. eius centrum.e z. epicyclus.g. eius centrum.d b. & g z. œquales.d z. parallelogrammum.motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t. anguli t b z. & e g z. œqua-les ſunt.angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg. f n b a d o k
[132] b k epicyclus.b. centrum eius.h. uigum.n. Antijugum epicycli.k. punctũ primœ morœ.c. mundi centrum.o. punctũ ſecundæ morœ.h l k. arcus primœ mo rœ.k n o. arcus regreſſus-o b k. arcus directio-nis. L K A H B N O C
[133] Porfioni del cerchio che fannoſe s̃teſſe torno dlaTramòntanaTram ontanaSlmiſifudineTramonſangCarro che uoſge infomoalla Framonlana
[134] a b c d f
[135] A. ſectio parabole.B. vestigium. C. parabole.G. ſectio ellipſis.D. ſectio hyperbole.E. vestigium F. hyperbole. a f a f 1 f f f 1 2 1 1 2 3 2 2 3 4 3 3 4 5 4 4 5 6 C 5 5 6 F 7 A 6 6 8 7 8 7 7 D 8 9 8 8 9 10 11 10 10 11 11 11 11 b 12 g e d b e h d gf g b 6 7 3 1 2 4 6 8 10c g b E a 11 9 7 3 3 1 d 2 4 6 8 10 e ha f 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 a b c d 9 8 7 6 3 2 1 f b a H d g 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ff 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 g
[136] m q 0 s k h c b s n L I p q s
[137] Il polo.cqiunot.orizonte c e b a f
[138] l n k mcridl. parte delverno E e h a s i 9 8 7 6 5della jtate 4 3 parte g h f x lacato manaco b r c linca del.piano t
[139] Analemmatis figura.MERIDIAN: S. M. MLSLACITREVM.M.MERIDIAN: .S.OMVERTICAV.M..S.. O. M.ORIZON:W. A.STAB:
[140] 11 ſ x d 11 p k 1 2 1 2 3 4 5f 6 r 11 10 9 8 7 n f m 12 11 10 9 8 7 6 5 1 02 3 4 1g c 1 2 1 2 3 4 5 6 e 11 10 9 8 7 q b o
[141] 1 3 b x z g 2 5 f p 0 1 4 t I c e o n m r u 6 q i h 8 y d 5
[142] 5 4 b 3 2 7 8 9 10 f 6 5 7 1 11 6 5 7 9 4 4 8 8 N 9 x 12 1 11 2 10 3 9 4 8 5 7 3 39 9 F 6 g 2 2 10 10 o a @ d 1 11 7 6 z 1 11 8 6 7 c 1 12 10 1@ 1 2 1 1 11 11 5 11 2 2 10 21 11 b f @ 8 3 3 9 9 12 1 4 5 g 6 10 8 11 1 9 10 2 2 2 10 5 7 2 z 9 c 8 4 7 5 9 3 10 4 8 8 4 3 7 2 10 7 5 9 3 1 11 12 8 4 11 1 10 2 0 @ d 7 5 9 3 I 8 4 7 5 6 c &
[143] 5 6 7 4 8 3 9 2 10 1 11 4 8 3 9 d d 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10 1 1 v n c
[144] 12 1 1 1111 2 2 10 10 3 3 9 9 4 4 8 8 5 5 7 7 6 6 6 T 7 7 5 5 8 8 4 4 9 9 3 3 10 10 2 2 11 11 1 1 12
[145] 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 11 1 2 3 10 4 5 E 6 6 7
[146] 9 3 4 2 8 10 11 12 1 5 7 6 6 G
[147] 8 9 10 7 6 5 11 1 8 1 11 F
[148] 16 15 17 14 14 18 19 19 13 13 20 20 12 12 21 21 11 11 H 22 22 10 10 23 23 9 9 24 16 16 23 23 17 17 22 22 18 18 21 21 29 20
[149] 19 20 21 18 17 22 23 17 16 18 17 9 15 14 13 11 13 20 16 12 21 17 20 22 21 11 22 10 23 9 18 L 17 18 19
[150] 23 17 22 16 18 9 21 23 19 10 19 20 22 11 21 20 13 19 14 18 15 17 16 K
< >
page |< < (353) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div844" type="section" level="2" n="159">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s26491" xml:space="preserve">
                <pb o="353" file="514.01.385" n="385" rhead="DECIMVS."/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s26492" xml:space="preserve">numero indicabit miliaria ſpatia nauigationis. </s>
              <s xml:id="echoid-s26493" xml:space="preserve">Quæ pacatis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26494" xml:space="preserve">ſine metu temporibus ad utilita-
                <lb/>
              tem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26495" xml:space="preserve">delectationem paranda, quemadmodum debeant fieri, peregiſſe uideor.</s>
              <s xml:id="echoid-s26496" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s26497" xml:space="preserve">Facilis eſt propoſitæ rei demonſtratio his, qui Arithmeticas rationes interlligunt, quoniam totum negotiũ
                <lb/>
              in eo est, ut præſinitam rotarum magnitudinem ſciamus. </s>
              <s xml:id="echoid-s26498" xml:space="preserve">cum ergo a diametro circinatio rotundationis ſuma-
                <lb/>
              tur, neceſſe erit certas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26499" xml:space="preserve">pr&</s>
              <s xml:id="echoid-s26500" xml:space="preserve">finitas diametros rotarum ſtatuere. </s>
              <s xml:id="echoid-s26501" xml:space="preserve">Ideo Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s26502" xml:space="preserve">rotarum diametros quaternum
                <lb/>
              pedum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26503" xml:space="preserve">pollicum duorum conſtituit, pollices enim duodecim pedem eſſiciunt, ideo pollices duo ſextam pedis
                <lb/>
              partem ſaciunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s26504" xml:space="preserve">cum igitur tanta fuerit diametri magnitudo, rotæ circinatio erit pedum duodenum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26505" xml:space="preserve">dimi-
                <lb/>
              dium. </s>
              <s xml:id="echoid-s26506" xml:space="preserve">quod ſi quater centies uoluatur, dabuntur mihi quinque mille pedes, unde quia quinque pedes paſſum unũ
                <lb/>
              constituunt, mille paſſus erunt conſecti, at mille paſſus miliare unum constituunt, ergo quatercenties uoluta
                <lb/>
              rota milliare unum oſtendet. </s>
              <s xml:id="echoid-s26507" xml:space="preserve">ut uero hæc dignoſcamus alteram rhedæ, uel nauigio rotam ſub limiorem ponit, in
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.385-01" xlink:href="note-514.01.385-01a" xml:space="preserve">10</note>
              cultro poſitam, quœ dentes habet quadringentos, ita tamen ut in prioris rotœ latere affigatur denticulus, qui
                <lb/>
              ſingulos ſecundærotæ denticulos in ſingulis uer ſationibus compellat. </s>
              <s xml:id="echoid-s26508" xml:space="preserve">Ita enim fiet ut per ſpatium id, quo ſe-
                <lb/>
              cunda rota ſemel reuoluetur, prima quadringenties uerſetur, atque milliare unum conſiciat, ut uero id innote-
                <lb/>
              ſcat, tertiam rotam ſacit in plano poſitam, quæ in rotundatione tot foramina, quot dentes habeat: </s>
              <s xml:id="echoid-s26509" xml:space="preserve">in ſingulis
                <lb/>
              autem for aminibus ſingulos calculos immiſſos, calculi cum peruenerint ad for amen, quod erit in eius rotæ lo-
                <lb/>
              culamento, cadet in æneum uas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26510" xml:space="preserve">ſonitum dabit, ut uero hoc præſtet, opus eſt ſecundæ rotæ denticulum ap-
                <lb/>
              ponere, qui ſingulis uerſationibus ſingulos iacentis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26511" xml:space="preserve">planæ rotæ denticulos protrudat, ita ſiet, ut peractis
                <lb/>
              milliarijs ſingulis calculi in foramina poſiti in æneum uas incidentes etiam ſonitu milliariorum confectionem,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s26512" xml:space="preserve">numerum oſtendant. </s>
              <s xml:id="echoid-s26513" xml:space="preserve">Non diſſimilis ratio in nauigio erit, modo ea obſeruentur, quæ a Vitruuio dicta ſunt,
                <lb/>
              quæ ſacile intellguntur.</s>
              <s xml:id="echoid-s26514" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <figure number="172">
              <image file="514.01.385-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/514.01.385-01"/>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div847" type="section" level="2" n="160">
            <head xml:id="echoid-head168" xml:space="preserve">De cat apultarum, & ſcorpionibus rationibus. # Cap. X V.</head>
            <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s26515" xml:space="preserve">NVnc uero quæ ad præſidia periculi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26516" xml:space="preserve">neceſsitatem ſalutis ſunt inuentæ, ideſt ſcorpionum,
                <lb/>
              catapultarum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26517" xml:space="preserve">baliſtarum rationes, quibus ſymmetrijs comparari poſsint, exponam.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s26518" xml:space="preserve">Et primum de catapultis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26519" xml:space="preserve">ſcorpionibus. </s>
              <s xml:id="echoid-s26520" xml:space="preserve">Omni igitur proportione eorum tatiocinata
                <lb/>
              ex propoſita ſagittæ longitudine, quam id organum mittere debet, eiuſq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s26521" xml:space="preserve">nonæ partis
                <lb/>
              fit foraminum in capitulis magnitudo, per quæ tenduntur nerui torti, qui brachia continere cata-
                <lb/>
              pultarum debent. </s>
              <s xml:id="echoid-s26522" xml:space="preserve">Eorum autem foraminum capituli ſic deſormatur altitudo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26523" xml:space="preserve">latitudo. </s>
              <s xml:id="echoid-s26524" xml:space="preserve">Tabulæ,
                <lb/>
              quæ ſunt in ſummo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26525" xml:space="preserve">in imo capituli, paralleliq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s26526" xml:space="preserve">uocantur, ſiant craſsitudine unius ſoraminis, lati-
                <lb/>
              tudine unius, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26527" xml:space="preserve">eius dodrantis in extremis, foraminis unius, & </s>
              <s xml:id="echoid-s26528" xml:space="preserve">ſemis. </s>
              <s xml:id="echoid-s26529" xml:space="preserve">Paraſtatæ deſtra, ac ſiniſtra præ-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.385-06" xlink:href="note-514.01.385-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>