Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[111] Orthographia meſolabij Architæ.
[112] Demonſtratio Eratoſtbenis. a g t cb f b d
[113] Instrumentum Eratoſthenis. m a x g n b c n i o l v q p b e f k d
[114] Vſ{us} demonſtratio Eratoſtbenis cum inſtrumento. a h n ek l i o d b 8 m c 4
[115] Inſtrumentum Platonis. f i n o m
[116] cubus. 8 8 64 8 8 8 8 512 8s e
[117] Demonstratio Archita. p l k b o i m b e d af
[118] Demonctration Platonis. d e b c g
[119] Demostratio ter tiæ proprietatis, & aſſumptionis Nicomedis.instrumentum Nicomedis. f h d g b s n m k a
[120] Duplicatio cubi. e a b c d f g
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
[131] a b g. concentricum. d. eius centrũ.t z. eccentricum.h. eius centrum.e z. epicyclus.g. eius centrum.d b. & g z. œquales.d z. parallelogrammum.motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t. anguli t b z. & e g z. œqua-les ſunt.angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg. f n b a d o k
[132] b k epicyclus.b. centrum eius.h. uigum.n. Antijugum epicycli.k. punctũ primœ morœ.c. mundi centrum.o. punctũ ſecundæ morœ.h l k. arcus primœ mo rœ.k n o. arcus regreſſus-o b k. arcus directio-nis. L K A H B N O C
[133] Porfioni del cerchio che fannoſe s̃teſſe torno dlaTramòntanaTram ontanaSlmiſifudineTramonſangCarro che uoſge infomoalla Framonlana
[134] a b c d f
[135] A. ſectio parabole.B. vestigium. C. parabole.G. ſectio ellipſis.D. ſectio hyperbole.E. vestigium F. hyperbole. a f a f 1 f f f 1 2 1 1 2 3 2 2 3 4 3 3 4 5 4 4 5 6 C 5 5 6 F 7 A 6 6 8 7 8 7 7 D 8 9 8 8 9 10 11 10 10 11 11 11 11 b 12 g e d b e h d gf g b 6 7 3 1 2 4 6 8 10c g b E a 11 9 7 3 3 1 d 2 4 6 8 10 e ha f 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 a b c d 9 8 7 6 3 2 1 f b a H d g 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ff 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 g
[136] m q 0 s k h c b s n L I p q s
[137] Il polo.cqiunot.orizonte c e b a f
[138] l n k mcridl. parte delverno E e h a s i 9 8 7 6 5della jtate 4 3 parte g h f x lacato manaco b r c linca del.piano t
[139] Analemmatis figura.MERIDIAN: S. M. MLSLACITREVM.M.MERIDIAN: .S.OMVERTICAV.M..S.. O. M.ORIZON:W. A.STAB:
[140] 11 ſ x d 11 p k 1 2 1 2 3 4 5f 6 r 11 10 9 8 7 n f m 12 11 10 9 8 7 6 5 1 02 3 4 1g c 1 2 1 2 3 4 5 6 e 11 10 9 8 7 q b o
< >
page |< < (45) of 412 > >|
7745PRIMVS. circino totius rotundationis ſumenda eſt pars ſextadecima, circinijq́; centrum ponendum in meri-
diana linea, quæ tangit rotundationem ubi eſt littera E.
& ſignandum dextra, ac ſiniſtra, ubi erunt
litteræ G.
H. item in ſeptentrionali parte centrum circini ponendum in rotundationis ſeptentriona
li linea, ubi eſt littera F.
& ſignandum dextra ac ſiniſtra, ubi ſunt litteræ I. & L. & ab G. ad
K.
& ab H. ad I. per centrum lineæ perducendæ. Ita quod erit ſpatium ab G. ad H. erit ſpa-
tium uenti A uſtri, &
partis meridianæ. Item quod erit ſpatium ab i. ad K. erit Septentrionis. Re-
liquæ partes dextra tres, ac ſiniſtra tres diuidendæ ſunt æqualiter, quæ ſunt ad Orientem, in quibus
litteræ L.
& M. & ab occidente in quibus ſunt litteræ N. & O. & ab M. ad O. & ab L. ad
N.
perducendæ ſunt lineæ decuſſatim, & ita erunt æqualiter uentorum octo ſpatia in circuitionem.
1110 Quæ cum ita deſcripta erunt in ſingulis angulis Octogoni, cum a meridie incipiemus, inter Eurũ,
&
Auſtrum in angulo erit littera G. inter Auſtrum, & Affricum H. inter Affricum, & Fauonium
N.
inter Fauonium, & Caurum O. inter Caurum, & Septentrionem K. inter Septentrionem, &
Aquilonem i.
inter Aquilonem, & Solanum L. inter Solanum, & Eurum M. ita his confectis in-
ter angulos Octogoni Gnomon ponatur, &
ita dirigantur plateæ, & angiportorum diuiſiones. IIX.
Modus antiquus ſcribendi. IIX. pro octo, nam duo ex decem huiuſmodi nota auferenda ſignificat, quem-
admodum nota IX. nouem ſignificat.
reliqua ſupra ſunt explicata. hic uerò diagramma urbis, cum directio
ne platearum ponetur.
De electione locorum ad uſum communem ciuitatis. # Cap. V II.
2220
DIuiſis Angiportis, & plateis conſtitutis, arearum electio ad opportunitatem, & uſum com-
munem ciuitatis eſt explicanda, ædibus ſacris, foro, reliquisq́;
locis communibus. Et ſi
erunt mœnia ſecundum mare, area ubi forum conſtituatur, eligenda proxime portum;
ſm
autem meridiana, in oppido medio.
Træcincta munitaq́; ciuitate, diuiſis uicis, plateisq́; . Distributio quærenda est arearum, ubi ædificia ad
uſum communem ciuitatis collocanda ſunt.
Communia & Publica opera tum ad defenſionem, tum ad reli-
gionem,tum etiam ad opportunitatem ſpectare dixit.
Hactenus tranſacta ſunt, quæ pertinent ad diſtribu-
tionem eius partis, quæ propria eſt defenſionis:
nunc alias aggreditur, quare hoc loco agit de diſtributione
3330 operum, quæ ad religionem, &
opportunitatem pertinent. Tertio autem, & quarto, & quinto libro ſymme-
trias, &
diſpoſitiones eorum operum, ordinem item, decorumq́; expediet. Quod igitur dicitur hoc loco facil-
limum eſt, nec noſtra indiget declaratione.
Aedibvs uero ſacris, quorum Deorum maxime in tutela ciuitas uidetur eſſe,& Ioui,& Iunoni,&
Mineruæ, in excelſiſsimo loco, unde mœnium maxima pars conſpiciatur, areæ diſtribuantur;
Mercu-
rio autem in foro, aut etiam uti lſidi, &
Serapi in emporio. Apollini, patriq́; Libero ſecundum thea-
trum.
Herculi in quibus ciuitatibus non ſunt gymnaſia, neque amphytheatra ad circum Marti extra
urbem ſed ad campum.
Itemq́; Veneri ad portum. Id autem etiam Hetruſcis aruſpicibus,diſciplina-
rum ſcriptis, ita eſt dedicatum.
extra murum, Veneris, Vulcani, Martis fana ideo collocari, utinon
inſueſcat in urbe adoleſcentibus, ſeu matribus familiarum Venerea libido, Vulcaniq́;
ui e mœnibus,re-
4440ligionibusq́;
, & ſacrificijs euocata ab timore incendiorum ædificia, uideantur liberari. Martis uero di-
uinitas cum ſit extra mœnia dedicata, non erit inter ciues armigera diſſenſio.
ſed ab hoſtibus ea defen-
ſa, &
belli periculo conſeruabit. Item Cereri extra urbem loco, quo non ſemper homines niſi per ſa-
crificium, neceſſe habeant adire,cum religione caſtè, ſanctisq́;
moribus is locus debet tueri. Cæterisq́;
dijs ad ſacrificiorum rationes aptæ templis areæ ſunt diſtribuendæ.
Minerua arcibus præerat, Iuppiter item, ſed Iuno ſuprema Dea, utpote Iouis coniux in excelſis locis ha-
bere templum debet.
Mercurius lucri præſes, uel in foro, uel in Emporio. Apollo, & Bacchus ludis cum
honorentur, apud theatrum.
Hercules exercitij, & pugnæ caput ad circum, uel amphitheatrum. & ita ut
quiſque poſtulat, aptum locum,areamq́;
pro templo requiritur. Hoc præcepto admonemur etiam nos, quo lo-
co monaſteria hominum, virginumq́;
clauſtra ponenda, & ubi forum, & regia collocanda, quæ omnia iudicio
5550 Architecti, &
uſui, commodoq́; ciuitatis relinquo. & ad diſpoſitionem pertinent, & diſtributionem,communi
quadam ratione.
quæ uero ad ſymmetrias ſpectant, ſuo loco explicabuntur, ideo inquit.
Deipſisautem ædibus ſacris faciendis,& de earum ſymmetrijs,in tertio,& quarto uolumine reddam
rationes, quia in ſecundo uiſum eſt mihi primum de materiæ copijs, quæ in æ dificijs ſunt parandæ,
quibus ſintuirtutibus, &
quem habeant uſum exponere,commenſus ædificiorum,& ordines,& gene-
ra ſingula ſymmetriarum peragere,&
in ſingulis uoluminibus explicare.
Non ſine ratione in ſecundo agitur de materiæ copijs, nam prius de materia agendum quàm de forma,tum
quia expeditior, &
breuior eſt eius tractatio, tum quia natura ipſa prius materiam præbet, eademq́; materies
pluribus formis inſeruire poteſt.
Similem rationem obſeruat Aristoteles in Phyſicis.
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index