Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

List of thumbnails

< >
221
221 (189)
222
222 (190)
223
223 (191)
224
224 (192)
225
225 (193)
226
226 (194)
227
227 (195)
228
228 (196)
229
229 (197)
230
230 (198)
< >
page |< < (225) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div583" type="section" level="2" n="102">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s16531" xml:space="preserve">
                <pb o="225" file="514.01.257" n="257" rhead="SEXTVS."/>
              quæ & </s>
              <s xml:id="echoid-s16532" xml:space="preserve">cotyla, quartarios duos, ideſt uncias decem. </s>
              <s xml:id="echoid-s16533" xml:space="preserve">quartarius acetabula duo, ideſt uncias quinque. </s>
              <s xml:id="echoid-s16534" xml:space="preserve">aceta-
                <lb/>
              bulum ſeſquicyathum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16535" xml:space="preserve">uncias duas cum dimidia. </s>
              <s xml:id="echoid-s16536" xml:space="preserve">Cyathus ligulas quatuor, idest ſeſcunciam drachmam,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s16537" xml:space="preserve">ſcrupulum. </s>
              <s xml:id="echoid-s16538" xml:space="preserve">{ Ipſum autem torcular ſi non cochleis torquetur, } cochlcam nostri uidam appellant. </s>
              <s xml:id="echoid-s16539" xml:space="preserve">circulis
                <lb/>
              enim constat tanquam anulis ſpirisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s16540" xml:space="preserve">eſe ſubſequentibus,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16541" xml:space="preserve">continuis intermedijs, ſtrijs, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16542" xml:space="preserve">canaliculis: </s>
              <s xml:id="echoid-s16543" xml:space="preserve">quod
                <lb/>
              ſicanalis unus eſt, ſimplex;</s>
              <s xml:id="echoid-s16544" xml:space="preserve">ſigeminus,duplex;</s>
              <s xml:id="echoid-s16545" xml:space="preserve">ſiternus triplex cochlea nominatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16546" xml:space="preserve">Scapus tortilis mas di-
                <lb/>
              citur, id uero in quod uertitur ſœmina nuncupatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16547" xml:space="preserve">Prælum igiturperforatum eſt,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16548" xml:space="preserve">fœminæ locum ſubit,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s16549" xml:space="preserve">ſpiratim attollitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16550" xml:space="preserve">deprimitur in torculari, uectibus, ideſt baculis eam machinam traiectis.</s>
              <s xml:id="echoid-s16551" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s16552" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Omnia</emph>
              ædiſicia, ut luminoſa ſint oportet curari, ſed quæ ſunt ad uillas, faciliora uidenture eſſe,
                <lb/>
              ideo quod paries nullius uicini poteſt obſtare. </s>
              <s xml:id="echoid-s16553" xml:space="preserve">In urbe autem, aut communium parietum altitudines
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.257-01" xlink:href="note-514.01.257-01a" xml:space="preserve">10</note>
              aut anguſtiæ loci impediundo faciunt obſcuritates. </s>
              <s xml:id="echoid-s16554" xml:space="preserve">Itaque de ea re ſic erit experiendum.</s>
              <s xml:id="echoid-s16555" xml:space="preserve">Ex qua par-
                <lb/>
              te lumen oporteat ſumere, linea tendatur ab altitudine parietis qui uidetur bſtare, ad eum locum,
                <lb/>
              cui lumen oporteat immittere, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16556" xml:space="preserve">ſiab ea linea in altitudinem cum proſpiciatur, poterit ſpatium puri
                <lb/>
              cœli amplum uideri, in eo loco lumen erit ſine impeditione, ſin autem officient trabes, ſeu limina,aut
                <lb/>
              contignationes de ſuperioribus partibus aperiatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16557" xml:space="preserve">ita immittatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16558" xml:space="preserve">Etad ſummam ita eſt gubernan
                <lb/>
              dum,ut e quibuſcunque partibus cœlum proſpici poterit,per eas feneſtrarum loca relinquantur, ſic
                <lb/>
              enim lucida erunt ædificia. </s>
              <s xml:id="echoid-s16559" xml:space="preserve">Cum autem in triclinijs, cæterisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s16560" xml:space="preserve">conclauibus maximus eſt uſus lumi-
                <lb/>
              num,tum etiam in itineribus, cliuis, ſcalisq́;</s>
              <s xml:id="echoid-s16561" xml:space="preserve">, quod in his ſæpius alij alijs obuiam uenientes, ferentes ſar-
                <lb/>
              cinas, ſolent incurrere. </s>
              <s xml:id="echoid-s16562" xml:space="preserve">Quo ad potui diſtributiones operum noſtratium, uti ſint ædificatoribus non
                <lb/>
              obſcuræ, explicui. </s>
              <s xml:id="echoid-s16563" xml:space="preserve">Nunc etiam quemadmodum Græcorum conſuetudinibus ædificia diſtribuan-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.257-02" xlink:href="note-514.01.257-02a" xml:space="preserve">20</note>
              tur, uti non ſint ignota, ſummatim exponam.</s>
              <s xml:id="echoid-s16564" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s16565" xml:space="preserve">Poſtquam neceſſaria uillarum diſpoſitio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16566" xml:space="preserve">collocatio poſita eſt, ſiue uſum, ſiue uoluptatem, ſiue utilita-
                <lb/>
              tem ſpectet,de lumine,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16567" xml:space="preserve">feneſtrarum poſitione agit. </s>
              <s xml:id="echoid-s16568" xml:space="preserve">Lumina ruri minus impedita eſſe ſolent, quàm in ciuita-
                <lb/>
              te
                <unsure/>
              . </s>
              <s xml:id="echoid-s16569" xml:space="preserve">multa enim aduerſa, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16570" xml:space="preserve">contraria urbanis ædificijs eſſe poſſunt, quibus mederi quandoq; </s>
              <s xml:id="echoid-s16571" xml:space="preserve">difficile,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16572" xml:space="preserve">incõmo
                <lb/>
              dum est.</s>
              <s xml:id="echoid-s16573" xml:space="preserve">Cæterum in omnibus conſiderandus est lucis effectus,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16574" xml:space="preserve">caſus ,unde ueniat. </s>
              <s xml:id="echoid-s16575" xml:space="preserve">nam certum est lu-
                <lb/>
              men haberi ab ea parte minime poſſe, a qua cadere, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16576" xml:space="preserve">immitti non potest. </s>
              <s xml:id="echoid-s16577" xml:space="preserve">Craſſitudines parietum ſæpe lumen
                <lb/>
              impediunt, unde nonnulli præcidere murum ſolent, in quo feneſtræ ponendæ ſunt, ab exterioriparte in interiorẽ
                <lb/>
              per muri c raſſitudinem penetrantes,ita ut præciſio illa pendens & </s>
              <s xml:id="echoid-s16578" xml:space="preserve">demiſſaſit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16579" xml:space="preserve">ab hac ratione forte non eſt
                <lb/>
              Vitruuij mens aliena. </s>
              <s xml:id="echoid-s16580" xml:space="preserve">Qua uero directe linea duci potest ab apertis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16581" xml:space="preserve">patentibus cœli regionibus, ab his
                <lb/>
              ſine dubio lumen immitti poteſt, cum uero id a lateribus parietum non eſt expeditum, ſuperius aperiendum,
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.257-03" xlink:href="note-514.01.257-03a" xml:space="preserve">30</note>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s16582" xml:space="preserve">immittendum eſt lumen, cuius uſus eſt iucundiſſimus, quare curandum eſt ,ut partes omnes luminoſæ ſint
                <lb/>
              maximè, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16583" xml:space="preserve">præſertim eæ, in quibus itinera, ideſt tranſitus ab uno loco ad alium ,ſcalæ,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16584" xml:space="preserve">ſcalarum ſimiles
                <lb/>
              cliui fieri ſolent, nam ſine impeditione, qui ſarcinas ferunt obuiam uenientes ire debent. </s>
              <s xml:id="echoid-s16585" xml:space="preserve">Defeneſtris, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16586" xml:space="preserve">
                <lb/>
              apertionibus alio loco diximus explicatè.</s>
              <s xml:id="echoid-s16587" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div589" type="section" level="2" n="103">
            <head xml:id="echoid-head110" style="it" xml:space="preserve">De Græcorum ædificiorum, eorum{q́ue} partium diſpoſ itione,atquediffe-
              <lb/>
            rentibus nominibus ſatis ab It alicis moribus, & uſibus di-
              <lb/>
            ſcrepantibus. Cap. X.</head>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s16588" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">ATriis</emph>
              Græciquia non utuntur, neque noſtris moribus ædificant, ſed ab ianua intro-
                <lb/>
              euntibus, itinera faciunt latitudinibus non ſpatioſis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16589" xml:space="preserve">ex una parte equilia,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16590" xml:space="preserve">ex altera
                <lb/>
              hoſtiarijs cellas, ſtatimq́ ianuæ interiores finiuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16591" xml:space="preserve">Hic autem locus inter duas ianuas
                <lb/>
              græcèθνρω
                <unsure/>
              ον appellatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16592" xml:space="preserve">Deinde eſt introitus in periſty lium. </s>
              <s xml:id="echoid-s16593" xml:space="preserve">Id periſtylium in tribus
                <lb/>
              partibus habet porticus, in ea parte, quæ ſpctat ad meridiem, duas antas inter ſe ſpatio amplo di-
                <lb/>
              ſtantes, in quibus trabes inuehuntur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16594" xml:space="preserve">quantum inter antas diſtat, ex eo dempta tertia, ſpatium da-
                <lb/>
              turintrorſus. </s>
              <s xml:id="echoid-s16595" xml:space="preserve">Hic locus apud nonnullos proſtas, apud alios paraſtas, nominatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16596" xml:space="preserve">In his locis in-
                <lb/>
              trorſus conſtituuntur oeci magni, in quibus matres familiarum cum lanificijs habent ſeſsiones. </s>
              <s xml:id="echoid-s16597" xml:space="preserve">In
                <lb/>
              proſtadis autem dextra, ac ſiniſtra cubicula ſunt collocata, quorum unum thalamus, alterum amphi-
                <lb/>
              thalamus dicitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16598" xml:space="preserve">Circum autem in porticibus triclinia quotidiana, cubicula etiam & </s>
              <s xml:id="echoid-s16599" xml:space="preserve">cellæ familiari-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.257-05" xlink:href="note-514.01.257-05a" xml:space="preserve">50</note>
              cæconſtituuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16600" xml:space="preserve">Hæ cpars ædificij gynęconitis appellatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16601" xml:space="preserve">coniunguntur autem his domus am-
                <lb/>
              pliores habentes latiora periſtylia, in quibus pares ſunt quatuor porticus altitudinibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16602" xml:space="preserve">una, quæ
                <lb/>
              ad meridiem ſpectat, excelſioribus columnis conſtituitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16603" xml:space="preserve">Id autem periſtylium, quod unam altiorem
                <lb/>
              habet porticum, Rhodiacum appellatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s16604" xml:space="preserve">Habent autem hæ domus ueſtibula egregia,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16605" xml:space="preserve">ianuaspro-
                <lb/>
              prias cum dignitate, porticusq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s16606" xml:space="preserve">periſtyliorum, albarijs, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16607" xml:space="preserve">tectorijs, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16608" xml:space="preserve">ex inteſtino opere lacunarijs
                <lb/>
              ornatas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s16609" xml:space="preserve">in porticibus ,quæ ad ſeptentrionem ſpectant, triclinia Cyzicena,& </s>
              <s xml:id="echoid-s16610" xml:space="preserve">pinacothecas,ad
                <lb/>
              orientem autem bibliothecas, exedras ad occidentem, ad meridiem uero ſpectantes oecos quadratos,
                <lb/>
              tam ampla magnitudine, uti faciliter in eis triclinijs quatuor ſtratis, miniſtrationum, ludorumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s16611" xml:space="preserve">lo-
                <lb/>
              cus poſsit eſſe ſpatioſus. </s>
              <s xml:id="echoid-s16612" xml:space="preserve">in his oecis fiunt uirilia conuiuia. </s>
              <s xml:id="echoid-s16613" xml:space="preserve">Non enim fuerat inſtitutum matres fami-
                <lb/>
              liarum eorum moribus accumbere. </s>
              <s xml:id="echoid-s16614" xml:space="preserve">Hæc autem periſtylia domus andronitides dicuntur, quod in ijs
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.257-06" xlink:href="note-514.01.257-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>