4
illis agricultura ſcilicet, nauigatione, ædificatione, lanificio, &
huiuſ-
modi alijs prætermißis, ludorum ſpectaculis, muſicis certaminibus, mi-
mis, & hiſtrionibus operam dabunt. Sed nec inter eas quidem artes,
quæ ad uitæ uſus neceſſarios pertinent, iudicum ſententiæ conſpirabunt:
eam enim quiſque facile anteponet, in qua plurimum ſe profeciſſe co-
gnouerit. Quod experimento per dies fieri cernimus. Porrò alij ſunt,
qui ſi huiuſmodi artes proſequerentur, tanquam ſerui glebæ addicti ſe
longe ab ingenuitate abeſſe putarent: propterea quod uiderent rudiores,
& communes quoſdam homines, ex uehementi phantaſia (ea enim
principium eſt artefactorum omnium ) admir anda opera continenter
machinari. Quare cum ſublimiori uirtute ualeant, intelligibiles ueri-
tates, & naturas rerum abditas, atque latentes cauſas perſcrutan-
tur: in ijs{q́ue} alij ſermonum, alij morum, alij rerum ueritates inquirunt:
unde innumer abiles penè ſapientium ſcholæ apertæ ſunt, atque hæreſes
excitatæ, ac diſceptationes ortæ, ut eorum de principatu controuerſiæ
ſcientiarum constantiam, & firmitatem ſuſpectam fecerint. H æc au-
tem non dico, ut de artium, & ſcientiarum, & aliarum cognitionum
amplitudine, ac dignitate ſententiam meam proferam, ſed ut tecum
præſtantißime uir, qui ad omnes artes, & ſcientias natus es, Dei beni-
gnitatem admirer, prædicem, colam: cuius munere factum eſt, ut in una-
quaque cognitione a diuinæ lucis fonte riuuli quidam dedũcti ſint, per
quos adipſum recurrere poßimus. Ac ut de ijs taceam, quæ diuina
aſpiratione pijs hominibus innotuere, ac ſacris literis commendata ſunt
( ea enim fontem ipſum, ac caput perennium aquarum, et inexhauſtam
lucis originem oſtendunt ) ueniam ad eam partem, quæ a reliquis duo-
bus cognitionum luminibus ſeiuncta, artefactorum uires, & facultates
conſider at: nam de ea mihi propoſitum eſt dicere, cum amplitudini tuæ
magnos labores meos in artium principem Architecturam olim in-
ſumptos dedicare decreuerim, quod tu ad generis ſplendorem, & adre-
liqua uitæ ornamenta, & ſublimiorum ſtudiorum inſignia, præclar as
etiam artes, mente, ac manibus uerſans, & tractans, otij ( ſi quod un-
quam nanciſci licet ) honeſtatem, & dignitatem addere ſoles. Cum igi-
tur ex ea mentis illuſtratione, quæ artificiorum habitus format in ani-
mis noſtris, tria uidere liceat, artis ſcilicet egreſſum, & opus perfe-
ctum, & fructum perceptum, mirabilis quædam abdit arum rerum ſpe-
culatio excitatur. Quod excellens ingeny tui uis iam potuit animad-
uertere. Quid enim aliud egreſſum artis eſſe dixerim, quàm ſpeciem il-
lam, quæ in mente artificis ex multorum præceptorum perceptione,
modi alijs prætermißis, ludorum ſpectaculis, muſicis certaminibus, mi-
mis, & hiſtrionibus operam dabunt. Sed nec inter eas quidem artes,
quæ ad uitæ uſus neceſſarios pertinent, iudicum ſententiæ conſpirabunt:
eam enim quiſque facile anteponet, in qua plurimum ſe profeciſſe co-
gnouerit. Quod experimento per dies fieri cernimus. Porrò alij ſunt,
qui ſi huiuſmodi artes proſequerentur, tanquam ſerui glebæ addicti ſe
longe ab ingenuitate abeſſe putarent: propterea quod uiderent rudiores,
& communes quoſdam homines, ex uehementi phantaſia (ea enim
principium eſt artefactorum omnium ) admir anda opera continenter
machinari. Quare cum ſublimiori uirtute ualeant, intelligibiles ueri-
tates, & naturas rerum abditas, atque latentes cauſas perſcrutan-
tur: in ijs{q́ue} alij ſermonum, alij morum, alij rerum ueritates inquirunt:
unde innumer abiles penè ſapientium ſcholæ apertæ ſunt, atque hæreſes
excitatæ, ac diſceptationes ortæ, ut eorum de principatu controuerſiæ
ſcientiarum constantiam, & firmitatem ſuſpectam fecerint. H æc au-
tem non dico, ut de artium, & ſcientiarum, & aliarum cognitionum
amplitudine, ac dignitate ſententiam meam proferam, ſed ut tecum
præſtantißime uir, qui ad omnes artes, & ſcientias natus es, Dei beni-
gnitatem admirer, prædicem, colam: cuius munere factum eſt, ut in una-
quaque cognitione a diuinæ lucis fonte riuuli quidam dedũcti ſint, per
quos adipſum recurrere poßimus. Ac ut de ijs taceam, quæ diuina
aſpiratione pijs hominibus innotuere, ac ſacris literis commendata ſunt
( ea enim fontem ipſum, ac caput perennium aquarum, et inexhauſtam
lucis originem oſtendunt ) ueniam ad eam partem, quæ a reliquis duo-
bus cognitionum luminibus ſeiuncta, artefactorum uires, & facultates
conſider at: nam de ea mihi propoſitum eſt dicere, cum amplitudini tuæ
magnos labores meos in artium principem Architecturam olim in-
ſumptos dedicare decreuerim, quod tu ad generis ſplendorem, & adre-
liqua uitæ ornamenta, & ſublimiorum ſtudiorum inſignia, præclar as
etiam artes, mente, ac manibus uerſans, & tractans, otij ( ſi quod un-
quam nanciſci licet ) honeſtatem, & dignitatem addere ſoles. Cum igi-
tur ex ea mentis illuſtratione, quæ artificiorum habitus format in ani-
mis noſtris, tria uidere liceat, artis ſcilicet egreſſum, & opus perfe-
ctum, & fructum perceptum, mirabilis quædam abdit arum rerum ſpe-
culatio excitatur. Quod excellens ingeny tui uis iam potuit animad-
uertere. Quid enim aliud egreſſum artis eſſe dixerim, quàm ſpeciem il-
lam, quæ in mente artificis ex multorum præceptorum perceptione,