Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[1.150.] Aliud machinæ tractoriæ genus. # Cap. V.
[1.151.] Cteſifontis ratio ad grauia onera ducenda. # Cap. VI.
[1.152.] De inuentione lapicidinæ, qua templum Dianæ Epheſiæ conſtructum eſt. # Cap. VII.
[1.153.] De porrecto, & rotundatione machinarum ad onerum leuationes. # Cap. VIII.
[1.154.] De organorum ad aquam hauriendam generibus, & pri-mum de tympano. # Cap. IX.
[1.155.] De rotis, & tympanis ad molendam farinam. # Cap. X.
[1.156.] De Cochlea, quæ magnam copiam extollit aquæ, ſed non tam alte. # Cap. XI.
[1.157.] De Cteſibcamachina, quæ altißime extollit aquam. # Cap. XII.
[1.158.] De hydr aulicis machinis, quibus organa perficiun-tur. # Cap. XIII.
[1.159.] Qua ratione rheda, uelnaui uecti peractum iter deme-tiamur. # Cap. XIIII.
[1.160.] De cat apultarum, & ſcorpionibus rationibus. # Cap. X V.
[1.161.] De baliſtarum ratiombus. # Cap. XVI.
[1.162.] De catapultarum, baliſtaum̈ contentionibus & tem-peraturis. # Cap, XVII.
[1.163.] De oppugnatorijs, defenſorijs̈ rebus: & primum de arietis inuentione ems̈ machina. # Cap. XVIII.
[1.164.] Ex Athenæo autem hæc habenlur, quæ apponuntur.
[1.165.] De teſtudine ad conge ſtionem foſſarum paranda. # Cap. XIX.
[1.166.] De alijs teſtudinibus. # Cap. XX.
[1.167.] Totius operis peror atio. # Cap. XXI.
[1.168.] TABVLA LONGITVDINVM, LATITVDINVM, PARTIVM, ET MAGNITVDINVM STELLARVM.
[1.169.] TABVLA DECLINATIONIS SOLIS.
[1.170.] TABVLA RECTARVM ASCENSIONVM.
[1.171.] SERIES CHARTARVM.
< >
page |< < of 412 > >|
5 rerum obſeruatione ante concepta, exemplar fit eius formæ, quæ exte-
riorem materiem, quàm ſimillime poteſt, effingit?
Quod ſi artifex
tam excellens opus parare poſſet, ut id eum cognoſceret, &
amaret, pla-
nè hoc faceret, opus autem nulla alia ratione opifcem ſuum agnoſceret,
niſi ex èa ſimilitudine, quam prius ab exemplari habuiſſet.
Quod ſi adeo
hebeti, &
obtuſa eſſet intelligentia, ut ſe ſe efferre, atque euehere ad co-
gnoſcendum opificem minime poſſet, neceſſarium eſſet, ut exemplar ip-
ſum eò ſe demitteret, ut ab opere percipi, &
cognoſci poßet. Hinc quam
reconditi cognitionis theſauri recludantur, ex te uidere potes.
Cum
æterna mens, æternam artem concipiens, in rebus a ſe conditis, ueſti-
gium, uelimaginem ſuam impreſſerit, &
ut melius perciperetur, &
amaretur, uiſibilem, atque aſpectabilem ſe præbuit.
Ecce quò nos
egreſſus artis euexit.
Quod ſi perfectum opus ſpeculari uoluerimus, ad-
mir andum ſane uiuendi or dinem intuebimur.
Sentio iam, & quaſi
oculis cerno acumen ingenij tui uſque ad cœlos penetrare, ac diuinæ cu-
iuſdam rei notionem concipere.
Omnis enim artifex, quantum ani-
mo, &
labore niti poteſt, pulchrum, utile, ac firmum opus ſuum efficere
conatur, &
cum hæc in opere ineſſe ſenſerit, mirum eſt quàm carum,
quàm gratum, quàm iucundum illud habet, nam ex pulchritudine
ſcientiam, ex utilitate probitatem, ex firmitate uirtutem ſuam cogno-
ſci poſſe ſper at.
quæ omnia in recta uiuendi ratione requiruntur, & in
diuinitatis cognitionem nos ducunt.
Demum ſi fructum artis atten-
damus, profectò conſider abimus artificem quemlibet opus aliquod fa-
cere, uel ut ex eo laudem ferat, uel ut ſibi aliquid emolumenti paret,
uelut in eo oblectetur, unde tria illa rerum appetendarum genera ha-
bentur, honeſtas, utilitas, &
uoluptas: quæ cum ita eſſe ex diuini lumi-
nis illuſtratione ſentiamus, nos qui pr æſtantiſsimum Dei opus ſumus, co-
gitabimus nos à Deo proptere a factos eſſe, ut ipſum laudemus, illi ſer-
uiamus, in eo conquieſcamus.
Hac ſpeculatione fit, ut ſagax, & no-
bilis natur a hominum artium cognitione ornata, uberiores in dies fru-
ctus fer at, &
ingentem ( artificum tamen uulgo ignotam mercedem ) la-
borum ſuorum percipiat, &
eos longe à uero aberrare cognoſcat, qui
nobiles, &
in dignitate conſtitutos uiros ab artium oblectatione arcere
uolunt, Illuſtrium animarum pr æſtantiam ing eniorum ſuorum imbecil-
litate metientes.
Quos ut ualere ſinamus, age doctiſsime, & ornatiſ-
ſime Præſul ueteris meæ in te obſeruantiæ monimentum accipe, &
com-
ment arios meos in M.
V itruuij Architectur am editos, & tutelæ tuæ
commendatos amplectere.
In quibus ſi quid erit, quod alijs prodeſſe

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index