Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[111] Orthographia meſolabij Architæ.
[112] Demonſtratio Eratoſtbenis. a g t cb f b d
[113] Instrumentum Eratoſthenis. m a x g n b c n i o l v q p b e f k d
[114] Vſ{us} demonſtratio Eratoſtbenis cum inſtrumento. a h n ek l i o d b 8 m c 4
[115] Inſtrumentum Platonis. f i n o m
[116] cubus. 8 8 64 8 8 8 8 512 8s e
[117] Demonstratio Archita. p l k b o i m b e d af
[118] Demonctration Platonis. d e b c g
[119] Demostratio ter tiæ proprietatis, & aſſumptionis Nicomedis.instrumentum Nicomedis. f h d g b s n m k a
[120] Duplicatio cubi. e a b c d f g
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
[131] a b g. concentricum. d. eius centrũ.t z. eccentricum.h. eius centrum.e z. epicyclus.g. eius centrum.d b. & g z. œquales.d z. parallelogrammum.motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t. anguli t b z. & e g z. œqua-les ſunt.angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg. f n b a d o k
[132] b k epicyclus.b. centrum eius.h. uigum.n. Antijugum epicycli.k. punctũ primœ morœ.c. mundi centrum.o. punctũ ſecundæ morœ.h l k. arcus primœ mo rœ.k n o. arcus regreſſus-o b k. arcus directio-nis. L K A H B N O C
[133] Porfioni del cerchio che fannoſe s̃teſſe torno dlaTramòntanaTram ontanaSlmiſifudineTramonſangCarro che uoſge infomoalla Framonlana
[134] a b c d f
[135] A. ſectio parabole.B. vestigium. C. parabole.G. ſectio ellipſis.D. ſectio hyperbole.E. vestigium F. hyperbole. a f a f 1 f f f 1 2 1 1 2 3 2 2 3 4 3 3 4 5 4 4 5 6 C 5 5 6 F 7 A 6 6 8 7 8 7 7 D 8 9 8 8 9 10 11 10 10 11 11 11 11 b 12 g e d b e h d gf g b 6 7 3 1 2 4 6 8 10c g b E a 11 9 7 3 3 1 d 2 4 6 8 10 e ha f 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 a b c d 9 8 7 6 3 2 1 f b a H d g 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ff 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 g
[136] m q 0 s k h c b s n L I p q s
[137] Il polo.cqiunot.orizonte c e b a f
[138] l n k mcridl. parte delverno E e h a s i 9 8 7 6 5della jtate 4 3 parte g h f x lacato manaco b r c linca del.piano t
[139] Analemmatis figura.MERIDIAN: S. M. MLSLACITREVM.M.MERIDIAN: .S.OMVERTICAV.M..S.. O. M.ORIZON:W. A.STAB:
[140] 11 ſ x d 11 p k 1 2 1 2 3 4 5f 6 r 11 10 9 8 7 n f m 12 11 10 9 8 7 6 5 1 02 3 4 1g c 1 2 1 2 3 4 5 6 e 11 10 9 8 7 q b o
< >
page |< < of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div4" type="section" level="2" n="4">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s50" xml:space="preserve">
                <pb file="514.01.005" n="5"/>
              rerum obſeruatione ante concepta, exemplar fit eius formæ, quæ exte-
                <lb/>
              riorem materiem, quàm ſimillime poteſt, effingit? </s>
              <s xml:id="echoid-s51" xml:space="preserve">Quod ſi artifex
                <lb/>
              tam excellens opus parare poſſet, ut id eum cognoſceret, & </s>
              <s xml:id="echoid-s52" xml:space="preserve">amaret, pla-
                <lb/>
              nè hoc faceret, opus autem nulla alia ratione opifcem ſuum agnoſceret,
                <lb/>
              niſi ex èa ſimilitudine, quam prius ab exemplari habuiſſet. </s>
              <s xml:id="echoid-s53" xml:space="preserve">Quod ſi adeo
                <lb/>
              hebeti, & </s>
              <s xml:id="echoid-s54" xml:space="preserve">obtuſa eſſet intelligentia, ut ſe ſe efferre, atque euehere ad co-
                <lb/>
              gnoſcendum opificem minime poſſet, neceſſarium eſſet, ut exemplar ip-
                <lb/>
              ſum eò ſe demitteret, ut ab opere percipi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s55" xml:space="preserve">cognoſci poßet. </s>
              <s xml:id="echoid-s56" xml:space="preserve">Hinc quam
                <lb/>
              reconditi cognitionis theſauri recludantur, ex te uidere potes. </s>
              <s xml:id="echoid-s57" xml:space="preserve">Cum
                <lb/>
              æterna mens, æternam artem concipiens, in rebus a ſe conditis, ueſti-
                <lb/>
              gium, uelimaginem ſuam impreſſerit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s58" xml:space="preserve">ut melius perciperetur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s59" xml:space="preserve">
                <lb/>
              amaretur, uiſibilem, atque aſpectabilem ſe præbuit. </s>
              <s xml:id="echoid-s60" xml:space="preserve">Ecce quò nos
                <lb/>
              egreſſus artis euexit. </s>
              <s xml:id="echoid-s61" xml:space="preserve">Quod ſi perfectum opus ſpeculari uoluerimus, ad-
                <lb/>
              mir andum ſane uiuendi or dinem intuebimur. </s>
              <s xml:id="echoid-s62" xml:space="preserve">Sentio iam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s63" xml:space="preserve">quaſi
                <lb/>
              oculis cerno acumen ingenij tui uſque ad cœlos penetrare, ac diuinæ cu-
                <lb/>
              iuſdam rei notionem concipere. </s>
              <s xml:id="echoid-s64" xml:space="preserve">Omnis enim artifex, quantum ani-
                <lb/>
              mo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s65" xml:space="preserve">labore niti poteſt, pulchrum, utile, ac firmum opus ſuum efficere
                <lb/>
              conatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s66" xml:space="preserve">cum hæc in opere ineſſe ſenſerit, mirum eſt quàm carum,
                <lb/>
              quàm gratum, quàm iucundum illud habet, nam ex pulchritudine
                <lb/>
              ſcientiam, ex utilitate probitatem, ex firmitate uirtutem ſuam cogno-
                <lb/>
              ſci poſſe ſper at. </s>
              <s xml:id="echoid-s67" xml:space="preserve">quæ omnia in recta uiuendi ratione requiruntur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s68" xml:space="preserve">in
                <lb/>
              diuinitatis cognitionem nos ducunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s69" xml:space="preserve">Demum ſi fructum artis atten-
                <lb/>
              damus, profectò conſider abimus artificem quemlibet opus aliquod fa-
                <lb/>
              cere, uel ut ex eo la
                <unsure/>
              udem ferat, uel ut ſibi aliquid emolumenti paret,
                <lb/>
              uelut in eo oblectetur, unde tria illa rerum appetendarum genera ha-
                <lb/>
              bentur, honeſtas, utilitas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s70" xml:space="preserve">uoluptas: </s>
              <s xml:id="echoid-s71" xml:space="preserve">quæ cum ita eſſe ex diuini lumi-
                <lb/>
              nis illuſtratione ſentiamus, nos qui pr æſtantiſsimum Dei opus ſumus, co-
                <lb/>
              gitabimus nos à Deo proptere a factos eſſe, ut ipſum laudemus, illi ſer-
                <lb/>
              uiamus, in eo conquieſcamus. </s>
              <s xml:id="echoid-s72" xml:space="preserve">Hac ſpeculatione fit, ut ſagax, & </s>
              <s xml:id="echoid-s73" xml:space="preserve">no-
                <lb/>
              bilis natur a hominum artium cognitione ornata, uberiores in dies fru-
                <lb/>
              ctus fer at, & </s>
              <s xml:id="echoid-s74" xml:space="preserve">ingentem ( artificum tamen uulgo ignotam mercedem ) la-
                <lb/>
              borum ſuorum percipiat, & </s>
              <s xml:id="echoid-s75" xml:space="preserve">eos longe à uero aberrare cognoſcat, qui
                <lb/>
              nobiles, & </s>
              <s xml:id="echoid-s76" xml:space="preserve">in dignitate conſtitutos uiros ab artium oblectatione arcere
                <lb/>
              uolunt, Illuſtrium animarum pr æſtantiam ing eniorum ſuorum imbecil-
                <lb/>
              litate metientes. </s>
              <s xml:id="echoid-s77" xml:space="preserve">Quos ut ualere ſinamus, age doctiſsime, & </s>
              <s xml:id="echoid-s78" xml:space="preserve">ornatiſ-
                <lb/>
              ſime Præſul ueteris meæ in te obſeruantiæ monimentum accipe, & </s>
              <s xml:id="echoid-s79" xml:space="preserve">com-
                <lb/>
              ment arios meos in M. </s>
              <s xml:id="echoid-s80" xml:space="preserve">V itruuij Architectur am editos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s81" xml:space="preserve">tutelæ tuæ
                <lb/>
              commendatos amplectere. </s>
              <s xml:id="echoid-s82" xml:space="preserve">In quibus ſi quid erit, quod alijs prodeſſe </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>