Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of handwritten notes

< >
[Handwritten note 48]
[Handwritten note 49]
[Handwritten note 50]
[Handwritten note 51]
[Handwritten note 52]
[Handwritten note 40]
[Handwritten note 41]
[Handwritten note 42]
[Handwritten note 43]
[Handwritten note 44]
[Handwritten note 45]
[Handwritten note 46]
[Handwritten note 47]
[Handwritten note 48]
[Handwritten note 49]
[Handwritten note 50]
[Handwritten note 51]
[Handwritten note 52]
[Handwritten note 40]
[Handwritten note 41]
[Handwritten note 42]
[Handwritten note 43]
[Handwritten note 44]
[Handwritten note 45]
[Handwritten note 46]
[Handwritten note 47]
[Handwritten note 48]
[Handwritten note 49]
[Handwritten note 50]
[Handwritten note 51]
< >
page |< < (224) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div583" type="section" level="2" n="102">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s16433" xml:space="preserve">
                <pb o="224" file="514.01.256" n="256" rhead="LIBER"/>
              alia parte habuerit, qua Sol calefacere poſsit, uinum, quod erit in ca cella conſuſum a calore, efficie-
                <lb/>
              turimbecillum. </s>
              <s xml:id="echoid-s16434" xml:space="preserve">Olearia autem ita eſt collocanda, ut habeat a meridie, calidisq́ regionibus lumen.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s16435" xml:space="preserve">Non enim debet oleum congelari, ſed tepore caloris extenuari. </s>
              <s xml:id="echoid-s16436" xml:space="preserve">Magnitudines autem earum ad fru-
                <lb/>
              ctuum rationem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16437" xml:space="preserve">numerum doliorum ſunt faciendæ, quæ cum ſint cullearia per medium occupare
                <lb/>
              debent quaternos pedes. </s>
              <s xml:id="echoid-s16438" xml:space="preserve">Ipſum autem torcular ſi non cochleis torquetur, ſed uectibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16439" xml:space="preserve">prælo pre-
                <lb/>
              mitur, ne minus longum pedes quadraginta conſtituatur, ita enim erit uectiario ſpatium expeditum. </s>
              <s xml:id="echoid-s16440" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Latitudo eius ne minus pedum ſenum denum, nam ſic erit ad plenum opus facientibus libera uerſa-
                <lb/>
              tio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16441" xml:space="preserve">expedita. </s>
              <s xml:id="echoid-s16442" xml:space="preserve">Si autem duobus prælis loco opus fuerit, quatuor & </s>
              <s xml:id="echoid-s16443" xml:space="preserve">uiginti pedes latitudini den-
                <lb/>
              tur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16444" xml:space="preserve">Ouilia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16445" xml:space="preserve">caprilia ita magna ſunt facienda, ut ſingula pecora areæ ne minus pedes quaternos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16446" xml:space="preserve">
                <lb/>
              ſemipedem, ne plus ſenos poſsint habere. </s>
              <s xml:id="echoid-s16447" xml:space="preserve">Granaria ſublimata, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16448" xml:space="preserve">ad Septentrionem, aut Aquilonem
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.256-01" xlink:href="note-514.01.256-01a" xml:space="preserve">10</note>
              ſpectantia diſponantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16449" xml:space="preserve">ita enim frumenta non poterunt cito concalcſcere, ſed afflatu refrigerata diu
                <lb/>
              ſeruantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16450" xml:space="preserve">Nanque cæteræ regiones procreant curculionem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16451" xml:space="preserve">reliquas beſtiolas, quæ frumentis ſo-
                <lb/>
              lent nocere. </s>
              <s xml:id="echoid-s16452" xml:space="preserve">Equilia quàm maxime in uilla, ubi loca calidiſsimafuerint,conſtituantur,dumneadfo-
                <lb/>
              cumſpectent ,cum enim iumenta proxime ignem ſtabulantur, horrida ſiunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s16453" xml:space="preserve">Item non ſunt inutilia
                <lb/>
              præſepia, quæ collocantur extra culinam in aperto, contra orientem, cum enim in hyeme anni ſereno
                <lb/>
              cœlo in ea traducuntur, matutino boues ad Solem pabulum capientes, fiunt nitidiores. </s>
              <s xml:id="echoid-s16454" xml:space="preserve">Horrea, fœ-
                <lb/>
              nilia,ferraria piſtrina extra uillam facienda uidentur, ut ab ignis periculo ſint uillæ tutiores, ſi quid
                <lb/>
              delicatius in uillis faciendum fuerit, ex ſymmetrijs, quæ in urbanis ſupra ſcripta ſunt conſtituta, ita
                <lb/>
              ſtruantur,ut ſine impeditione ruſticæ utilitatis ædiſicentur.</s>
              <s xml:id="echoid-s16455" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s16456" xml:space="preserve">Ruris quoque meminiſſe iuuat. </s>
              <s xml:id="echoid-s16457" xml:space="preserve">namſiue utilitatem ,ſiue uoluptatem ſpectemus, quid rure fructuoſius,
                <lb/>
              quid delectabilius eſſe potest. </s>
              <s xml:id="echoid-s16458" xml:space="preserve">Multa multi de ædificanda uilla non ignobiles authores tractarunt, quorum
                <lb/>
              præcepta alij colligere uoluere. </s>
              <s xml:id="echoid-s16459" xml:space="preserve">Nos autem ſatis officio noſtro feciſſe putamus, ſi Vitruuiana præcepta ob-
                <lb/>
              ſeruabimus, a quibus forte alij ſua ſumpſere. </s>
              <s xml:id="echoid-s16460" xml:space="preserve">Eligendus igitur eſt locus ſalubris, nam ubi cum orco paciſci-
                <lb/>
              mur, non ſolum prouentus, ſed uita dubia eſt, immo mors ipſa certior eſt, quàm lucrum. </s>
              <s xml:id="echoid-s16461" xml:space="preserve">deinde optimo con-
                <lb/>
              ſilio tam magna fabricanda eſt villa, quàm copia fructuum, agriq́ cultura postulat. </s>
              <s xml:id="echoid-s16462" xml:space="preserve">Agri modus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16463" xml:space="preserve">men-
                <lb/>
              ſura eſſe debet. </s>
              <s xml:id="echoid-s16464" xml:space="preserve">nam uerißimum eſt illud, quod dicitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16465" xml:space="preserve">Agrum colono eſſe debiliorem oportere, nam cum
                <lb/>
              optima cultura indigeat, cum coloni uires non ſunt idoneæ ad colendum agrum, neceſſe eſt multum fructuum
                <lb/>
              deperire, unde ſæpe agrorum copia male minores affert prouentus, quàm minor bene culta. </s>
              <s xml:id="echoid-s16466" xml:space="preserve">Tantum igitur te-
                <lb/>
              nendum est, quantum ſuſtinere poſſumus, nil enim prodeſt uelle poßidere, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16467" xml:space="preserve">nolle colere. </s>
              <s xml:id="echoid-s16468" xml:space="preserve">Quod uero ad uill æ
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.256-03" xlink:href="note-514.01.256-03a" xml:space="preserve">30</note>
              pertinet ædificationem, fugiendus eſt
                <unsure/>
              @& </s>
              <s xml:id="echoid-s16469" xml:space="preserve">Sceuolæ modus. </s>
              <s xml:id="echoid-s16470" xml:space="preserve">Lucullus enim ultra modum agrorum amplio-
                <lb/>
              rem uillam ædificauit, Scæuola au@fe
                <unsure/>
              cit, unde alteri minus ſumptus, alteri euidens iactura obijciebatur.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s16471" xml:space="preserve">Sunt autem in urbe noſtra, qui iam Lucullum incipiant imitari, quod nunquam laudare potero .</s>
              <s xml:id="echoid-s16472" xml:space="preserve">fabricandum
                <lb/>
              igitur est rure ita, ut neque fundus uillam, nec uilla fundum deſideret. </s>
              <s xml:id="echoid-s16473" xml:space="preserve">Ideo Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s16474" xml:space="preserve">inquit, magnitudines earũ
                <lb/>
              ad modum agri, copiasq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s16475" xml:space="preserve">fructuum comparentur, ne anguſtia uillæ multos fructus inſeruatos relinquat. </s>
              <s xml:id="echoid-s16476" xml:space="preserve">poſt-
                <lb/>
              quam igitur loci ſalubritatem quæſierimus,ædific andum est ad agrorum modum.</s>
              <s xml:id="echoid-s16477" xml:space="preserve">cæterum uillæ liberiores ſunt,
                <lb/>
              quàm urbanæ ædes, multæq́ in illis commoditates a nobis quærendæ, multæ a natura habend æſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s16478" xml:space="preserve">Qui me-
                <lb/>
              diocris eſt fortunæ, commodam uillam habere studeat, ut libentius uxor ibimaneat, utilitati potius quàm
                <lb/>
              uoluptati inſeruiat. </s>
              <s xml:id="echoid-s16479" xml:space="preserve">Diuites uero ante & </s>
              <s xml:id="echoid-s16480" xml:space="preserve">domestiois,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16481" xml:space="preserve">hoſpitibusmagnificeprouideant,uoluptatem quærant,
                <lb/>
              amoueant a uillis quicquid uiſum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16482" xml:space="preserve">odoratum offendere poteſt, omnia demum cum dignitate fiant. </s>
              <s xml:id="echoid-s16483" xml:space="preserve">coloni
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.256-04" xlink:href="note-514.01.256-04a" xml:space="preserve">40</note>
              habitatio pro rebus, famulis, animalibus, inſtrumentis diſpoſita collocetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16484" xml:space="preserve">Area Soli expoſita, ampla, bene
                <lb/>
              ſubacta, in medio tumens, tecto proxima ſit, Colonus ianuæ proximus dormiat; </s>
              <s xml:id="echoid-s16485" xml:space="preserve">famuli in his locis, e quibus
                <lb/>
              ad officia quiſque ſua promptior ſit. </s>
              <s xml:id="echoid-s16486" xml:space="preserve">Culina ampla, lucida, ab igne & </s>
              <s xml:id="echoid-s16487" xml:space="preserve">tuta ſit: </s>
              <s xml:id="echoid-s16488" xml:space="preserve">Penuaria commoda habean-
                <lb/>
              tur, stabula item ſuis locis collocentur, ut animalia, quæ labori ſunt deſtinata, rectè habeant. </s>
              <s xml:id="echoid-s16489" xml:space="preserve">ijs uerò anima-
                <lb/>
              libus a quibus fructus exigimus, ut ſunt oues, porci, pulli, columbi, lepores, aues, piſces, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16490" xml:space="preserve">ſimilibus, loca
                <lb/>
              præparentur naturis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16491" xml:space="preserve">qualitatibus eorum accommodata. </s>
              <s xml:id="echoid-s16492" xml:space="preserve">Granum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16493" xml:space="preserve">ſemen omne humore marceſcit, ca-
                <lb/>
              lorepallet, arctatum cogitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16494" xml:space="preserve">calce contactu corrumpitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16495" xml:space="preserve">ideo in contignationibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16496" xml:space="preserve">ſublimatis locis
                <lb/>
              ponitur, aut nuda terra ſub caua ad boream collocatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16497" xml:space="preserve">Poma ſrigidis locis, tabulatisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s16498" xml:space="preserve">ſeruantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16499" xml:space="preserve">Cella
                <lb/>
              uinaria ſubterranea, occluſa, a meridie, uentisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s16500" xml:space="preserve">auſtralibus auerſa, a strepitu remota. </s>
              <s xml:id="echoid-s16501" xml:space="preserve">Lumen habeat ab
                <lb/>
              oriente, aut a borea. </s>
              <s xml:id="echoid-s16502" xml:space="preserve">Vapor omnis, fœtor item, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16503" xml:space="preserve">humor ab ea debet abeſſe, ita pendeat, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16504" xml:space="preserve">ſit pauimen-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.256-05" xlink:href="note-514.01.256-05a" xml:space="preserve">50</note>
              tata ,ut effuſum uinum facile colligi poßit. </s>
              <s xml:id="echoid-s16505" xml:space="preserve">Vaſa uinaria amplißima & </s>
              <s xml:id="echoid-s16506" xml:space="preserve">firma ſint. </s>
              <s xml:id="echoid-s16507" xml:space="preserve">Boues ab humo edant,
                <lb/>
              æquis fœnum a pariete propendeat, paries autem non ſit bumidus, bumenti enim cum capite ſint ,in motu
                <lb/>
              exſiccantur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16508" xml:space="preserve">ita bene habent, quare cauendum eſt ne lumen Lunæ in earum stabula ſubintret. </s>
              <s xml:id="echoid-s16509" xml:space="preserve">Luna enim
                <lb/>
              equorum oculi læduntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16510" xml:space="preserve">Mula calidis, obſcuris, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16511" xml:space="preserve">depreſſis locisfurit. </s>
              <s xml:id="echoid-s16512" xml:space="preserve">Menſuras ſtabulorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16513" xml:space="preserve">quantum
                <lb/>
              quodq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s16514" xml:space="preserve">areæ occupet animal, iam Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s16515" xml:space="preserve">declarauit. </s>
              <s xml:id="echoid-s16516" xml:space="preserve">Agricolæ instrumenta ſuis locis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16517" xml:space="preserve">prompta diſponãtur.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s16518" xml:space="preserve">Currus, iuga, aratrum, corbes, funes ſub tecto collocentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16519" xml:space="preserve">Torculari detur locus amplus, de cuius menſura
                <lb/>
              ſatis est a Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s16520" xml:space="preserve">dictum. </s>
              <s xml:id="echoid-s16521" xml:space="preserve">Quod autem dicitur de dolijs, quæ cum ſint cullearia, ſciendum eſt culleare uas
                <lb/>
              uiginti amphoras continere, amphora autem quadraginta ſextarios. </s>
              <s xml:id="echoid-s16522" xml:space="preserve">Culleus amphoras uiginti capit, ut
                <lb/>
              collegit Philander. </s>
              <s xml:id="echoid-s16523" xml:space="preserve">ideſt libras menſurales. </s>
              <s xml:id="echoid-s16524" xml:space="preserve">quibus ſcilicet reimoles, non pondus exigere mille ſexcentas . </s>
              <s xml:id="echoid-s16525" xml:space="preserve">
                <lb/>
              amphora urnas duas, ideſt libras octoginta. </s>
              <s xml:id="echoid-s16526" xml:space="preserve">Vrna congios quatuor, ideſt libras quadraginta. </s>
              <s xml:id="echoid-s16527" xml:space="preserve">Congius ſex-
                <lb/>
              tarios ſex, id est libras decem. </s>
              <s xml:id="echoid-s16528" xml:space="preserve">Sextarius heminas duas, ideſt libram & </s>
              <s xml:id="echoid-s16529" xml:space="preserve">beſſem. </s>
              <s xml:id="echoid-s16530" xml:space="preserve">ſiue uncias uiginti: </s>
              <s xml:id="echoid-s16531" xml:space="preserve">hemina,
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.256-06" xlink:href="note-514.01.256-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>