Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (22) of 412 > >|
5422LIBER aliquantulum breuiora; facile intellexit modum, ſpatiumq́; plantæ Herculis, ratione proportionis habita,
tanto
fuiſſe, quàm aliorum procerius, quanto Olympicum stadium longius eſſet, quàm cætera:
comprehen-
ſa
autem menſura, herculani pedis ſecundum naturalem membrorum omnium inter ſe competentiam modifi-
catus
eſt.
Atque ita id collegit, quod erat conſequens, tanto fuiſſe Herculem corpore excelſiorem, quàm
alios
, quanto Olympicum ſtadium cæteris pari numero factis anteiret.
Ex his intelligitur cum menſuræ ad
operis
ſpeciem accommodantur, unius partis cognita menſura, aliarum quoque magnitudinem facile digno-
ſci
poſſe.
Præcognito igitur pede, uel cubito humani corporis totius corporis proceritatem facile ratiocina-
bimur
.
Eadem ratio in operum perfectionibus: Nam in metandis ædibus ſacris magnitudinibus ratione per-
ſpecta
unius partis ex propria operis ratione totum ædificium, quantum ſit futurum perſpicietur.
Craſſitu-
1110 do columnæ pro modulo hoc loco accipitur, ut in tertio uidebimus.
Ex magnitudine quoq; & triglyphi opus
Doricum
menſuratur, ut in quarto uidetur.
ubi triglyphus pro modulo habetur. Quid ſit triglyphus ſuo lo-
co
dicemus.
{ Aut embate in baliſtæ foramine. } A pondere ſaxi, quod baliſta mittere debet, foraminis ma-
gnitudinem
ſumit Vitr.
libro decimo, foraminis magnitudine ſcutulæ magnitudinem metitur: ſcutulam enim
uult
, quam ωερίτρηου dicunt, longam eſſe foraminum, I I F.
2. latam duo, & ſextæ partis: in baliſta igi-
tur
;
id quod ingreditur, ideſt, foramen, quod Embatem, ingeſſoremve appellant, ſumitur pro menſura: Non
intelligit
autem Vitr.
ſoramen, dici peritriton, ſed id quod peritriton dicitur ſumi, & menſurari a baliſtæ fo-
ramine
:
cui uero parti reſpondeat illud uerbum, embate, ſi quis ſenſum eliciat, ex præallegato decimi loco ui-
dere
poterit, ad illud uerbum { foraminis } eſſe referendum, nam in quarto embaten pro modulo accepit:
fo-
ramenigitur
eſt modulus, quoniam ingreditur in metiendis balistæ partibus.
ſimiliter intelligitur id, quod ſe-
2220 quitur, { nauibus, interſcalmio, } quægræce dipaichi:
in uauibus metiendis ex ſpacio, quod eſt inter remos
interſcalmium
dictum, ſumitur modulus, &
menſura illa, forte a duobus cubitis ſic dictum. legitur autem in
aliquibus
codicibus dichiſim, est autem dijax, &
dijchiſis gubernaculi pars illa, qu anſa dicitur. cuius
menſura
ex interſcalmio ſumitur:
ſed obſeruauimus in triremibus interſcalmio partes omnes triremis
menſurari
, ac ut inductionem abſoluamus, dicimus cum Vitr.
Cum Decorum ſit apta rerum proprietas, ratione triplici perficitur. Statione, conſuetudine, & natura;
decor in ſtatione eſt apta collocatio operis iuſta naturæ proprietatem illius rei, cuius gratia opus constituitur:
In
conſuetudine est obſeruata uſu partium decentia:
in natura eſt electio loci, uel rei, quæ a naturæ condi-
tionibus
dignitatem parit.
Exemplis confirmat uel potius explicat hunc decorem Vitr. tam in ſacris, quàm
in
profanis operibus.
θεματισμὸς & locum, & habitum, & statum, & religionem quandam ſignificat. ſi ex
his
omnibus ſignificationibus aliud quid permixtum concipiemus, certe decorem, qui ſtatione perficitur, in-
telligemus
primum in loco, nam in aperto loco, &
ſubdio Iouij, Soli, Lunæq́; templa ædificari debent. Dein-
5550 de in habitu, habitus deorum diuerſi diuerſa templorum genera requirunt, ſeueri alij ſunt, &
ueneratio-
ne
quadam ſoliditateq́;
naturæ inſignes, ut Minerua, Mars, Hercules; alij teneritate & iuuentute quadam
florentes
, ut Venus, Flora, Proſerpina:
alij medio ſtatu inter utroſque ponuntur, ut Iuno, Diana, Bac-
chus
, ſingulis ædificia conuenientia ſunt aptanda:
ſeueritatem, & ſoliditatem præfert Doricum genus: tene
ritudinem
, &
floriditatem, Corinthium: mediocritatem, Ionicum: in his omnibus, & status & religio quæ
dam
ineſt, ita ut θεματισμὸς hæc omnia complectatur:
nostris autem temporibus non deeſt occaſio huius deco-
ris
obſeruandi, licet falſis dijs non ædificemus.
Viri enim Dei amici qui in gloria confirmati ſunt tanquàm cœ-
li
ſidera alia alijs in ſplendore differentia, a nobis propria, &
merita quadam ueneratione coluntur, quorum
memoriam
templorum ædificatione conſeruamus.
Templa huiuſmodi Vitruuiano exemplo retinere ſuum deco
rem
facile poterunt, cum ad uitam, &
mores eorum dum in terris agebant, reſpiciemus. Austeritas igitur
eorum
, qui in ſolitudinibus aſpere, &
dure uitam ducebant, & corpus ieiunijs, & uigilijs macerabant Dorico
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index