Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

List of thumbnails

< >
441
441 (419)
442
442 (420)
443
443 (421)
444
444 (422)
445
445 (423)
446
446 (424)
447
447 (425)
448
448 (426)
449
449 (427)
450
450 (428)
< >
page |< < (416) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div252" type="section" level="1" n="229">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s22699" xml:space="preserve">
              <pb o="416" file="438" n="438" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            vnde {ὑπ}ομόχλιον, quod vecti ſubijcitur, Vitruui{us} preßionem appellat. </s>
            <s xml:id="echoid-s22700" xml:space="preserve">Illi{us} au-
              <lb/>
            tem lingua oneri ſubdita, ſiue rostro (vnde roſtratum vectem Plini{us} intelligit lib.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s22701" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XVIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22702" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s22703" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XVIII</emph>
            .) </s>
            <s xml:id="echoid-s22704" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s22705" xml:space="preserve">ſuppoſito hypomochlio, preſſo capite non paruam adferri
              <lb/>
            extollendo oneri facultatem ſenties. </s>
            <s xml:id="echoid-s22706" xml:space="preserve">Aristoteles mechanicon quæſtione tertia hoc
              <lb/>
            probat. </s>
            <s xml:id="echoid-s22707" xml:space="preserve">Ex quo libro videtur Vitruui{us}, quæ hoc capite ſcribuntur, hauſiſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s22708" xml:space="preserve">Perpe-
              <lb/>
            tuis ille quatuor vocabulis in demonſtratione vtitur, vectis, hypomochlij, ponderis,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s22709" xml:space="preserve">motoris: </s>
            <s xml:id="echoid-s22710" xml:space="preserve">ſemel autem ſtatuit tanto facili{us} & </s>
            <s xml:id="echoid-s22711" xml:space="preserve">pl{us} ponderis motorem mouere,
              <lb/>
            quanto ab hypomochlio distabit magis.</s>
            <s xml:id="echoid-s22712" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s22713" xml:space="preserve">Id autem ex trutinis, quæ ſtateræ dicumtur licet conſiderare.</s>
            <s xml:id="echoid-s22714" xml:space="preserve">]
              <lb/>
            De hac re vide quæſtionẽ
              <emph style="sc">XX</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s22715" xml:space="preserve">mechanicon Aristotelis. </s>
            <s xml:id="echoid-s22716" xml:space="preserve">Trutinarum autem duo ſunt
              <lb/>
            genera. </s>
            <s xml:id="echoid-s22717" xml:space="preserve">Vnum quod ſcapo ſiue iugo, quod librile appellari docet Pompei{us}, in medio
              <lb/>
            lingulato, ea lingua, Græcè κάνων, Latinè examen dicitur, appenſis in ipſis capitib{us}
              <lb/>
            lancib{us}, aut quæ earum vice ſint, in anſa verſatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s22718" xml:space="preserve">Phocylides in ammonitorio poë-
              <lb/>
            mate ςαθμὸν, Aristoteles ζυγὸν, Latini libram appellant. </s>
            <s xml:id="echoid-s22719" xml:space="preserve">Examen cum ſummo me-
              <lb/>
            dio anſæ puncto reſpondet, nec in hanc, aut illam partem inclinatur, fit æquilibrium,
              <lb/>
            ſiue æquamentum dic{as} cum Sexto Pompeio. </s>
            <s xml:id="echoid-s22720" xml:space="preserve">Id gen{us} bilances vocant. </s>
            <s xml:id="echoid-s22721" xml:space="preserve">Alterum ge-
              <lb/>
            n{us} eſt dimidia quaſi libra, id eſt Ἠμιζύγιον, vni{us} ſcilicet lancis aut vnci pro lance.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s22722" xml:space="preserve">Aristoreles in mechanicis φάλαγΓα vocat, Vitruui{us} ſtateram, quod vocabulum Ro-
              <lb/>
            mani retinuerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s22723" xml:space="preserve">Vulg{us} nostrum, at Hiſpani romanam appellant. </s>
            <s xml:id="echoid-s22724" xml:space="preserve">Proximè caput
              <lb/>
            ſcapi, vnde lanx dependet, aut vnc{us}, anſa eſt cum examine: </s>
            <s xml:id="echoid-s22725" xml:space="preserve">quod ſcapi ſupereſt, pun-
              <lb/>
            ctis, aut lineis, ſiue denticulis eſt distinctum (Aristoteles appellat στι}αρτία) ſingu-
              <lb/>
            lis certi ponderis indicib{us} cum per ſcapum vagans æquipondium illis inſederit. </s>
            <s xml:id="echoid-s22726" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Porrò autem quanto
              <lb/>
            longi{us} ab æquilibrato
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-438-01" xlink:href="fig-438-01a" number="101">
                <caption xml:id="echoid-caption70" xml:space="preserve">Libra.</caption>
              </figure>
            examine receſſerit, tan
              <lb/>
            to maioris vim ponde-
              <lb/>
            ris nanciſcitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s22727" xml:space="preserve">Ap-
              <lb/>
            pendiculum autem,
              <lb/>
            quod per ſcapum va-
              <lb/>
            gatur, Vitruui{us} no-
              <lb/>
            minat æquipondium,
              <lb/>
            Aristoteles in mecha-
              <lb/>
            nicis σφαίρωμα. </s>
            <s xml:id="echoid-s22728" xml:space="preserve">Scap{us}
              <lb/>
            fit vectis: </s>
            <s xml:id="echoid-s22729" xml:space="preserve">puncta in
              <lb/>
            ſcapo eſſe pro hypomo-
              <lb/>
            chlio ſunt qui inter-
              <lb/>
            pretantur, nos verò
              <lb/>
            axiculum, quo in an-
              <lb/>
            ſa verſatur ſcap{us}, in-
              <lb/>
            telligim{us}: </s>
            <s xml:id="echoid-s22730" xml:space="preserve">pond{us} eſt
              <lb/>
            quod in lance imponi-
              <lb/>
            tur: </s>
            <s xml:id="echoid-s22731" xml:space="preserve">æquipondium ve-
              <lb/>
            rò vicem mouentis ob-
              <lb/>
            tinet. </s>
            <s xml:id="echoid-s22732" xml:space="preserve">Figur{as} adieci.</s>
            <s xml:id="echoid-s22733" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>