Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 412
>
161
(129)
162
(130)
163
(131)
164
(132)
165
(133)
166
(134)
167
(135)
168
(136)
169
(137)
170
(138)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 412
>
page
|<
<
(52)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div188
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
49
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s4763
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
52
"
file
="
514.01.084
"
n
="
84
"
rhead
="
LIEER
"/>
tinet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4764
"
xml:space
="
preserve
">caſu quoque & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4765
"
xml:space
="
preserve
">fortuito concurrere illa corpora dixit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4766
"
xml:space
="
preserve
">Quod a ratione alienum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4767
"
xml:space
="
preserve
">Cæterum quod ad
<
lb
/>
eius mentem ſpectat, nihil est aliud quàm quòd Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4768
"
xml:space
="
preserve
">uidetur innuere Democritum elementa cum Pythago-
<
lb
/>
ricis intellexiſſe cum atomos induxit, dum dixit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4769
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4770
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Ergo</
emph
>
Democritus etſi non proprie res nominauit, ſed tantum indiuidua corpora propoſuit, ideo
<
lb
/>
ipſa dixiſſe uidetur, quod ea cum ſint diſiuncta, nec leguntur, nec in ternitionem recipiunt.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4771
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s4772
"
xml:space
="
preserve
">Huiuſmodi ſunt elementa, quæ ſeiuncta quatenus per ſe ſunt, æterna ſunt, nec mutari poſſunt niſi ſecundaum
<
lb
/>
partes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4773
"
xml:space
="
preserve
">uicibus quibusſdam, ut in phyſicis eſt declaratum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4774
"
xml:space
="
preserve
"># Ibi enim dicitur elementa tot uicibus ac per-
<
lb
/>
turbationibus ſubiecta eße, ut cum ſint prima, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4775
"
xml:space
="
preserve
">maxima uniuerſi corpora, ex quibus natura omnia gignit,
<
lb
/>
miras ſanè alliciendorum animorum facultates habent, propterea quod ſind his natura hebes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4776
"
xml:space
="
preserve
">ocioſa eſſet,
<
lb
/>
res denique omnes ſuo fine fruſtarentur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4777
"
xml:space
="
preserve
">mundus iste tam uenuſtus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4778
"
xml:space
="
preserve
">pulcher omni, quo nunc præcelit or-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.084-01
"
xlink:href
="
note-514.01.084-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
natu penitus priuaretur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4779
"
xml:space
="
preserve
">hæc enim a ſupernis motionibus agitata uices annorum efficiunt, ver , æstatem, au-
<
lb
/>
tumnum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4780
"
xml:space
="
preserve
">hyement. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4781
"
xml:space
="
preserve
">Hæc maximas orbis regiones diſtinguunt, ortum, occaſum, meridiem, ſeptentriones,
<
lb
/>
cum in his partibus diuerſas res operentur animalia, plantas, margaritas, metallorum uentas, aromatx, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4782
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
reliqua demum, quæ ſuis quæque locis horum conflatu gignuntur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4783
"
xml:space
="
preserve
">præterea quic quid dulce, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4784
"
xml:space
="
preserve
">ſuaue, quicquid
<
lb
/>
aſperum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4785
"
xml:space
="
preserve
">leue, quicquid colorem habet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4786
"
xml:space
="
preserve
">perſpictuitatem, quicquid durum eſt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4787
"
xml:space
="
preserve
">molle, quicquid ſapidum,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4788
"
xml:space
="
preserve
">inſipidum iudicatur, quicquid demum alia qualitate affectum ſirt, id ab his quatuor ortum habet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4789
"
xml:space
="
preserve
">Vnde
<
lb
/>
etiam imbres, qui in terræ gremium decidunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4790
"
xml:space
="
preserve
">grandines, fulgura, tonitrua, uenti, nines, fulmina, maria,
<
lb
/>
montes, inſulæ, iſthmi, peninſulæ, freta, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4791
"
xml:space
="
preserve
">alia ab ijs profecta initijs, præclaram hanc efficiunt uniuerſita-
<
lb
/>
tem, cuiu notitia meritò ab horum cognitione profecta dicitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4792
"
xml:space
="
preserve
">Quare Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4793
"
xml:space
="
preserve
">de ijs ſermonem inſtituit, uti cum
<
lb
/>
fuerint nota, non habeant ij qui fabricari cogitant, errorem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4794
"
xml:space
="
preserve
">Ecce igitur quantum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4795
"
xml:space
="
preserve
">quatenus Architecto
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.084-02
"
xlink:href
="
note-514.01.084-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
Philoſophia neceßaria eſt, quodin primo libro diximus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4796
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div192
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
50
">
<
head
xml:id
="
echoid-head51
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De lateribus. # Cap. III.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4797
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">ITaqve</
emph
>
primum de lateribus, qua de terra duci eos oporteat, dicam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4798
"
xml:space
="
preserve
">non enim de areno-
<
lb
/>
ſo, neque calculoſo, neque ſabuloſo luto ſunt ducendi, quod ex his generibus cum ſint
<
lb
/>
ducti, primum fiunt graues, deinde cum ab imbribus in parietibus aſperguntur, dilabun-
<
lb
/>
tur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4799
"
xml:space
="
preserve
">diſloluuntur, paleæq́;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4800
"
xml:space
="
preserve
">, quæ in his ponuntur, non cohæreſcunt propter aſperitatem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4801
"
xml:space
="
preserve
">Faciendi autem ſunt ex terra albida, cretoſa, ſiue de rubrica, aut etiam maſculo ſabulone. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4802
"
xml:space
="
preserve
">Hæc enim
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.084-03
"
xlink:href
="
note-514.01.084-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
genera propter leuitatem habent firmitatem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4803
"
xml:space
="
preserve
">non ſunt in opere pondero ſa, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4804
"
xml:space
="
preserve
">faciliter aggerantur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4805
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s4806
"
xml:space
="
preserve
">De lateribus primum agitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4807
"
xml:space
="
preserve
">Omnis enim ædificatio in eos demum cum diſſoluatur , primi ſunt nimirum,
<
lb
/>
qui in opere tanquam elementa oponuntur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4808
"
xml:space
="
preserve
">ab eorum autem uſu, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4809
"
xml:space
="
preserve
">effectu occaſionem Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4810
"
xml:space
="
preserve
">habet tractqandi
<
lb
/>
de materia ex qua conſiciuntur, et ostendit ex qua terra ducendi ſunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4811
"
xml:space
="
preserve
">in primis autem eos huiuſmodi eſſe de-
<
lb
/>
bere dicit, ut ponderoſi non ſint, poſſint & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4812
"
xml:space
="
preserve
">imbribus reſistere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4813
"
xml:space
="
preserve
">Nos uniuerſam materiẽ more noſtro ante oculos
<
lb
/>
certa quadam diſtributione ponemus, ut quicquid hoc uolumine continetur expeditum ſit, nulloq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4814
"
xml:space
="
preserve
">labore in
<
lb
/>
inteliigentiam huius rei uniuerſæ deu eniatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4815
"
xml:space
="
preserve
">Primum enim de materia omni ædificationi ſubiecta dicendum,
<
lb
/>
postea de ijs, quæ materiem ſimul aggerant, demum qua rationen ſtructuræ fiant: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4816
"
xml:space
="
preserve
">hæ cenim hoc ſecundo volu-
<
lb
/>
mine continentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4817
"
xml:space
="
preserve
">Materiem autem intelligo, ex qua aliquid fit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4818
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
<
note
style
="
it
"
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
# # # aut natura constant. \\ de ijs ſeptimo capite.
<
lb
/>
# # lapides \\ qui
<
lb
/>
# præcipua æ \\ dificiorum \\ materies. # # aut arte fiũt, de ijs tertio \\ capite, & ſunt lateres, de \\ quib. cõſiderãda ſunt hæc # materies. \\ tempus, quo ducuntur, \\ qualitas. \\ figura, & genera, quæ a figura ducuntur
<
lb
/>
Quæ ſecũdo \\ uolumine cõ \\ tinentur. # ea, quæ ma- \\ ſimul \\ componũt. # ## ligna, de ijs agitur cap. \\ nono, & decimo & cõſiderantur hæc. # tempus cædendi, \\ modus. \\ natura. \\ Vfus.
<
lb
/>
# # calx de qua capite \\ quinto agitur # natura \\ comparatio \\ uſus.
<
lb
/>
# # ## puluis puteolanus, de quo capite ſexto # locus ubieffoditur, \\ natura. \\ vſus.
<
lb
/>
# # arena, de qua cap. quarto ubi \\ conſiderantur. # ſpecies. \\ colores. \\ uſus.
<
lb
/>
# ſtructuræ modi. cap. octauo \\ vbiconſiderantur # genera, \\ qualitates, \\ loci.
<
lb
/>
</
note
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>