Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
[91] A. Templum diui Marci.B. Turris diui Marci.C. Duæ columne.D. Forum diui ’Marci.E. D. Geminianus.F. D. Moyſes.G. D. Baſſus.H. D. Theodorus.I. D. Zacharias.K. D. Ioan. embracora.L. D. Martinus.M. D. Dominicus.N. D. Antonius.O. D. Petrus.P. D. Daniel.Q. D. Donatus.R. Dogana.S. Nauale.T. D. Cœleſtis.V. D. Franciſcus.X. D. Io. & Paulus.Y. D. Laurentius.Z. D. Seuerus.a. D. Marina.b. D. Cantianus.c. D. Apoſtoli.d. Crucigeri.e. D. Sophia.f. D. Maria ab hortis.g. D. Iob.h. S. Crux.i. D. Margarita.k. Magna domus Franciſcanorum.l. D. Paulus.m. D. Auguſtinus.n. D. Agatha.o. D. Maria mater domini.p. D. Caßiani.q. D. Matthia.r. D. Iacobus in riuo alto.ΔΔΔ. Magnus canalis.ſ. Forum riui alti.t. Pons riui alti.@. D. Maria Iubanica.x. D. Stephanus.y. Templum charitatis.Z. D. Gregorius. TRAMONTANAPONENTELEVANTE
[92] B G F M A H I N E C D
[93] A. tetrastylon cauum ædium.F. cellæ F A FF A F
[94] B. Tuſcanicum cauum ædium.E. cellæ.D. interpenſiua. E B E
[95] D D E B E
[96] C. diſpluuiatum.G. cellæ. G C G
[97] G C G
[98] D. cauædium teſtudinatum.M. cellæ.P. lumen. M D MM D P M
[99] O. cauum ædium.P. alæ.Q. uiridaria.T. ueſtibulum.Z. baſilica.r. tablinum. Z Y Q Q O Q Q T
[Figure 100]
< >
page |< < (46) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div162" type="section" level="2" n="46">
            <pb o="46" file="514.01.078" n="78"/>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div166" type="section" level="2" n="47">
            <head xml:id="echoid-head48" xml:space="preserve">M. VITRVVII
              <lb/>
            ARCHITECTVRA
              <lb/>
            LIBER SECVNDVS.
              <lb/>
            Proœmium.</head>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s4162" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">DInocrates</emph>
              Architectus,cogitationibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4163" xml:space="preserve">ſolertia fretus, cum Alexan-
                <lb/>
              der rerum potiretur, profectus eſt a Macedonia ad exercitum, regiæ cu-
                <lb/>
              pidus commendationis. </s>
              <s xml:id="echoid-s4164" xml:space="preserve">Is è patria a propinquis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4165" xml:space="preserve">amicis tulit ad primos
                <lb/>
              ordines, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4166" xml:space="preserve">purpuratos literas, ut aditus haberet faciliores, ab eisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4167" xml:space="preserve">acce-
                <lb/>
              ptus humanè,petijt, uti quàm primum ad Alexandrum perduceretur. </s>
              <s xml:id="echoid-s4168" xml:space="preserve">Cum
                <lb/>
              polliciti eſſent, tardiores fuerunt, idoneum tempus expectantes. </s>
              <s xml:id="echoid-s4169" xml:space="preserve">Itaque
                <lb/>
              Dinocrates ab ijs ſe exiſtimans illudi, ab ſe petijt præſidium. </s>
              <s xml:id="echoid-s4170" xml:space="preserve">Fuerat enim
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.078-02" xlink:href="note-514.01.078-02a" xml:space="preserve">20</note>
              ampliſsima ſtatura, facie grata, forma,dignitateq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4171" xml:space="preserve">ſumma. </s>
              <s xml:id="echoid-s4172" xml:space="preserve">His igitur na-
                <lb/>
              turæ muneribus confiſus, ueſtimenta poſuit in hoſpitio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4173" xml:space="preserve">oleo corpus
                <lb/>
              perunxit, caputq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4174" xml:space="preserve">coronauit populea fronde, lęuum humerum pelle Ieoni-
                <lb/>
              na texit, dextraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4175" xml:space="preserve">clauam tenens inceſsit contra tribunal regis ius dicentis. </s>
              <s xml:id="echoid-s4176" xml:space="preserve">Nouitas populum cum
                <lb/>
              auertiſſet,conſpexit eum Alexander,& </s>
              <s xml:id="echoid-s4177" xml:space="preserve">admirans, iuſsit ei locum dari ut accederet, interrogauitq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4178" xml:space="preserve">quis
                <lb/>
              eſſet. </s>
              <s xml:id="echoid-s4179" xml:space="preserve">At ille, Dinocrates, inquit, Architectus Macedo, qui ad te cogitationes & </s>
              <s xml:id="echoid-s4180" xml:space="preserve">formas affero dignas
                <lb/>
              tua claritate. </s>
              <s xml:id="echoid-s4181" xml:space="preserve">Nanque Athon montem formaui in ſtatuæ uirilis figuram,cuius manu laeua deſignaui ci-
                <lb/>
              uitatis ampliſsimæ mœnia, dextra pateram, quæ exciperet omnium fluminum, quæ ſunt in eo mon-
                <lb/>
              te, aquam, ut inde in mare profunderetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s4182" xml:space="preserve">Delectans Alexander ratione formæ ſtatim quæſiuit, ſi
                <lb/>
              eſſent agri circa, qui poſſent frumentaria ratione eam ciuitatem tueri. </s>
              <s xml:id="echoid-s4183" xml:space="preserve">Cum inueniſſet non poſſe niſi
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.078-03" xlink:href="note-514.01.078-03a" xml:space="preserve">30</note>
              tranſmarinis ſubuectionibus: </s>
              <s xml:id="echoid-s4184" xml:space="preserve">Dinocrates(inquit) attendo egregiam formæ compoſitionem,& </s>
              <s xml:id="echoid-s4185" xml:space="preserve">ea de-
                <lb/>
              lector: </s>
              <s xml:id="echoid-s4186" xml:space="preserve">ſed animaduerto, ſi quis deduxerit eò loci coloniam, fore ut iudi cium eius uituperetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s4187" xml:space="preserve">Vt
                <lb/>
              enim natus infans ſine nutricis lacte non poteſt ali,neque ad uitæ creſcentis gradus perduci, ſic ciuitas
                <lb/>
              ſine agris, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4188" xml:space="preserve">eorum fructibus in mœnibus affluentibus non poteſt creſcere, nec ſine abundantia cibi
                <lb/>
              frequentiam habere, populumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4189" xml:space="preserve">ſine copia tueri. </s>
              <s xml:id="echoid-s4190" xml:space="preserve">Itaque quemadmodum formationem puto proban-
                <lb/>
              dam, ſic iudico locum improbandum; </s>
              <s xml:id="echoid-s4191" xml:space="preserve">teq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4192" xml:space="preserve">uolo eſſe mecum, quod tua opera ſum uſurus. </s>
              <s xml:id="echoid-s4193" xml:space="preserve">Ex eo Di-
                <lb/>
              nocrates ab rege non diſceſsit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4194" xml:space="preserve">in Aegyptum eſt cum proſecutus. </s>
              <s xml:id="echoid-s4195" xml:space="preserve">Ibi Alexander cum animaduer-
                <lb/>
              tiſſet portum naturalirer tutum, emporium egregium, campos circa totam Aegyptum frumentarios,
                <lb/>
              immanis fluminis Nili magnas utilitates, iuſsit eum ſuo nomine ciuitatem Alexandriam conſtituere.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s4196" xml:space="preserve">Itaque Dinocrates a facie, dignitateq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4197" xml:space="preserve">corporis, commendatusad eam nobilitatem peruenit</s>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s4198" xml:space="preserve">Cum de locorum electione multa in ſuperiori libro tractata uiderimus, cumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4199" xml:space="preserve">vrbem mœnibus circundare
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.078-04" xlink:href="note-514.01.078-04a" xml:space="preserve">40</note>
              docuiſſet Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s4200" xml:space="preserve">deq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4201" xml:space="preserve">propugnaculis, munitionibus, uiarumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4202" xml:space="preserve">directionibus abunde diſſeruerit: </s>
              <s xml:id="echoid-s4203" xml:space="preserve">conſequens
                <lb/>
              eſt priuſquam ad alia progrediatur, ut de ea, qua in ædificando, materia utimur, ſermonem faciat. </s>
              <s xml:id="echoid-s4204" xml:space="preserve">primum
                <lb/>
              quia res postulat, ut poſtquam de forma in uniuerſum tradita præcepta ſunt, de materia ſtatim loquatur, in
                <lb/>
              quam forma inducitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s4205" xml:space="preserve">Deinde quia facilis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4206" xml:space="preserve">expedita eſt ea ratio, a qua cum ſe explicare ſtatim deberet,
                <lb/>
              ne reliquis moram faceret,peropportune de nateria orationem inſtituit: </s>
              <s xml:id="echoid-s4207" xml:space="preserve">Oſtẽditq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4208" xml:space="preserve">quid Architecto eſſet opus,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s4209" xml:space="preserve">qua ratione id totum in structura poneretur, nam non est ſatis copioſam & </s>
              <s xml:id="echoid-s4210" xml:space="preserve">electam materiem habere,ſed
                <lb/>
              illud maxime dignoſcendum est, qua ratione in opus deducatur, ut domus bene, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4211" xml:space="preserve">ratione ædificata,non ma-
                <lb/>
              le materiata, ac ruinoſa ſit. </s>
              <s xml:id="echoid-s4212" xml:space="preserve">Agit igitur in ſecundo libro de toto hoc genere, quod ad materiam ſpectat. </s>
              <s xml:id="echoid-s4213" xml:space="preserve">De
                <lb/>
              lateribus, de arena, de calce, de puluere Puteo Lano, de lapidicinis, de generibus structureæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4214" xml:space="preserve">de earum
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.078-05" xlink:href="note-514.01.078-05a" xml:space="preserve">50</note>
              qualitatibus, modis, ac locis, de materie cædenda, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4215" xml:space="preserve">huiuſmodi rebus, quas neceſſario in ædificando habe-
                <lb/>
              re debemus. </s>
              <s xml:id="echoid-s4216" xml:space="preserve">Sed ante quam ad hæc deueniat, multa de priſcorum hominum uita, deq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4217" xml:space="preserve">initijs humanitatis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4218" xml:space="preserve">
                <lb/>
              ædificiorum primordijs ediſſerit. </s>
              <s xml:id="echoid-s4219" xml:space="preserve">mox rerum principia, cuiuſmodi ab antiquis poſita ſunt, breuiter percurrit.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s4220" xml:space="preserve">Cæterum ſubtiliter admodum, ac ingenioſe proœmium huic libro appinxit, nam cum maxime attendamus ad
                <lb/>
              ea, quæ ſtatim obuia nobis,& </s>
              <s xml:id="echoid-s4221" xml:space="preserve">ab initio proponuntur, cumq́ue uellet author maxime nos aduertere ad rem ual-
                <lb/>
              de neceſſariam, buiuſmodi proœmio uſus est,ut commodo uteretur exemplo. </s>
              <s xml:id="echoid-s4222" xml:space="preserve">Nam præter cætera, illud in pri-
                <lb/>
              mis obſeruandum eſt,ut peropportunis locis urbes condantur, quia non natura ſolum & </s>
              <s xml:id="echoid-s4223" xml:space="preserve">deſcriptione, ædifi-
                <lb/>
              ciorumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4224" xml:space="preserve">pulchritudine vrbes nobiles extruendæ ſunt,ſed ſitu,& </s>
              <s xml:id="echoid-s4225" xml:space="preserve">locorum commoditate inſignes,ubiuictus,et
                <lb/>
              rerum copia ſit expedita; </s>
              <s xml:id="echoid-s4226" xml:space="preserve">inhabitabiles enim, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4227" xml:space="preserve">deſertas urbes facit inopia. </s>
              <s xml:id="echoid-s4228" xml:space="preserve">contra uero celebres, & </s>
              <s xml:id="echoid-s4229" xml:space="preserve">fre-
                <lb/>
              quentes reddit copia, quæ ſoli ubertate, cœli clementia, fluuiorum commoditate, portuum ſecuritate auge-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.078-06" xlink:href="note-514.01.078-06a" xml:space="preserve">60</note>
              riſolet, quod ſi naturæ addatur industria, ibi nobiles mercatus, emporia, nundinæq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s4230" xml:space="preserve">celebrantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s4231" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>