Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[11] † Oriens.P. Occidens.O. Auster.T. Septentrio.G. Aquilo.G. Affricus.M. CaurusS. Eurus.T. Foſſa.X. Portæ.Y. Forum.O. Baſilica.I. Viæ.Z. Aggeres. † P O T G G M S T V X Y O I Z
[12] A. dentes ſerræB. pectinata diſpoſitio.C. murad urbem.D. parsmuri exterior.E. agger. A B C D E
[13] H orthographia muri.Diſpoſitio mœiorum.A. opus terrenum.b. f. decuſſationes fibularum.M N. fundamentum, exterius.k l. fundamentum interiusO. r. &p q. longitudo tranſuerſorum fundam entorum pectinatim diſpoſitorum quemadmodum ſerrædentes quaternum pedum.p o. interuallum pectionatim diſpoſitorum interuallorum.e b s. taleæ olea- ginæ uſtulatæ in craſſitudine muri, ad firmitatem. A B f M N k l O r p q o e b s
[14] PASSVS 80piedi 80piedi 50piedi Ziopiedi 60piedi 110 M S I O M W
[15] Tro ſchemate. I.Proſchemate. II.Troſchemate. +.+. Solanus. p. Fauonius, uel Zephirus. T. Septentrio, Aparentias. O. Auſter. M. Caurus. L. Affricus, Lybs,Corus. S. Eurus. G. Aquilo. I. Euro Aquilo. 2. Euro auster. 3. Lybono tus, Auſtro affricus, uſque ad reliquos nomina formare oportet.a. Solanus. b. Septrentrio. c. Fauonius. d. Auſter. e. Eurus. f. Affricus. g. Caurus. h. Aquilo. I. Carbas. K. Boreas. L. Supernas, M. Gallicus. N. Traſcias. O. Corus. T. Circius. Q. Etheſiæ. R. Argeſtes. S. Subueſperus. T. Lybonotus. V. Altanus. X. Leuconotus. T. Vulturnus. Z. Cecias. *. Ornithiæ.A. Alexandria. b. Syene. a d. Gnomon. c. centrum. fbc. & edg. radijſolis. adg. & acb. anguli ſimiles. 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5 6 7 8 S L M G O P X T I k f t o L n h d g w IIII E f e b d a g c X Z Y X V T S R Q P O N M L K I e f h g II d a c b d f A m b e c
[16] reſiculatumtetrudoron didoronincertumpentadoronortoſtulte.emplecton ct iſodomon.diatoni froniatidiatoni froniatiAdiſodomon. LI I 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5
[17] Pollexſafituſafitu doPollex VHusP.dimidP. DimiCapitisPollex unusFactes uHa .F. I .P. I .P. I .P. I .P. I .F. I PI {1/2} .P.I {1/2} Fa: I Fa: unn .F. I .F. X .F. I .F. I .F. I
[18] E. antæ C. Columnæ duæ inter antæs in medio. C. cella. D. Parietes, qui cirecumcludunt celtam. D D @ D B C C E
[19] Frons ſeu Orograpbia ædis in antis.#A.#AntæC. fuſtigiun ſupra columnas duas inter antas in medio poſitas. C A A A A
[20] A. posticum.B. Frons.C. Columnæ contra antas.D. Columnæ in uerſuris.E. Cella.F. Parietes cellam concludentes.
[21] Frons a posticoA. potest accommodari, ut ex proſtylo fiat ampbyprostylos.C. Columnæcontra antas.D. Columnæ in verſuris.F. Fastigium.G. Valuæ. F G C D C A C C D
[22] E. Posticum.D. Frons.F. pronaum dicitur.G. alæ, & ambulatio.H. Cella.I. Portæ.L. Parietes. E G I G L H L I P D
[23] ORTHOGRAPHIA TERIPTEROS.
[24] VESTIGIVM DIPTEROS.PIANTA ICHN OGRAPHIAPRONAO
[25] I. Orthographia.O. Sciographia dipteros. I O
[26] A. Ara. B. C. ſpatium ſine tecto. D. Valuarum locus in proao, & poſtico. e. colum-næinferiores ſupra quas aliæ columnæ f. g. duplex ordo columnarum extra parietes cellæ.H. pronaum uel posticum. I. loca ſtatuarum. L. Gradus. A B C f g e e e e D H L
[27] ORTOGRAPHIA HYTETHROS.
[Figure 28]
[29] VESTIGIVM TEMPLI CVM PODIO.
[30] LATVS TEMPII CVM PODIO.
[31] FRONS TEMPLI CVM PODIO.
[32] A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel orbiculus, Trochilus.D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.E. Quadra, listello, Filetto,F. Apopbygis, annulus, cimbia. E D B A C F
[33] A. Plinthus.B. Torus inferior.O. quadræ.C. Scotia.D. torus ſuperior.E. quadra apophygis.F. apophygis.tt. craſſitudo columnæ. f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b
[34] A. plinthus.B. ſcotia inferior.B. ſcotia ſuperior.C. torus.D. quadra apophygis.o. centrum apophygis.f. Signum ubi decuſſatio facienda.2. ſupercilium.3 aſtragali. f c b a D C B B A 2
[35] A. abacus.B. quadra abaci.C. latitudo uolutæ.D. canalis.E. cymatium.F. Aſtragalus.G H. Apotbeſis. α ρ ϊ b c οα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ρo p q hh d 1 2 4 3 1 2 4 3 m d @ x X @ dA B C D E F G H
[36] e b d f c a
[Figure 37]
[38] A. Trabs, epiſtylium.1. prima faſcia.2. ſecunda faſcia.3. Tertia faſcia.B. cymatium epistylij.C. Zopborus puluinatus.D. cymatium zophori.E. Denticulus.O. Interſectio.F. cymatium denticuli.G. corona.L. Faſtigium.K. tympanum.I. Acroteria.H. ſtmæ. L H g F P E D O D B 3 A 2 1
[Figure 39]
[40] ſi fuerinf commoda ſpacia,.b. coſumen. a. canfenTignorum ca:Pifa ſupra frabem ef frabs ſupra coſumnasſiampſiora ſunt spaciaC. Capteol@ I. AssereſA. ſunt Cantherij.B. Columen.Vbi Hero ampla ſunt ſpatia.C. capreoli.I. Aſſeres.O. Templa.Integra hæc compoſitio, tectum nominatur. a a a a D a a a a c c c c c c c
< >
page |< < of 412 > >|
5 rerum obſeruatione ante concepta, exemplar fit eius formæ, quæ exte-
riorem materiem, quàm ſimillime poteſt, effingit?
Quod ſi artifex
tam excellens opus parare poſſet, ut id eum cognoſceret, &
amaret, pla-
nè hoc faceret, opus autem nulla alia ratione opifcem ſuum agnoſceret,
niſi ex èa ſimilitudine, quam prius ab exemplari habuiſſet.
Quod ſi adeo
hebeti, &
obtuſa eſſet intelligentia, ut ſe ſe efferre, atque euehere ad co-
gnoſcendum opificem minime poſſet, neceſſarium eſſet, ut exemplar ip-
ſum eò ſe demitteret, ut ab opere percipi, &
cognoſci poßet. Hinc quam
reconditi cognitionis theſauri recludantur, ex te uidere potes.
Cum
æterna mens, æternam artem concipiens, in rebus a ſe conditis, ueſti-
gium, uelimaginem ſuam impreſſerit, &
ut melius perciperetur, &
amaretur, uiſibilem, atque aſpectabilem ſe præbuit.
Ecce quò nos
egreſſus artis euexit.
Quod ſi perfectum opus ſpeculari uoluerimus, ad-
mir andum ſane uiuendi or dinem intuebimur.
Sentio iam, & quaſi
oculis cerno acumen ingenij tui uſque ad cœlos penetrare, ac diuinæ cu-
iuſdam rei notionem concipere.
Omnis enim artifex, quantum ani-
mo, &
labore niti poteſt, pulchrum, utile, ac firmum opus ſuum efficere
conatur, &
cum hæc in opere ineſſe ſenſerit, mirum eſt quàm carum,
quàm gratum, quàm iucundum illud habet, nam ex pulchritudine
ſcientiam, ex utilitate probitatem, ex firmitate uirtutem ſuam cogno-
ſci poſſe ſper at.
quæ omnia in recta uiuendi ratione requiruntur, & in
diuinitatis cognitionem nos ducunt.
Demum ſi fructum artis atten-
damus, profectò conſider abimus artificem quemlibet opus aliquod fa-
cere, uel ut ex eo laudem ferat, uel ut ſibi aliquid emolumenti paret,
uelut in eo oblectetur, unde tria illa rerum appetendarum genera ha-
bentur, honeſtas, utilitas, &
uoluptas: quæ cum ita eſſe ex diuini lumi-
nis illuſtratione ſentiamus, nos qui pr æſtantiſsimum Dei opus ſumus, co-
gitabimus nos à Deo proptere a factos eſſe, ut ipſum laudemus, illi ſer-
uiamus, in eo conquieſcamus.
Hac ſpeculatione fit, ut ſagax, & no-
bilis natur a hominum artium cognitione ornata, uberiores in dies fru-
ctus fer at, &
ingentem ( artificum tamen uulgo ignotam mercedem ) la-
borum ſuorum percipiat, &
eos longe à uero aberrare cognoſcat, qui
nobiles, &
in dignitate conſtitutos uiros ab artium oblectatione arcere
uolunt, Illuſtrium animarum pr æſtantiam ing eniorum ſuorum imbecil-
litate metientes.
Quos ut ualere ſinamus, age doctiſsime, & ornatiſ-
ſime Præſul ueteris meæ in te obſeruantiæ monimentum accipe, &
com-
ment arios meos in M.
V itruuij Architectur am editos, & tutelæ tuæ
commendatos amplectere.
In quibus ſi quid erit, quod alijs prodeſſe

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index