Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[31] FRONS TEMPLI CVM PODIO.
[32] A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel orbiculus, Trochilus.D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.E. Quadra, listello, Filetto,F. Apopbygis, annulus, cimbia. E D B A C F
[33] A. Plinthus.B. Torus inferior.O. quadræ.C. Scotia.D. torus ſuperior.E. quadra apophygis.F. apophygis.tt. craſſitudo columnæ. f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b
[34] A. plinthus.B. ſcotia inferior.B. ſcotia ſuperior.C. torus.D. quadra apophygis.o. centrum apophygis.f. Signum ubi decuſſatio facienda.2. ſupercilium.3 aſtragali. f c b a D C B B A 2
[35] A. abacus.B. quadra abaci.C. latitudo uolutæ.D. canalis.E. cymatium.F. Aſtragalus.G H. Apotbeſis. α ρ ϊ b c οα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ρo p q hh d 1 2 4 3 1 2 4 3 m d @ x X @ dA B C D E F G H
[36] e b d f c a
[Figure 37]
[38] A. Trabs, epiſtylium.1. prima faſcia.2. ſecunda faſcia.3. Tertia faſcia.B. cymatium epistylij.C. Zopborus puluinatus.D. cymatium zophori.E. Denticulus.O. Interſectio.F. cymatium denticuli.G. corona.L. Faſtigium.K. tympanum.I. Acroteria.H. ſtmæ. L H g F P E D O D B 3 A 2 1
[Figure 39]
[40] ſi fuerinf commoda ſpacia,.b. coſumen. a. canfenTignorum ca:Pifa ſupra frabem ef frabs ſupra coſumnasſiampſiora ſunt spaciaC. Capteol@ I. AssereſA. ſunt Cantherij.B. Columen.Vbi Hero ampla ſunt ſpatia.C. capreoli.I. Aſſeres.O. Templa.Integra hæc compoſitio, tectum nominatur. a a a a D a a a a c c c c c c c
[41] A B
[42] ... adiectio.G. H. abacus.G. cymatium.I. echinus.K. annuli.L. hypotrachelium.M. aſtragalus.N. apotheſis. S R Q P O G H I K L M N F E D C B A
[43] A. epiſtylium.B. Guttæ.C. regulaD. faſcia.E. femur.F. Canalis.G. Me-topa.H. ſemimetopa.F. E. triglyphus.I. capitulum triglyphi.K. cymatium.L. corona.M. cymatium coronæ.N. tympanum.O P Q. partes faſtigij, quæ reſpon-dent partibus coronæ.R. ſima.S. Acroterium. S R Q P O N M L K I H q F E D C B A
[44] a tilg@iftb metopęmodſusodiaſtiſoſ.tetraſti@oſdiaſtiloſmodolo@exaſtiſo@Striarum modus. c.Centrum quadrati. a.ſiſtiſoſ modvcxaſtilosſiſtiloſtetraſtiloſ b a b a b a a c c c c a a
[45] ICHNOGRAPHIA PROSTRLOS.
[46] ORTHOGRAPHIA PROSTRLOS.
[47] FIGVRA EXA STTLI DORICI.
[48] A B. altitudo ad lacunaria.C. D. luminis altitudo.C. E. luminis latitudo inferior.D F. ſuperior luminis latitudo.C. G. craſſitudo antepagmentorum inferior.D. H. craſſitudo antepagmentorũ ſuperior.I. Supercilium.K. cymatium.M. antepagmentũ.N. hyperthy-ron.O. cymatium Doricum.P. corona plana cum cymatio.Q R. altitudo antepagmenti.S. Tympanum.T. impagines.V. ſcapi cardinales.X. impagines.r. Z. cymatia. A P N K I F D H V Q M Y S T S X E C B R G
[49] I. Corona.f. Ancones.d. hyperthyron.c. folium.e. cymatia.I E. ſcapusg. cymatium.h. replum.A B. Altitudo ad lacunaria.D. corona.G. by-perthyron.H. cymatium.I. prima corſa.K. ſecunda corſa.L. Tertia corſa.M. Tympana.N. impagines.O. ſcapi.C. hyperthyron. r d f e D C C I o o N N g G M M H g N N L K M M I E B
[50] A. corona.O. cymatium Lesbium.P. cymatium Doricum.Q. Hyperthyron.R. Cyma-tium antepagmentorum.S. Aſtragali.T. Prima faſcia.S. ſecunda faſcia.V. Tertia faſcia.X X. ſcapus.Y. cymatium.Z. replum.I. Tympanum.K K. impages. A O p Q R Q X s Q s R s V I s T I I I I K K I I X
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
< >
page |< < (8) of 412 > >|
Vulgi iudicio præstantißimæ illæ artes cenſentur: quæ experientia, & uſu abſoluuntur: ab ipſis mathema
ticis
profectæ.
quod quàm uerum ſit, illi iudicent, qui noſcunt quantum præſtat rerum cauſas dignoſcere.
Cæterum utraſq; , & principes illas, & ſubiectas haſce neceſſarias Vitr. diciteſſe Architecto. Arithmeticæ
praxis
ad rationem, &
ad calculum ducitur, & neceſſaria est ad ſumptus ædificiorum præuidendos: inanis
enim
labor, inutilis operum ingreſſus, cum ſumptus deficit.
multa ſanè impediunt operum perfectiones: ſed
pecuniæ
defectus maximè:
unde in proœmio decimi Epheſiorum lex laudatur a Vitr. Nam Architectus cum pu
blicum
opus curandum ſumit, pollicetur quanto ſumptu id ſit futurum tradita æstimatione magistratui bona
eius
obligantur, donec opus ſit perfectum.
eo autem abſoluto cum ad dictum impenſa reſpondet, decretis, &
honoribus
ornatur.
Item ſi non amplius, quám quarta in opere conſumitur: ad æstimationem est adijcienda
2220&
de publico præstatur, neq; ulla pœna tenetur. cum uerò amplius, quàm quarta in opere conſumitur: ex
eius
bonis ad perficiendum pecunia exigitur.
Sed licet forte ratio ducatur facile, non tamen ita promptum
eſt
noſcere de quibus rebus facienda est, ideò in eodem loco inquit Vitr.
{ Nanque non ſine pœna graſſarẽtur
imperitiſed
qui ſumma doctrinarum ſubtilitate eſſent prudentes, ſine dubitatione profiterentur Architectu-
ram
.
} Sed ulterius præter ſupputandi rationem: quæ figuratione, collectione, demptione, multiplicatione,
diuiſione
, &
radicum inuentione, tam integrorum, quàm minutiarum, & certa quadam progreſſione con-
stat
, utilis Arithmetica eſt ad certam menſurarum rationem ostendendam, ac dubitationes explicandas, il-
las
inquam, quæ Geometrica ope diſſolui non poſſunt:
quemadmodum libro nono Platonem, Pythagoram, Ar
chimedem
feciſſe legitur.
& certè quidem certum est Platonis dictum, homines natura ad Arithmeticem aptos
ad
omnes diſciplinas idoneos eſſe:
mirum enim ingenium, & mentis præſtantia eorum est.
Hiſtorias autem plures nouiſſe oportet, quod multa ornamenta ſæpe in operibus Architecti deſi-
3330 gnant, de quibus argumentis, rationem cur fecerint quærentibus reddere debent.
quemadmodum ſi
quis
ſtatuas marmoreas, muliebres ſtolatas, &
quæ Caryatides dicuntur, pro columnis in opere ſtatue-
rit
, &
inſuper mutulos, & coronas collocauerit percunctantibus ita reddet rationem, Caryas ciuitas Pe
loponeſsi
cum Perſis hoſtibus contra Græciam conſenſit, poſtea Græci per uictoriam gloriosè bello
liberati
, communi conſilio Caryatibus bellum indixerunt, itaque oppido capto, uiris intcrfectis, ci-
nitate
deleta, matronas eorum in ſeruitutem abduxerant:
Nec paſsi ſunt ſtolas, neque ornatus matro
nales
deponere:
uti non uno triumpho duceretur, ſed æterno ſeruitutis exemplo, graui contumelia
preſſæ
, pœnas pendere uiderentur pro ciuitate.
ideò qui tunc Architecti fuerunt, ædificijs publicis
deſignauerunt
earum imagines oneri ferendo collocatas, ut etiam poſteris nota pœna peccati Carya-
tium
, memoriæ traderetur.
Non minus Lacones Pauſania Cleombroti filio duce Plateæo bello pau-
4440 ca manu infinitum numerum exercitus Perſarum cum ſuperauiſſent, acto cum gloria triumpho ſpolio
rum
, &
prædæ porticum perſicum ex manubijs laudis, & uirtutis ciuium, indicem uictoriæ, poſteris
pro
trophæo conſtituerunt:
ibique captiuorum ſimulacra, barbarico ueſtis ornatu, ſuperbia meri-
tis
contumelijs punita, ſuſtinentia tectum collocauerunt, uti &
hoſtes horreſcere timore eorum for
tit
udinis affecti:
& ciues id exemplum uirtutis aſpicientes, gloria erecti ad defendendam libertatem
eſſent
parati.
itaque ex eo multi ſtatuas Perſicas ſuſtinentes epiſtylia, & ornamenta eorum col-
locauerunt
, &
ita ex eo argumento uarietates egregias auxerunt operibus. Item ſunt aliæ eiuſdem ge
neris
hiſtoriæ:
quarum notitiam A rchitectos tenerèoportet.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index