Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (67) of 412 > >|
9967SECVNDVS.
Is autem falſa opinione putatur uenereo morbo implicare eos, qui ex eo biberint. Sed hæc opinio
quare perorbem terrarum falſo rumore ſit peruagata, non pigebit exponere.
Non enim quod dicitur
molles, &
impudicosexea aqua fieri, id poteſt eſſe, ſed eſt eius fontis poteſtas perlucida, ſaporq́; egre-
gius .
Cum autem Melas, & Areuanias ab Argis & Troezene coloniam communem eòloci deduxe-
runt, barbaros Caras, &
Lelegas eiecerunt. Hiautem ad montes fugatiſe congregantes diſcurrebant, &
ibilatrocinia facientes crudeliter eosuaſtabant, poſtea de colonia unus ad eum fontem propter bo-
nitatem aquæ quæſtus cauſa tabernam omnibus copijs inſtruxit, eamq́;
exercendo eos barbaros al-
lect.
bat, ita ſingulatim decurrentes, & ad cætus conuenientes è duro, feroq́; more commutati in
Græcorum conſuetudinem, &
ſuauitatem, ſua uoluntate reducebantur. Ergoea aqua non impudico
1110 morbi uitio , ſed humanitatis dulcedine, mollitis animis barbarorum, eam famam eſt adepta.
Strabo lib. 14. Item Salmacis fons, neſcio quamobrem calumniatus, tanquam emolliens eos, qui inde bi-
bant, hominum enim mollities uidetur ab aere, uel ab aqua cauſam trahere, cumea minime ſint cauſa molli-
tiei, ſed diuitiæ, &
uictus incontinentia.
Barbaros Caras, & Lelegas abiecerunt. Caras barbari dictiſunt, conficto nomine, ut ait Strabo. quia
difficulter, aſpere, ac duriter loquerentur, ut blæſos.
Balbosq́; dicimus. ſumus enim ad confingenda cognata
rebus nomina ingenioſi, qualia apud nos permulta ſunt, ut Murmur, Clangor, crepitus, ſtrepitus;
omnes itaque
quicraſſe loquuntur, Barbari dicuntur, quales ſunt nationes omnespræter Græcos, quare illos proprie bar-
baros appellauit poeta cum dixit, Barbarici Caras Mnesthes ſermonis agebat.
Ac initio quidem per conuitium
quaſi duriloquos, &
craſſilingues, poſtea uero eo nomine abuſi ſumus tanquam communi, ac gentili, diſtin-
2220 guentes eos a Græcis;
nondum enim multa conſuetudo, & commertium erat cum Earbaris, quodex craſſitu-
dine linguæ, et quadam uocalium inſtrumentorum ineptitudine, &
non ex linguarum uernaculis proueniebat.
Sed cum multa de Caribus dicta ſint a Straboneid, quod inter omnes conſtat, eſt, quod ipſiſub Minoe fuerunt,
&
tunc Leleges dicebantur, & inſulas habitabant.
Relinqvitvr nunc, quoniamad explicationem mœnium eorum ſum inuectus, tota, utiſunt,
deſiniam.
Quemadmodum enim dextra parte fanum eſt Veneris, & fons ſupraſcriptus, ita in ſini-
ftro cornu Regia domus, quam Rex Mauſolusad ſuam rationem collocauit.
Conſpicitur enim ex ea
ad dextram partem forum, &
portus, mœniumq́; tota definitio, ſub ſiniſtra ſecretusſub momtibus la-
tens portus, ita ut nemo poſsit, quid in eo geratur, aſpicere, nec ſcire, ut Rex ipſe de ſua domo remi-
gibus, &
militibus ſine ullo ſciente, quæ opus eſſent imperaret. Itaque poſt mortem Mauſoli, Artemi-
ſia uxoreeius regnante, Rhodij indignantes mulierem imperare ciuitatibus Cariæ totius, armata claſ-
3330 ſe profectiſunt, utid regnum occuparent.
Tum Artemiſiæ cum eſſet id renunciatum, ineo portuab-
ſtruſam claſſem, celatis remigibus, &
epibatis, (idest claßiarijs militibus) comparatis, reliquos autem
ciues in muro eſſeiuſsit.
Cum autem Rhodij ornatam claſsem in portum maiorem expoſuiſſent, plau-
ſum iuſsitab muro his darent, polliceriq́;
ſeoppidum tradituros. quicum penetraſſent intra murum,
relictis nauibus inanibus, Artemiſia repente foſſa facta in pelagus eduxit claſſem exportu minore, &

ita inuecta eſt in maiorem.
expoſitis autem militibus, & remigibus, claſlem Rhodiorum inanem abdu
xit in altum.
Ita Rhodij non habentes, quòſe reciperent in medio concluſi, in ipſoforo ſunt truci-
dati:
ita Artemiſia, in nauibus Rhodiorum ſuis militibus, & remigibus impoſitis Rhodum eſt profe-
cta.
Rhodij autem cum proſpexiſſent ſuas naues laureatas uenire, opinantes ciues uictores reuerti,
hoſtes receperunt.
Tunc Artemiſia Rhodo capra, principibus occiſis, trophæum in urbe Rhodo ſuæ
4440 uictoriæ conſtituit, æneasq́;
duas ſtatuas fecit, unam Rhodiorum ciuitatis, alteram ſuæ imaginis, &
iſtam figurauit Rhodiorum ciuitati ſtigmata imponentem.
poſtea autem Rhodij religione impediti,
(quod nefas eſt trophæa deidcata remoueri) circa eum locum ædificium ſtruxerunt, &
id erecta Gra-
ia ſtatione texerunt, nequis poſſet aſpicere, &
idabaton uocitari iuſſerunt.
Digreſſus eſt Vitr. hiſtoriæ non ignarus, ut delectaret nos. Artemiſia Mauſolum uirum, ut ait Aul. Gel.
lib. decimo amaſſe fertur ſupra omnes amorum fabulas, ultraq́; affectionis humanæ fidem, nam luctu, atque
deſiderio mariti flagrans oſſa, cineremq́;
eius miſta odoribus contuſa in pulueris faciem aquæ indidit, ebibitq́;
multaq́;
alia uiolenti amoris indicia feciſſe dicitur, & certamen apud Mauſoli ſepulchrum laudibus mariti di-
cendis fecit, poſuitq́;
præmia pecuniæ, aliarumq́; rerum bonarum ampliſſima: eo certamine Theopompum ui-
ciſſe iudicatum est.
cum Theodectes, Naucrites, & Iſocrates in eo certauerint. ſed nos adrem.
5550
Cvm ergo tam magna potentia reges non contempſerint lateritiorum parietum ſtructuras, quì-
bus &
uectigalibus, & præda ſæpius licitum fuerat, non modo cæmentitio, aut quadrato ſaxo ſed etiã
marmoreo habere, non puto oportereimprobari, quæ è lateritia ſunt ſtructura facta ædificia, dum-
modo rectè ſint perfecta.
Non improbari, immo maximè commendari lateritia opera debent. ſed quid eſt, quod in urbenon fiebant,
cauſam reddit Vitr.
Sed id genus quid ita a populo Romano in urbe fieri non oporteat , exponam. quæq́ ſint eius
rei cauſæ, &
rationesnon prætermittam. Leges publicæ non patiuntur maiores craſsitudines, quàm
ſeſquipedales conſtituiloco communi, cæteri autem parietes ne ſpatia anguſtiora fierent, eadem
craſsitudine collocantur.
lateritij uero (niſi diplinthij aut triplinthij, fuerint) ſeſquipedali craſsitudi-
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index