Vitruvius - De architectura libri decem

212180LIBER tuor partibus eorum ſcalam diuidunt, grauioribus ſonitibus primam dantes, baſſum uocant: ſecundam, teno-
rem: tertiam, altum, quartam, ſopranum, & ita diuerſa reſpicientes idem proferunt, quod antiqui, ſed diuerſis
nominibus. per baſſum itaque tetrachordum hypaton intelligunt. per tenorem tetrachordum mediarum, per
altum tetrachordum diſiunctarum, per ſopranum tetrachordum excellentium intelligunt. Verum non tam
aperte exprimunt antiquorum mentem. tribus enim conſtitutionibus ſcalam temperant, & ſingulis plures gra
dus attribuunt, & initia earum constitutionum claues appellant, quia tanquam claues aperiunt certas & ter
minatas modulationes, unde & notulas quibus utuntur claues etiam nominarunt. Deſignant claues his literis
a, b, c, d, e, f, g, Ex clauibus al as graues, alias medias, alias acutas faciunt, graues intelligunt, quæ
graui, et remiſſa uoce canũtur, & baſſi claues nominãtur, et modulatio, quæ fit per eas, baſſus uocatur, Octo ſunt
1110 his elementis deſignatæ, T, A, B, C, D, E, F, G, Mediæ ita appellantur, quoniam uocem quærunt inter
grauem, & acutam, quas in tenore, & alto audiri ſolemus, & ſeptem ſunt hoc modo minoribus elementis nota-
tæ a, b, c, d, e, f, g, Acutæ ſunt, quæ elatiori, & acutiori uoce exprimuntur, et ſunt quinque minoribus,
ſed duplicibus notulis ſormatæ, aa, bb, cc, dd, ee. Hæc uolui dixiſſe, ut cognoſceretur diuerſa ratione no
mina rebus imponi; Antiquosq́; ad 15. perfectam ſymphoniam, quam diapaſon uocant, peruenire iudicarunt;
Noſtri ad 22. gradus ſcandentes organorum rationem habuere. Vitr. decem & octo ſonitus poſuit ratione
tetrachordorum compoſilionis, de quibus poſtea dicturus eſt.

Sonitvs, qui Græci phthongi dicuntur, in uno quoque genere ſunt decem, & octo, e quibus octo
ſunt in tribus generibus perpetui, & ſtantes. reliqui decem cum communiter modulantur, ſunt ua-
gantes. Stantes autem ſunt, qui inter mobiles interpoſiti tetrachordi continent coniunctionem, & è
2220 generum diſcriminibus ſuis finibus ſunt permanentes. Appellantur autem ſic. proslambanomenos,
hypate hypaton, hypate meſon, meſe, nete ſynemmenon, parameſe, nete diezeugmenon, nete hyper-
boleon. Mobiles autem ſunt qui in tetrachordo inter immotos diſpoſiti, in generibus, & locis loca
mutant. Vocabula autem habent hæc, Parhy pate hypaton, lycanos hypaton, parhypate meſon, lyca-
nos meſon, trite ſinemmenon, paranete ſynemmenon, trite diezeugmenon, paranete diezeugmenon,
triti hyperboleon, paranete hyperboleon.

Sequens diagramma ostendit, quæ hactenus a Vitruuio, & a nobis dicta ſunt.

33
## Armonicum # ## Chromaticum # ## Diatonicum.
Stans.
# Tonus. # Tonus. # Tonus. # Proslambanomenos # A.re
Stans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Hemitoniũ lyc. # Hyate Hypaton. # b.mi.
Vagans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Tonus. # Parypate Hypaton. # c.fa.ut.
Vagans.
# Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Lychanos uel ditonohypaton. # D.ſol.re.
Stans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Hemitonium. # Hypate meſon. # E.la.mi.
Vagans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Tonus. # Perhypate meſon. # F.fa.ut.
Vagans.
# Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Lychanos uel diatonos meſon. # G.ſol.re ut.
Stans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Hemitonium. # Meſe. # a.la. mi.re.
Vagans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Tonus. # Trile ſynimenon. # b.fa.b.mi.
Vagans.
# Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Paranete ſynimenon. # c.ſol.fa.
Stans.
# Tonus. # Tonus. # Tonus. # Nete ſynimenon. # d.la ſol.
Stans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Hemitonium. # Parameſe # B.fa.b.mi.
Vagans.
# Dieſis.# Hemitonium. # Tonus. # Trite diezeugmenon. # C.ſol.fa.ut.
Vagans.
# Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Paranete diezeug. # D.la.ſol.re.
Stans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Hemitonium. # Nete diezeug. # E.la.mi.
Vagans.
# Dieſis. # Hemitonium. # Tonus. # Trite hyperboleon. # F.fa.ut.
Vagans.
# Ditonus. # Trihemitonium. # Tonus. # Paranete hyperb. # G.ſol.re.ut.
Stans.
# # # # Netehyperboleon. # A.la mi.re.

Table of contents

Text layer

Text normalization

Search