Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

List of thumbnails

< >
221
221 (189)
222
222 (190)
223
223 (191)
224
224 (192)
225
225 (193)
226
226 (194)
227
227 (195)
228
228 (196)
229
229 (197)
230
230 (198)
< >
page |< < (245) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div624" type="section" level="2" n="112">
            <pb o="245" file="514.01.277" n="277" rhead="SEPTIMVS."/>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s18101" xml:space="preserve">aut quod alij Viridem azurrum dicunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s18102" xml:space="preserve">hæc autem creta optima Smyrnæ naſcitur, quæ quoniam in Theodo-
                <lb/>
              tij fundo inuenta eſt Theodotium Græcè nominatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s18103" xml:space="preserve">Ea ueteres ad nauium picturas utebantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s18104" xml:space="preserve">pro hac facti-
                <lb/>
              cia utimur ex plumbo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18105" xml:space="preserve">aceto. </s>
              <s xml:id="echoid-s18106" xml:space="preserve">Auripigmentum, quod Græce arſenicum dicitur, quid ſit & </s>
              <s xml:id="echoid-s18107" xml:space="preserve">quo colore, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18108" xml:space="preserve">
                <lb/>
              quomodo eo utantur pictores iam notũ est. </s>
              <s xml:id="echoid-s18109" xml:space="preserve">In Syria fodi Plin. </s>
              <s xml:id="echoid-s18110" xml:space="preserve">dicit in ſumma tellure auri colore, ſed fragili, la-
                <lb/>
              pidum ſpecularium modo. </s>
              <s xml:id="echoid-s18111" xml:space="preserve">Sandaraca, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18112" xml:space="preserve">natiua, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18113" xml:space="preserve">arte facta eſt optima, Ponto naſcitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18114" xml:space="preserve">proxime flumen
                <lb/>
              Hypanim fodinam habet, ea eſt arancij pomi colore; </s>
              <s xml:id="echoid-s18115" xml:space="preserve">factitia eſt ex ceruſa aduſta; </s>
              <s xml:id="echoid-s18116" xml:space="preserve">quæ & </s>
              <s xml:id="echoid-s18117" xml:space="preserve">ita a noſtris di-
                <lb/>
              citur minium.</s>
              <s xml:id="echoid-s18118" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div627" type="section" level="2" n="113">
            <head xml:id="echoid-head120" style="it" xml:space="preserve">De Minij rationibus. Cap. VIII.</head>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s18119" xml:space="preserve">INgrediar nunc Minij rationes explicare. </s>
              <s xml:id="echoid-s18120" xml:space="preserve">id autem agris Epheſiorum Cilbianis primum me
                <lb/>
              moratur eſſe inuentum, cuius & </s>
              <s xml:id="echoid-s18121" xml:space="preserve">res, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18122" xml:space="preserve">ratio ſatis magnas habet admirationes. </s>
              <s xml:id="echoid-s18123" xml:space="preserve">Foditur
                <lb/>
              enim gleba, quæ Anthrax dicitur, antequam tractationibus ad minium perueniat, uena
                <lb/>
              uti ferreo magis ſubrufo colore, habens circa ſe rubrum puluerem. </s>
              <s xml:id="echoid-s18124" xml:space="preserve">Cum id foditur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18125" xml:space="preserve">
                <lb/>
              plagis ferramentorum crebras emitti lachrymas argenti uiui, quæ a foſſoribus ſtatim colliguntur.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s18126" xml:space="preserve">Hæ glebæ cum collectę ſunt in officinam, propter humoris plenitatem conijciuntur in fornacem
                <lb/>
              ut inareſcant, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18127" xml:space="preserve">is qui ex his ab ignis uapore fumus ſuſcitatur, cum reſedit in ſolum fumi, inuenitur
                <lb/>
              eſſe argentum uiuum. </s>
              <s xml:id="echoid-s18128" xml:space="preserve">Exemptis glebis guttæ eæ, quæ reſidebunt, propter breuitates non poſſunt col-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.277-02" xlink:href="note-514.01.277-02a" xml:space="preserve">20</note>
              ligi, ſed in uas aquæ conuerruntur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18129" xml:space="preserve">ibi inter ſe congruunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18130" xml:space="preserve">unà confunduntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s18131" xml:space="preserve">Eæ autem cum
                <lb/>
              ſint quatuor ſextariorum menſuræ, cum expenduntur, inueniuntur eſſe pondo centum. </s>
              <s xml:id="echoid-s18132" xml:space="preserve">Cum in ali-
                <lb/>
              quo uaſe eſt confuſum, ſi ſupra id lapidis centenarij pondus imponatur, natat in ſummo, neque cum
                <lb/>
              liquore poteſt onere ſuo premere, nec elidere, nec diſsipare; </s>
              <s xml:id="echoid-s18133" xml:space="preserve">centenario ſublato, ſi ibi auri ſcrupu-
                <lb/>
              lum imponatur, non natabit, ſed ad imum per ſe deprimetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s18134" xml:space="preserve">Ita non amplitudine ponderis, ſed ge-
                <lb/>
              nere ſingularum rerum grauitatem eſſe non eſt negandum. </s>
              <s xml:id="echoid-s18135" xml:space="preserve">Id autem multis rebus eſt ad uſum expe-
                <lb/>
              ditum. </s>
              <s xml:id="echoid-s18136" xml:space="preserve">Neque enim argentum, neque æs ſine eo poteſt rectè inaurari. </s>
              <s xml:id="echoid-s18137" xml:space="preserve">Cumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s18138" xml:space="preserve">in ueſte intextum
                <lb/>
              eſt aurum, eaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s18139" xml:space="preserve">ueſtis contrita propter uetuſtatem uſum non habeat honeſtum; </s>
              <s xml:id="echoid-s18140" xml:space="preserve">panni in fictilibus
                <lb/>
              uaſis impoſiti ſupra ignem comburuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s18141" xml:space="preserve">Is cinis conijcitur in aquam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18142" xml:space="preserve">additur ei argentum uiuum,
                <lb/>
              id autem omnes micas auri corripit in ſe, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18143" xml:space="preserve">cogit ſecum coire. </s>
              <s xml:id="echoid-s18144" xml:space="preserve">Aqua defuſa cum id in pannum infun-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.277-03" xlink:href="note-514.01.277-03a" xml:space="preserve">30</note>
              ditur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18145" xml:space="preserve">ibi manibus premitur argentum per panni raritates propter liquorem extra labitur, aurum
                <lb/>
              compreſsione coactu intrà purum inuenitur.</s>
              <s xml:id="echoid-s18146" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s18147" xml:space="preserve">Non indiget Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s18148" xml:space="preserve">hoc loco, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18149" xml:space="preserve">multis alijs aliorum auctoritate fulciri, cum ipſe pro ſe ſatis ſit explicatus,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s18150" xml:space="preserve">alios docuerit. </s>
              <s xml:id="echoid-s18151" xml:space="preserve">quare ad reliqua.</s>
              <s xml:id="echoid-s18152" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div629" type="section" level="2" n="114">
            <head xml:id="echoid-head121" style="it" xml:space="preserve">De minij cemper atura. Cap. IX.</head>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s18153" xml:space="preserve">REuertar nunc ad minij temperaturam. </s>
              <s xml:id="echoid-s18154" xml:space="preserve">Ipſæ enim glebæ cum ſunt aridæ, pilis ferreis con-
                <lb/>
              tunduntur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18155" xml:space="preserve">moluntur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18156" xml:space="preserve">lotionibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18157" xml:space="preserve">cocturis crebris efficitur ut adueniant colores.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s18158" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.277-04" xlink:href="note-514.01.277-04a" xml:space="preserve">40</note>
              Cum ergo hæc emiſſa erunt, tunc minium propter argenti uiui relictionem, quas in ſe
                <lb/>
              naturales habuerat uirtutes relinquit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18159" xml:space="preserve">efficitur tenera natura, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18160" xml:space="preserve">uiribus imbecilla.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s18161" xml:space="preserve">Itaque cum eſt in expolitionibus conclauium tectorijs inductum, permanet ſine uitijs ſuo colore. </s>
              <s xml:id="echoid-s18162" xml:space="preserve">
                <lb/>
              A pertis uero, Ideſt periſtylijs, aut exedris, aut cæteris eiuſmodi locis, quo Sol, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18163" xml:space="preserve">Luna poſsit ſplen-
                <lb/>
              dores, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18164" xml:space="preserve">radios immittere, cum ab ijs locus tangitur, uitiatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18165" xml:space="preserve">amiſſa uirtuæ coloris denigratur. </s>
              <s xml:id="echoid-s18166" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Itaque cum & </s>
              <s xml:id="echoid-s18167" xml:space="preserve">alij mnlti, tum etiam Faberius ſcriba, cum in Auentino uoluiſſet habere domum ele-
                <lb/>
              ganter expolitam, periſtylijs parietes omnes induxit minio, qui poſt dies triginta facti ſunt inuenu-
                <lb/>
              ſto, uarioq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s18168" xml:space="preserve">colore. </s>
              <s xml:id="echoid-s18169" xml:space="preserve">Itaque primo locauit inducendos alios colores. </s>
              <s xml:id="echoid-s18170" xml:space="preserve">At ſi quis ſubtilior fuerit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18171" xml:space="preserve">
                <lb/>
              uoluerit expolitionem miniaceam ſuum colorem retinere, cum paries expolitus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18172" xml:space="preserve">aridus fuerit, tũc
                <lb/>
              cæram punicam igni liquefactam paulo oleo temperatam ſeta inducat. </s>
              <s xml:id="echoid-s18173" xml:space="preserve">Deinde poſtea carbonibus
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.277-05" xlink:href="note-514.01.277-05a" xml:space="preserve">50</note>
              in ferreo uaſe compoſitis, eam cæram apprime cum pariete calefaciendo, ſudare cogat, fiatq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s18174" xml:space="preserve">ut peræ-
                <lb/>
              quetur, poſtea cum candela linteisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s18175" xml:space="preserve">puris ſubigat, uti ſigna marmorea nuda curantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s18176" xml:space="preserve">Hæc autem
                <lb/>
              χαṽσις Græce dicitur, ita obſtans cæræ punicæ lorica non patitur, nec Lunæ ſplendorem, nec Solis ra-
                <lb/>
              dios lambendo eripere ex his politionibus colorem. </s>
              <s xml:id="echoid-s18177" xml:space="preserve">Quæ autem in Epheſiorum metallis fuerunt of-
                <lb/>
              ficinæ, nunc traiectæ ſunt ideò Romam, quòd id genus uenæ poſtea eſt inuentum in Hiſpaniæ regio-
                <lb/>
              nibus, ex quarum metallis glebæ portantur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18178" xml:space="preserve">per publicanos Romæ curantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s18179" xml:space="preserve">Eæ autem officinæ
                <lb/>
              ſunt inter ædem Floræ & </s>
              <s xml:id="echoid-s18180" xml:space="preserve">Quirini. </s>
              <s xml:id="echoid-s18181" xml:space="preserve">Vitiatur minium admixta calce. </s>
              <s xml:id="echoid-s18182" xml:space="preserve">Itaque ſi quis uelit experiri id ſi-
                <lb/>
              ne uitio eſſe, ſic erit faciendum. </s>
              <s xml:id="echoid-s18183" xml:space="preserve">Ferrea lamna ſumatur, in ea minium imponatur, ad ignem collo-
                <lb/>
              cetur, donec lamna candeſcat, cum e candore color immutatus fuerit, eritq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s18184" xml:space="preserve">ater, tollatur lamna ab
                <lb/>
              igne, & </s>
              <s xml:id="echoid-s18185" xml:space="preserve">ſi refrigeratum reſtituatur in priſtinum colorem, ſine uitio ſe eſſe probabit, ſin autem per-
                <lb/>
              manſerit nigro colore, ſignificabit ſe eſſe uitiatum. </s>
              <s xml:id="echoid-s18186" xml:space="preserve">Quæ ſuccurrere potuerunt mihi de minio dixì.</s>
              <s xml:id="echoid-s18187" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">60</note>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>