439417DE ARCHITEC. LIB. X.102[Figure 102]Statera.
Sed illud prætereundũ
non arbitror, aginam, ſi
credim{us} Pompeio, eſſe
qua inſeritur ſcap{us}
trutinæ, id eſt in quo fo-
ramine trutina ſe ver-
tit. Ea interpretatio ſi
vitioſa nõ eſt, quam ve
ra ſit puto æstimãdum.
Nam ſcap{us} in foramen
inſert{us} quomodo ſursũ
deorsũue agi queat (qui
ſunt proprij trutinarũ
mot{us}) non video. Quā-
obrem eo nomine anſam,
quòd in vetusta ærea
ſtatera, quã florentin{us}
aurifex hîc oſtendit, in
annulo ſcapũ verti con
ſpexim{us}, aut anſæ axi
culum fibulámue in-
telligim{us}.
non arbitror, aginam, ſi
credim{us} Pompeio, eſſe
qua inſeritur ſcap{us}
trutinæ, id eſt in quo fo-
ramine trutina ſe ver-
tit. Ea interpretatio ſi
vitioſa nõ eſt, quam ve
ra ſit puto æstimãdum.
Nam ſcap{us} in foramen
inſert{us} quomodo ſursũ
deorsũue agi queat (qui
ſunt proprij trutinarũ
mot{us}) non video. Quā-
obrem eo nomine anſam,
quòd in vetusta ærea
ſtatera, quã florentin{us}
aurifex hîc oſtendit, in
annulo ſcapũ verti con
ſpexim{us}, aut anſæ axi
culum fibulámue in-
telligim{us}.
Anſam gubernaculi tenens.
] De gubernaculo quæritur apud Ari-
ſtotelem mechanicon quæstione V. Gubernaculum vicem vectis gerit, mare oneris,
cardines in quib{us} vertitur gubernaculum hypomochlij, gubernator motoris.
ſtotelem mechanicon quæstione V. Gubernaculum vicem vectis gerit, mare oneris,
cardines in quib{us} vertitur gubernaculum hypomochlij, gubernator motoris.
Qui ὄιαξ à Græcis appellatur.
] Gubernaculi ſumma pars, quam an-
ſam Vitruui{us} nominat, ὄιαξ dicitur autore Iulio Polluce onomasticon lib. I. cap. IX.
quanquam & ipſum totum gubernaculum eo nomine intelligi poteſt, vel teste Tho-
ma Magistro, lib. de dictionib{us} Atticis, media pars φθ{έι}ρ, aut ῥίζα, aut {ὑπ}όζωμα
vocatur, extrema πΤερύγιον, quod reliquum eſt, ἀν χ{η\‘ν} appellatur.
ſam Vitruui{us} nominat, ὄιαξ dicitur autore Iulio Polluce onomasticon lib. I. cap. IX.
quanquam & ipſum totum gubernaculum eo nomine intelligi poteſt, vel teste Tho-
ma Magistro, lib. de dictionib{us} Atticis, media pars φθ{έι}ρ, aut ῥίζα, aut {ὑπ}όζωμα
vocatur, extrema πΤερύγιον, quod reliquum eſt, ἀν χ{η\‘ν} appellatur.
Eiúſque vela quum ſunt per altitudinem mediam mali pen-
dentia. ] Lege quæstionem VI. mechanicon Aristotelis. Mal{us} fit vectis, mali ſe-
des, id eſt ἑ{δι}ώλιον, Aristoteli eſt hypomochlion, Vitruuio ipſi{us} mali calx, naui-
gium pond{us}, ſpirit{us}, qui vela tendit, eſt motor. Velorum genera tradit Iſidor{us} lib.
etymolog. XIX. cap. III. ista eſſe, acation, epidromon, dolonem, artemonem, ſiparum,
& mendicum Acation velum eſſe ait maximum, & in media naui conſtitutum.
Epidromon ſecundæ eſſe magnitudinis, ſed ad puppim. Dolonem minimum, & ad
proram defixum. Artemonem, vt dixi, dirigendæ nauis poti{us} cauſa commenda-
tum, quàm celeritatis. Siparum vnum pedem habens, quo iuuari nauigia ſolent in
nauigatione, quoties vis venti langueſcit. Mendicum, quid ſit, non explicat. Sext{us}
verò Pompei{us} de eo ſic tradit, Mendicũ dici putant velum, quod in prora ponitur.
dentia. ] Lege quæstionem VI. mechanicon Aristotelis. Mal{us} fit vectis, mali ſe-
des, id eſt ἑ{δι}ώλιον, Aristoteli eſt hypomochlion, Vitruuio ipſi{us} mali calx, naui-
gium pond{us}, ſpirit{us}, qui vela tendit, eſt motor. Velorum genera tradit Iſidor{us} lib.
etymolog. XIX. cap. III. ista eſſe, acation, epidromon, dolonem, artemonem, ſiparum,
& mendicum Acation velum eſſe ait maximum, & in media naui conſtitutum.
Epidromon ſecundæ eſſe magnitudinis, ſed ad puppim. Dolonem minimum, & ad
proram defixum. Artemonem, vt dixi, dirigendæ nauis poti{us} cauſa commenda-
tum, quàm celeritatis. Siparum vnum pedem habens, quo iuuari nauigia ſolent in
nauigatione, quoties vis venti langueſcit. Mendicum, quid ſit, non explicat. Sext{us}
verò Pompei{us} de eo ſic tradit, Mendicũ dici putant velum, quod in prora ponitur.