Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 52
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 53
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 54
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 55
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 56
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
[Note]
Page: 57
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
page
|<
<
(40)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div138
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
45
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3594
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
40
"
file
="
514.01.072
"
n
="
72
"
rhead
="
LIBER
"/>
rantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3595
"
xml:space
="
preserve
">Hæcideo difficulter curantur, primum quod ex frigoribus concipiuntur, deinde quod de-
<
lb
/>
fectis morbo uiribus, eorum aer agitatus, ex uentorum agitationibus extenuatur, unaq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3596
"
xml:space
="
preserve
">a uitioſis cor
<
lb
/>
poribus detrahit ſuccum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3597
"
xml:space
="
preserve
">efficit ea exiliora. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3598
"
xml:space
="
preserve
">Contra uero lenis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3599
"
xml:space
="
preserve
">craſſus aer,qui perflatus non ha-
<
lb
/>
bet, neque crebras redundantias, propter immotam ſtabilitatem adijciendo ad membra eorum, alit
<
lb
/>
eos, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3600
"
xml:space
="
preserve
">reficit,qui in his ſunt impliciti morbis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3601
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s3602
"
xml:space
="
preserve
">Magni refert aeris qualitas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3603
"
xml:space
="
preserve
">uentorum expulſio in curandis corporibus, nam ſæpe fit, ut quod medicinæ
<
lb
/>
contrariæ morbis efficere ſolent, id ſolum faciat uentorum expulſio, atque hoc eſt, quod dicit Vitru. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3604
"
xml:space
="
preserve
">in hac
<
lb
/>
parte. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3605
"
xml:space
="
preserve
">inde uitia ex uentis contracta enumerat, quorum curatio eſt difficilis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3606
"
xml:space
="
preserve
">ſed animaduertendum eſt mor-
<
lb
/>
bum omnem uel ex exceſſu, uel ex defectu fieri, contrarijs curari adijciendo ubi deficit, detrabendo ubi ſu-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.072-01
"
xlink:href
="
note-514.01.072-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
pereſt, ex quo medicinæ diffinitionem ſumpſit Auicenna. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3607
"
xml:space
="
preserve
">Grauitudo est humor a capite defluens, nares obtu-
<
lb
/>
rans,uocem grauem efficiens, ac ſiccam tuſſim mouens. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3608
"
xml:space
="
preserve
">Hypocrates autem uocat grauitudines, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3609
"
xml:space
="
preserve
">diſtilla-
<
lb
/>
tiones omnes Cryzas. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3610
"
xml:space
="
preserve
">Arthritici dolores ſunt earum partium, quæ propè iuncturas, ligamentaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3611
"
xml:space
="
preserve
">ſunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3612
"
xml:space
="
preserve
">Du-
<
lb
/>
bitat Galenus ſuper Aph.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3613
"
xml:space
="
preserve
">I 6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3614
"
xml:space
="
preserve
">libritertij Hyppocratis, quid hoc nomine Arthritis intelligatur, inquiens.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3615
"
xml:space
="
preserve
">Quas igitur articulorum paſſiones in ſiccitatibus dixerit fieri, dignum eſt inquiſitione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3616
"
xml:space
="
preserve
">ſi enim immodice ſa-
<
lb
/>
ctæ conſumpſerint articulorum humiditatem, difficilem quendam motum ob ſiccitatem efficient; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3617
"
xml:space
="
preserve
">forte uero & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3618
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
nonnunquam dolorem, eam uero paſſionem, quæ Arthritis nominatur, haud quaquam efficient, niſi quiſpiam
<
lb
/>
omnem articulorum dolorem ita uelit nominare. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3619
"
xml:space
="
preserve
">Atqui ipſe libro ſecundo Epidemiarum ita inquit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3620
"
xml:space
="
preserve
">in Aeno
<
lb
/>
per famem, qui leguminibus ueſcebantur, infirma habebant crura. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3621
"
xml:space
="
preserve
">Et qui orobos comedebant genuum dolo-
<
lb
/>
res patiebantur, non Arthriticos, ſed genua dolentes ipſos appellauit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3622
"
xml:space
="
preserve
">Quiſpiam uero fortaſſis dixerit non
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.072-02
"
xlink:href
="
note-514.01.072-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
unius articuli dolorem, ſed multorum ſimul Arthritim nominari, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3623
"
xml:space
="
preserve
">iuxta hoc genua dolentes nunquam
<
lb
/>
Arthriticos appellari. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3624
"
xml:space
="
preserve
">De morbo igitur qui Arthritis articularis nominatur, hæc dubitaſſe ſufficiat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3625
"
xml:space
="
preserve
">hæc
<
lb
/>
Galeni dubitatio uidetur in ultima parte ſoluta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3626
"
xml:space
="
preserve
">Tleuritis apostema eſt intra coſtas. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3627
"
xml:space
="
preserve
">Ptbiſis ſunt inſana-
<
lb
/>
biles pulmonis plagæ, ex quibus post tenuem febriculam extenuatio totius corporis, ac denique mors conſe-
<
lb
/>
quitur ceſſante ſputo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3628
"
xml:space
="
preserve
">Sanguinis eiectio græce Hemophthiſis dicitur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3629
"
xml:space
="
preserve
">aſiccitate prouenit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3630
"
xml:space
="
preserve
">prædicti morbi
<
lb
/>
cum difficultate curantur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3631
"
xml:space
="
preserve
">præcipue cum ventorum cauſa oriuntur, binc Hyppocr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3632
"
xml:space
="
preserve
">libro tertio Apboriſmo
<
lb
/>
quinto inquit, Auſtri auditum hebetantes,caliginoſi, caput grauantes, pigri, diſſoluentes. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3633
"
xml:space
="
preserve
">Quando huiuſcemo-
<
lb
/>
di tempestas præualuerit, talia in morbis patiuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3634
"
xml:space
="
preserve
">At ſi Aquilonia fuerit, tuſſes, fauces, alui duræ, dif-
<
lb
/>
ficultates urinæ, horrores, coſtarum dolores & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3635
"
xml:space
="
preserve
">pectoris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3636
"
xml:space
="
preserve
">Ratio rerum prædictarum est, ut inquit Gal. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3637
"
xml:space
="
preserve
">quod
<
lb
/>
Auſtrales uenti quia calidi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3638
"
xml:space
="
preserve
">humidi ſunt replent caput, ob hoc igitur & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3639
"
xml:space
="
preserve
">ſenſuum instrumenta plurima im-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.072-03
"
xlink:href
="
note-514.01.072-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
plent humiditate, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3640
"
xml:space
="
preserve
">capitis grauitatem eſſiciunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3641
"
xml:space
="
preserve
">principio autem neruorum humectato neceſſe eſt & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3642
"
xml:space
="
preserve
">circa
<
lb
/>
uoluntarios motus pigritiam euenire, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3643
"
xml:space
="
preserve
">ueluti in ſe ipſo dißolutum hominem apparere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3644
"
xml:space
="
preserve
">Contra uero in Aqui-
<
lb
/>
lonijs, ut ipſe inquiet inferius, corpora fiunt robuſtiora, uegetiora, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3645
"
xml:space
="
preserve
">ad motus promptiora, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3646
"
xml:space
="
preserve
">melius au-
<
lb
/>
dientia. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3647
"
xml:space
="
preserve
">Nunc uero hæc non oppoſuit bis, quæ ex Auſtro circa corpus contingunt, quoniam in hoc Apbo-
<
lb
/>
riſmo de læſione tantummodo, quæ ex utroque accidit uento tractare propoſuerat, ut hæc cognoſcentes ab illis
<
lb
/>
ſeparemus, quæ ex morborum natura contingunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3648
"
xml:space
="
preserve
">In Aquilonijs igitur fiunt tuſſes ob inſtrumentorum reſpira-
<
lb
/>
tioni inſeruientium intemperiem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3649
"
xml:space
="
preserve
">propter faucium aſperitatem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3650
"
xml:space
="
preserve
">Fauces in Aquilonijs conſtitutionibus ap-
<
lb
/>
parent duræ, quoniam exſiccantur, ac refrigerantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3651
"
xml:space
="
preserve
">Vrinæ difficultas fit ueſica flatu Aquilonis ob frigidi-
<
lb
/>
tatem offenſa. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3652
"
xml:space
="
preserve
">est enim exanguis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3653
"
xml:space
="
preserve
">propterea ex cauſis frigidis, plusquã aliæ partes ipſa eſt offenſioni para-
<
lb
/>
ta: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3654
"
xml:space
="
preserve
">Homines horridi fiunt ob aeris ambientis temperaturam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3655
"
xml:space
="
preserve
">Frigiditas etiam thoιacis dolores efficit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3656
"
xml:space
="
preserve
">Sed hæc ſatis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3657
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3658
"
xml:space
="
preserve
">Non nullis placuit eſſe Ventos quatuor, ab Oriente æquinoctiali Solanum, a Meridie Auſtrum, ab
<
lb
/>
Occidente æquinoctiali Fauonium, a Septentrionali Septentrionem.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3659
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s3660
"
xml:space
="
preserve
">Ventorum numerum, nominaq;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3661
"
xml:space
="
preserve
">, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3662
"
xml:space
="
preserve
">partes inquirit Vitruuius. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3663
"
xml:space
="
preserve
">neceſſaria uero huiuſmodi erat inquiſitio,
<
lb
/>
nam cum uentorum flatus uitandos eße doceat, rationi conſentaneum eſt ut cognoſcamus qui uenti, a quibus
<
lb
/>
partibus flare ſoleant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3664
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3665
"
xml:space
="
preserve
">quoniam apud authoιes in ventorum numero diſſenſio uidetur eße, ideo huiuſmodi
<
lb
/>
controuerſiam putamus pulcherrima diſtinctione tollendam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3666
"
xml:space
="
preserve
">Quatuor igitur modis venti distinguuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3667
"
xml:space
="
preserve
">pri-
<
lb
/>
mum iuxta omnia ſigna, quæin Orizontis labro collocantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3668
"
xml:space
="
preserve
">Orizon enim qui finitor appellatur, circu lus eſt
<
lb
/>
hemiſphæria partiens, quorum alterum ſupra, alterum infra eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3669
"
xml:space
="
preserve
">hoc modo innumeri uenti ſunt,ex omni enim
<
lb
/>
parte Orizontis ventiperflant, nec ſub aliquam regulam cadunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3670
"
xml:space
="
preserve
">Alio modo distinguuntur uenti,iuxta pri-
<
lb
/>
marum qualitatum permixtionem, calidum enim & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3671
"
xml:space
="
preserve
">ſiccum, frigidum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3672
"
xml:space
="
preserve
">humidum principes qualitates ſunt,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.072-05
"
xlink:href
="
note-514.01.072-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
quæhuiuſmodi permixtionem ſortiuntur, nam calidum cum ſicco, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3673
"
xml:space
="
preserve
">humido conuenit, item frigidum cum
<
lb
/>
ſicco, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3674
"
xml:space
="
preserve
">humido. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3675
"
xml:space
="
preserve
">Vnde commixtiones quatuor habentur, prima calidi & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3676
"
xml:space
="
preserve
">humidi; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3677
"
xml:space
="
preserve
">altera calidi & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3678
"
xml:space
="
preserve
">ſicci; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3679
"
xml:space
="
preserve
">ter-
<
lb
/>
tia frigidi & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3680
"
xml:space
="
preserve
">humidi, ultima frigidi & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3681
"
xml:space
="
preserve
">ſicci. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3682
"
xml:space
="
preserve
">ſic quatuor ventos medici poſuere, ſed ego potius eos a quatuor
<
lb
/>
mundi cardinibus orientes, dixerim, ita eſſe diſtinctos, ut Solanus a Sole Oriente, Fauonius ab Occidente,
<
lb
/>
Auſter a Meridie, Septentrio a parte poli ſuperioris dictus ſit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3683
"
xml:space
="
preserve
">Conuenit enim magis rei naturæ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3684
"
xml:space
="
preserve
">obſerua-
<
lb
/>
tioni huiuſmodi diſtinctio. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3685
"
xml:space
="
preserve
">Vnde Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3686
"
xml:space
="
preserve
">inquit placuiſſe nonnullis ventos eſſe quatuor dictos a quatuor cœli
<
lb
/>
regionibus præcipuis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3687
"
xml:space
="
preserve
">nam Sol æquinoctiali ortu, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3688
"
xml:space
="
preserve
">occaſu oriens, occidensq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3689
"
xml:space
="
preserve
">duas oppoſitas cœli partes di-
<
lb
/>
ſtinguit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3690
"
xml:space
="
preserve
">pari forma cum in meridie cernitur, partem mediam inter utranque diſcernit, a qua, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3691
"
xml:space
="
preserve
">ab oppoſita
<
lb
/>
duos alios uentos ponit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3692
"
xml:space
="
preserve
">ita quatuor numero eſſe ventos aliqui uoluerunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3693
"
xml:space
="
preserve
">Ac huiuſmodi ventorum parti-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.072-06
"
xlink:href
="
note-514.01.072-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
tio philoſophis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3694
"
xml:space
="
preserve
">Astrologis peculiaris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3695
"
xml:space
="
preserve
">Alter modus est ventos diſtinguere ad euidentibus cœli </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>