5
rerum obſeruatione ante concepta, exemplar fit eius formæ, quæ exte-
riorem materiem, quàm ſimillime poteſt, effingit? Quod ſi artifex
tam excellens opus parare poſſet, ut id eum cognoſceret, & amaret, pla-
nè hoc faceret, opus autem nulla alia ratione opifcem ſuum agnoſceret,
niſi ex èa ſimilitudine, quam prius ab exemplari habuiſſet. Quod ſi adeo
hebeti, & obtuſa eſſet intelligentia, ut ſe ſe efferre, atque euehere ad co-
gnoſcendum opificem minime poſſet, neceſſarium eſſet, ut exemplar ip-
ſum eò ſe demitteret, ut ab opere percipi, & cognoſci poßet. Hinc quam
reconditi cognitionis theſauri recludantur, ex te uidere potes. Cum
æterna mens, æternam artem concipiens, in rebus a ſe conditis, ueſti-
gium, uelimaginem ſuam impreſſerit, & ut melius perciperetur, &
amaretur, uiſibilem, atque aſpectabilem ſe præbuit. Ecce quò nos
egreſſus artis euexit. Quod ſi perfectum opus ſpeculari uoluerimus, ad-
mir andum ſane uiuendi or dinem intuebimur. Sentio iam, & quaſi
oculis cerno acumen ingenij tui uſque ad cœlos penetrare, ac diuinæ cu-
iuſdam rei notionem concipere. Omnis enim artifex, quantum ani-
mo, & labore niti poteſt, pulchrum, utile, ac firmum opus ſuum efficere
conatur, & cum hæc in opere ineſſe ſenſerit, mirum eſt quàm carum,
quàm gratum, quàm iucundum illud habet, nam ex pulchritudine
ſcientiam, ex utilitate probitatem, ex firmitate uirtutem ſuam cogno-
ſci poſſe ſper at. quæ omnia in recta uiuendi ratione requiruntur, & in
diuinitatis cognitionem nos ducunt. Demum ſi fructum artis atten-
damus, profectò conſider abimus artificem quemlibet opus aliquod fa-
cere, uel ut ex eo laudem ferat, uel ut ſibi aliquid emolumenti paret,
uelut in eo oblectetur, unde tria illa rerum appetendarum genera ha-
bentur, honeſtas, utilitas, & uoluptas: quæ cum ita eſſe ex diuini lumi-
nis illuſtratione ſentiamus, nos qui pr æſtantiſsimum Dei opus ſumus, co-
gitabimus nos à Deo proptere a factos eſſe, ut ipſum laudemus, illi ſer-
uiamus, in eo conquieſcamus. Hac ſpeculatione fit, ut ſagax, & no-
bilis natur a hominum artium cognitione ornata, uberiores in dies fru-
ctus fer at, & ingentem ( artificum tamen uulgo ignotam mercedem ) la-
borum ſuorum percipiat, & eos longe à uero aberrare cognoſcat, qui
nobiles, & in dignitate conſtitutos uiros ab artium oblectatione arcere
uolunt, Illuſtrium animarum pr æſtantiam ing eniorum ſuorum imbecil-
litate metientes. Quos ut ualere ſinamus, age doctiſsime, & ornatiſ-
ſime Præſul ueteris meæ in te obſeruantiæ monimentum accipe, & com-
ment arios meos in M. V itruuij Architectur am editos, & tutelæ tuæ
commendatos amplectere. In quibus ſi quid erit, quod alijs prodeſſe
riorem materiem, quàm ſimillime poteſt, effingit? Quod ſi artifex
tam excellens opus parare poſſet, ut id eum cognoſceret, & amaret, pla-
nè hoc faceret, opus autem nulla alia ratione opifcem ſuum agnoſceret,
niſi ex èa ſimilitudine, quam prius ab exemplari habuiſſet. Quod ſi adeo
hebeti, & obtuſa eſſet intelligentia, ut ſe ſe efferre, atque euehere ad co-
gnoſcendum opificem minime poſſet, neceſſarium eſſet, ut exemplar ip-
ſum eò ſe demitteret, ut ab opere percipi, & cognoſci poßet. Hinc quam
reconditi cognitionis theſauri recludantur, ex te uidere potes. Cum
æterna mens, æternam artem concipiens, in rebus a ſe conditis, ueſti-
gium, uelimaginem ſuam impreſſerit, & ut melius perciperetur, &
amaretur, uiſibilem, atque aſpectabilem ſe præbuit. Ecce quò nos
egreſſus artis euexit. Quod ſi perfectum opus ſpeculari uoluerimus, ad-
mir andum ſane uiuendi or dinem intuebimur. Sentio iam, & quaſi
oculis cerno acumen ingenij tui uſque ad cœlos penetrare, ac diuinæ cu-
iuſdam rei notionem concipere. Omnis enim artifex, quantum ani-
mo, & labore niti poteſt, pulchrum, utile, ac firmum opus ſuum efficere
conatur, & cum hæc in opere ineſſe ſenſerit, mirum eſt quàm carum,
quàm gratum, quàm iucundum illud habet, nam ex pulchritudine
ſcientiam, ex utilitate probitatem, ex firmitate uirtutem ſuam cogno-
ſci poſſe ſper at. quæ omnia in recta uiuendi ratione requiruntur, & in
diuinitatis cognitionem nos ducunt. Demum ſi fructum artis atten-
damus, profectò conſider abimus artificem quemlibet opus aliquod fa-
cere, uel ut ex eo laudem ferat, uel ut ſibi aliquid emolumenti paret,
uelut in eo oblectetur, unde tria illa rerum appetendarum genera ha-
bentur, honeſtas, utilitas, & uoluptas: quæ cum ita eſſe ex diuini lumi-
nis illuſtratione ſentiamus, nos qui pr æſtantiſsimum Dei opus ſumus, co-
gitabimus nos à Deo proptere a factos eſſe, ut ipſum laudemus, illi ſer-
uiamus, in eo conquieſcamus. Hac ſpeculatione fit, ut ſagax, & no-
bilis natur a hominum artium cognitione ornata, uberiores in dies fru-
ctus fer at, & ingentem ( artificum tamen uulgo ignotam mercedem ) la-
borum ſuorum percipiat, & eos longe à uero aberrare cognoſcat, qui
nobiles, & in dignitate conſtitutos uiros ab artium oblectatione arcere
uolunt, Illuſtrium animarum pr æſtantiam ing eniorum ſuorum imbecil-
litate metientes. Quos ut ualere ſinamus, age doctiſsime, & ornatiſ-
ſime Præſul ueteris meæ in te obſeruantiæ monimentum accipe, & com-
ment arios meos in M. V itruuij Architectur am editos, & tutelæ tuæ
commendatos amplectere. In quibus ſi quid erit, quod alijs prodeſſe