Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(358)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div850
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
161
">
<
pb
o
="
358
"
file
="
514.01.390
"
n
="
390
"
rhead
="
LIBER
"/>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div856
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
162
">
<
head
xml:id
="
echoid-head170
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De catapultarum, baliſtaum̈ contentionibus & tem-
<
lb
/>
peraturis. # Cap, XVII.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26995
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">SVmvntvr</
emph
>
tigna amp liſsima, longitudine, ſupra ſiguntur cheIoniæ, in quibus includun-
<
lb
/>
tur ſuculæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26996
"
xml:space
="
preserve
">Per media autem ſpatia tignorum inſecantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26997
"
xml:space
="
preserve
">exciduntur formæ, in qui-
<
lb
/>
bus exciſionibus includuntur capitula cata pultarum, cuneisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26998
"
xml:space
="
preserve
">diſtinentur, ne in conten-
<
lb
/>
tionibus moueantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s26999
"
xml:space
="
preserve
">Tum uero modioli ærei in ea capitula includuntur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27000
"
xml:space
="
preserve
">in eos cu-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.390-01
"
xlink:href
="
note-514.01.390-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
neoli ſerrei, quos ?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27001
"
xml:space
="
preserve
">πισξ?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27002
"
xml:space
="
preserve
">ας Græci uocant, collocantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27003
"
xml:space
="
preserve
">Deinde anſæ rudentum in duntur per fora-
<
lb
/>
mina capitulorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27004
"
xml:space
="
preserve
">in alteram partem traijciuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27005
"
xml:space
="
preserve
">deinde in ſuculas conijciuntur, inuoluunturq́;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27006
"
xml:space
="
preserve
">uectibus, uti per eas extenti rudentes, cum manibus ſunt tacti, æqualem in utroque ſonitus habeant
<
lb
/>
reſponſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27007
"
xml:space
="
preserve
">Tunc autem cuneis ad foramina concluduntur, ut non poſsint ſe remittere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27008
"
xml:space
="
preserve
">ita traiecti
<
lb
/>
in alteram partem, eadem ratione uectibus per ſuculas extenduntur, donec æqualiter ſonent. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27009
"
xml:space
="
preserve
">Ita cu-
<
lb
/>
ncorum conculſionibus, ud ſonitum muſicis auditionibus catapultæ temperantur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27010
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div858
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
163
">
<
head
xml:id
="
echoid-head171
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De oppugnatorijs, defenſorijs̈ rebus: & primum de arietis
<
lb
/>
inuentione ems̈ machina. # Cap. XVIII.</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27011
"
xml:space
="
preserve
">DE his rebus quæ potui, dixi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27012
"
xml:space
="
preserve
">Reſtat mihi de oppugnatorijs rebus, quemadmodum ma-
<
lb
/>
chinationibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27013
"
xml:space
="
preserve
">duces uictores & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27014
"
xml:space
="
preserve
">ciuitates deſenſæ eſſe poſsint. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27015
"
xml:space
="
preserve
">Primum ad oppugna-
<
lb
/>
tiones aries ſic inuentus memoratur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27016
"
xml:space
="
preserve
">Carthaginenſes ad Gades oppugnandas caſtra po-
<
lb
/>
ſuerunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27017
"
xml:space
="
preserve
">Cum autem caſtellum ante cepiſſent, id demoliri ſunt conati: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27018
"
xml:space
="
preserve
">poſtea quam non
<
lb
/>
habuerunt ad demolitionem ſerramenta, ſumpſerunt tignum, idq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27019
"
xml:space
="
preserve
">manibus ſuſtinentes, capiteq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27020
"
xml:space
="
preserve
">eius
<
lb
/>
ſum mum murum continenter pulſantes, ſummos ordinum lapides deijciebant, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27021
"
xml:space
="
preserve
">ita gradatim ex or-
<
lb
/>
dine totam communitionem diſsipauerunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27022
"
xml:space
="
preserve
">Poſtea quidam faber Tyrius nomine Pephaſmenos hac
<
lb
/>
ratione, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27023
"
xml:space
="
preserve
">inuentione inductus malo ſtatuto, ex eo alterum tranſuerſum uti trutinam ſuſpendit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27024
"
xml:space
="
preserve
">in
<
lb
/>
reducendo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27025
"
xml:space
="
preserve
">impellendo uehementibus plagis deiecit Gaditanorum murum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27026
"
xml:space
="
preserve
">Cetras autem Chal-
<
lb
/>
cedonius de materia primum baſim ſubiectis rotis ſecit, ſupraq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27027
"
xml:space
="
preserve
">compegit arrectarijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27028
"
xml:space
="
preserve
">iugis uaras,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.390-03
"
xlink:href
="
note-514.01.390-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27029
"
xml:space
="
preserve
">in his ſuſpendit arietem, corijsq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27030
"
xml:space
="
preserve
">bubulis texit, uti tutiores eſſent, qui in ea machinatione ad pul-
<
lb
/>
fandum murum eſſent collocati. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27031
"
xml:space
="
preserve
">Id autem quod; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27032
"
xml:space
="
preserve
">tardos conatus habuerat, teſtudinem arietariam
<
lb
/>
appellare cœpit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27033
"
xml:space
="
preserve
">His tum primis gradibus poſitis ad id genus machinationis, poſtea cum Philippus
<
lb
/>
Amyntæ ſilius Bizantium oppugnaret, Polyidus Theſſalus pluribus generibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27034
"
xml:space
="
preserve
">ſacilioribus explica-
<
lb
/>
uit, a quo receperunt doctrinam Diades, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27035
"
xml:space
="
preserve
">Chereas, qui cum Alexandro militauerunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27036
"
xml:space
="
preserve
">Ita que Dia-
<
lb
/>
des ſcriptis ſuis oſtendit ſe inueniſſe turres ambulatorias, quas etiam diſſolutas in exercitu circum-
<
lb
/>
ferre ſolebat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27037
"
xml:space
="
preserve
">Præterea terebram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27038
"
xml:space
="
preserve
">aſcendentem machinam, qua ad murum plano pede tranſitus
<
lb
/>
eſſe poſſet: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27039
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27040
"
xml:space
="
preserve
">etiam coruum demolitorem, quem nonnulli gruem appellant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27041
"
xml:space
="
preserve
">Non minus utebatur
<
lb
/>
ariete ſubrotato, cuius rationes ſcriptas reliquit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27042
"
xml:space
="
preserve
">Turrem autem minimam ait oportere ſieri ne mi-
<
lb
/>
nus altam cubitorum 60. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27043
"
xml:space
="
preserve
">latam 17. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27044
"
xml:space
="
preserve
">Contracturam autem ſummam imę partis quintam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27045
"
xml:space
="
preserve
">Arre-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.390-04
"
xlink:href
="
note-514.01.390-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
ctaria in turris imo dodrantalia, in ſummo ſemipcdalia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27046
"
xml:space
="
preserve
">Fieri autem ait oportere eam turrem tabu-
<
lb
/>
latorum decem ſingulis partibus in ea feneſtratis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27047
"
xml:space
="
preserve
">Maiorem uero turrem altam cubitorum 120 la-
<
lb
/>
tam cubitorum 23. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27048
"
xml:space
="
preserve
">Contructuram item ſummam quinta parte; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27049
"
xml:space
="
preserve
">arrectaria pedalia in imo, in ſum-
<
lb
/>
mo ſemipedalia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27050
"
xml:space
="
preserve
">Hanc magnitudinem turris ſaciebat tabulatorum 20. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27051
"
xml:space
="
preserve
">cum haberent ſingula ta-
<
lb
/>
balata circuitionem cubitorum ternum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27052
"
xml:space
="
preserve
">tegebat autem corijs crudis, ut ab omni plaga eſſent tutæ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27053
"
xml:space
="
preserve
">Teſtudinis arietariæ comparatio eadem ratione perſiciebatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27054
"
xml:space
="
preserve
">Habuerat autem interullum cubi-
<
lb
/>
torum 30. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27055
"
xml:space
="
preserve
">altitudinem præter ſaſtigium. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27056
"
xml:space
="
preserve
">16. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27057
"
xml:space
="
preserve
">Faſtigij autem altitudo ab ſtrato ad ſummum cubitz
<
lb
/>
7. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27058
"
xml:space
="
preserve
">Exibat autem in altum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27059
"
xml:space
="
preserve
">ſupra medij tecti faſtigium turricula lata non minus cubita 12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27060
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27061
"
xml:space
="
preserve
">ſu-
<
lb
/>
pra extollebatur altitudine quatuor tabulatorum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27062
"
xml:space
="
preserve
">in qua tabulato ſummo ſtatuebantur Scorpiones,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27063
"
xml:space
="
preserve
">catapultæ, in inferioribus congerebatur magna aquæ multitudo, ad extinguendum ſi qua uis ignis
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.390-05
"
xlink:href
="
note-514.01.390-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
mitteretur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27064
"
xml:space
="
preserve
">Conſtituebatur autem in ea arietaria machina, quæ Græce ηριο?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27065
"
xml:space
="
preserve
">ό?</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27066
"
xml:space
="
preserve
">η dicitur, in qua collo-
<
lb
/>
cabatur torus perfectus in torno, in quo inſuper conſtitutus aries rudentium dectionibus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27067
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27068
"
xml:space
="
preserve
">redu-
<
lb
/>
ctionibus eſſiciebat magnos operis eſſctdus: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27069
"
xml:space
="
preserve
">tegebatur autem is corijs crudis quemadmodum turris.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27070
"
xml:space
="
preserve
">De terebra has explicuit ſcriptis rationes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27071
"
xml:space
="
preserve
">Ipſam machinam uti teſtudinem in medio habentem collo-
<
lb
/>
catum in orthoſtratis canalem faciebat, quemadmodum in catapultis, aut baliſtis ſieri ſolet, longitu-
<
lb
/>
dine cubitorum 50. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27072
"
xml:space
="
preserve
">altitudine cubiti, in quo conſtituebatur tranſuerſa ſueula. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27073
"
xml:space
="
preserve
">in capite autem dex-
<
lb
/>
tra ac ſiniſtra trochleæ duæ, per quas mouebatur quod inerat in eo canali capite ſerrato tignum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27074
"
xml:space
="
preserve
">ſub
<
lb
/>
co autem ipſo canali tuti crebriter celeriores, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27075
"
xml:space
="
preserve
">uehementiores efficiebant eius motus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27076
"
xml:space
="
preserve
">Supra autem
<
lb
/>
id tignum, quod inibi erat, arcus agebantur ad tegendum canalem, uti ſuſtinerent corium crudum,
<
lb
/>
quo ea machina erat inuoluta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s27077
"
xml:space
="
preserve
">De corace nihil putauit ſcribendum, quod animaduerteret eam ma-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.390-06
"
xlink:href
="
note-514.01.390-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>