Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

List of thumbnails

< >
71
71 (39)
72
72 (40)
73
73 (41)
74
74 (42)
75
75 (43)
76
76 (44)
77
77 (45)
78
78 (46)
79
79 (47)
80
80 (48)
< >
page |< < (40) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div138" type="section" level="2" n="45">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s3594" xml:space="preserve">
                <pb o="40" file="514.01.072" n="72" rhead="LIBER"/>
              rantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s3595" xml:space="preserve">Hæcideo difficulter curantur, primum quod ex frigoribus concipiuntur, deinde quod de-
                <lb/>
              fectis morbo uiribus, eorum aer agitatus, ex uentorum agitationibus extenuatur, unaq; </s>
              <s xml:id="echoid-s3596" xml:space="preserve">a uitioſis cor
                <lb/>
              poribus detrahit ſuccum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3597" xml:space="preserve">efficit ea exiliora. </s>
              <s xml:id="echoid-s3598" xml:space="preserve">Contra uero lenis & </s>
              <s xml:id="echoid-s3599" xml:space="preserve">craſſus aer,qui perflatus non ha-
                <lb/>
              bet, neque crebras redundantias, propter immotam ſtabilitatem adijciendo ad membra eorum, alit
                <lb/>
              eos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3600" xml:space="preserve">reficit,qui in his ſunt impliciti morbis.</s>
              <s xml:id="echoid-s3601" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s3602" xml:space="preserve">Magni refert aeris qualitas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3603" xml:space="preserve">uentorum expulſio in curandis corporibus, nam ſæpe fit, ut quod medicinæ
                <lb/>
              contrariæ morbis efficere ſolent, id ſolum faciat uentorum expulſio, atque hoc eſt, quod dicit Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s3604" xml:space="preserve">in hac
                <lb/>
              parte. </s>
              <s xml:id="echoid-s3605" xml:space="preserve">inde uitia ex uentis contracta enumerat, quorum curatio eſt difficilis. </s>
              <s xml:id="echoid-s3606" xml:space="preserve">ſed animaduertendum eſt mor-
                <lb/>
              bum omnem uel ex exceſſu, uel ex defectu fieri, contrarijs curari adijciendo ubi deficit, detrabendo ubi ſu-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.072-01" xlink:href="note-514.01.072-01a" xml:space="preserve">10</note>
              pereſt, ex quo medicinæ diffinitionem ſumpſit Auicenna. </s>
              <s xml:id="echoid-s3607" xml:space="preserve">Grauitudo est humor a capite defluens, nares obtu-
                <lb/>
              rans,uocem grauem efficiens, ac ſiccam tuſſim mouens. </s>
              <s xml:id="echoid-s3608" xml:space="preserve">Hypocrates autem uocat grauitudines, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3609" xml:space="preserve">diſtilla-
                <lb/>
              tiones omnes Cryzas. </s>
              <s xml:id="echoid-s3610" xml:space="preserve">Arthritici dolores ſunt earum partium, quæ propè iuncturas, ligamentaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s3611" xml:space="preserve">ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s3612" xml:space="preserve">Du-
                <lb/>
              bitat Galenus ſuper Aph.</s>
              <s xml:id="echoid-s3613" xml:space="preserve">I 6. </s>
              <s xml:id="echoid-s3614" xml:space="preserve">libritertij Hyppocratis, quid hoc nomine Arthritis intelligatur, inquiens.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s3615" xml:space="preserve">Quas igitur articulorum paſſiones in ſiccitatibus dixerit fieri, dignum eſt inquiſitione. </s>
              <s xml:id="echoid-s3616" xml:space="preserve">ſi enim immodice ſa-
                <lb/>
              ctæ conſumpſerint articulorum humiditatem, difficilem quendam motum ob ſiccitatem efficient; </s>
              <s xml:id="echoid-s3617" xml:space="preserve">forte uero & </s>
              <s xml:id="echoid-s3618" xml:space="preserve">
                <lb/>
              nonnunquam dolorem, eam uero paſſionem, quæ Arthritis nominatur, haud quaquam efficient, niſi quiſpiam
                <lb/>
              omnem articulorum dolorem ita uelit nominare. </s>
              <s xml:id="echoid-s3619" xml:space="preserve">Atqui ipſe libro ſecundo Epidemiarum ita inquit. </s>
              <s xml:id="echoid-s3620" xml:space="preserve">in Aeno
                <lb/>
              per famem, qui leguminibus ueſcebantur, infirma habebant crura. </s>
              <s xml:id="echoid-s3621" xml:space="preserve">Et qui orobos comedebant genuum dolo-
                <lb/>
              res patiebantur, non Arthriticos, ſed genua dolentes ipſos appellauit. </s>
              <s xml:id="echoid-s3622" xml:space="preserve">Quiſpiam uero fortaſſis dixerit non
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.072-02" xlink:href="note-514.01.072-02a" xml:space="preserve">20</note>
              unius articuli dolorem, ſed multorum ſimul Arthritim nominari, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3623" xml:space="preserve">iuxta hoc genua dolentes nunquam
                <lb/>
              Arthriticos appellari. </s>
              <s xml:id="echoid-s3624" xml:space="preserve">De morbo igitur qui Arthritis articularis nominatur, hæc dubitaſſe ſufficiat. </s>
              <s xml:id="echoid-s3625" xml:space="preserve">hæc
                <lb/>
              Galeni dubitatio uidetur in ultima parte ſoluta. </s>
              <s xml:id="echoid-s3626" xml:space="preserve">Tleuritis apostema eſt intra coſtas. </s>
              <s xml:id="echoid-s3627" xml:space="preserve">Ptbiſis ſunt inſana-
                <lb/>
              biles pulmonis plagæ, ex quibus post tenuem febriculam extenuatio totius corporis, ac denique mors conſe-
                <lb/>
              quitur ceſſante ſputo. </s>
              <s xml:id="echoid-s3628" xml:space="preserve">Sanguinis eiectio græce Hemophthiſis dicitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3629" xml:space="preserve">aſiccitate prouenit. </s>
              <s xml:id="echoid-s3630" xml:space="preserve">prædicti morbi
                <lb/>
              cum difficultate curantur; </s>
              <s xml:id="echoid-s3631" xml:space="preserve">præcipue cum ventorum cauſa oriuntur, binc Hyppocr. </s>
              <s xml:id="echoid-s3632" xml:space="preserve">libro tertio Apboriſmo
                <lb/>
              quinto inquit, Auſtri auditum hebetantes,caliginoſi, caput grauantes, pigri, diſſoluentes. </s>
              <s xml:id="echoid-s3633" xml:space="preserve">Quando huiuſcemo-
                <lb/>
              di tempestas præualuerit, talia in morbis patiuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s3634" xml:space="preserve">At ſi Aquilonia fuerit, tuſſes, fauces, alui duræ, dif-
                <lb/>
              ficultates urinæ, horrores, coſtarum dolores & </s>
              <s xml:id="echoid-s3635" xml:space="preserve">pectoris. </s>
              <s xml:id="echoid-s3636" xml:space="preserve">Ratio rerum prædictarum est, ut inquit Gal. </s>
              <s xml:id="echoid-s3637" xml:space="preserve">quod
                <lb/>
              Auſtrales uenti quia calidi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3638" xml:space="preserve">humidi ſunt replent caput, ob hoc igitur & </s>
              <s xml:id="echoid-s3639" xml:space="preserve">ſenſuum instrumenta plurima im-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.072-03" xlink:href="note-514.01.072-03a" xml:space="preserve">30</note>
              plent humiditate, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3640" xml:space="preserve">capitis grauitatem eſſiciunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s3641" xml:space="preserve">principio autem neruorum humectato neceſſe eſt & </s>
              <s xml:id="echoid-s3642" xml:space="preserve">circa
                <lb/>
              uoluntarios motus pigritiam euenire, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3643" xml:space="preserve">ueluti in ſe ipſo dißolutum hominem apparere. </s>
              <s xml:id="echoid-s3644" xml:space="preserve">Contra uero in Aqui-
                <lb/>
              lonijs, ut ipſe inquiet inferius, corpora fiunt robuſtiora, uegetiora, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3645" xml:space="preserve">ad motus promptiora, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3646" xml:space="preserve">melius au-
                <lb/>
              dientia. </s>
              <s xml:id="echoid-s3647" xml:space="preserve">Nunc uero hæc non oppoſuit bis, quæ ex Auſtro circa corpus contingunt, quoniam in hoc Apbo-
                <lb/>
              riſmo de læſione tantummodo, quæ ex utroque accidit uento tractare propoſuerat, ut hæc cognoſcentes ab illis
                <lb/>
              ſeparemus, quæ ex morborum natura contingunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s3648" xml:space="preserve">In Aquilonijs igitur fiunt tuſſes ob inſtrumentorum reſpira-
                <lb/>
              tioni inſeruientium intemperiem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3649" xml:space="preserve">propter faucium aſperitatem. </s>
              <s xml:id="echoid-s3650" xml:space="preserve">Fauces in Aquilonijs conſtitutionibus ap-
                <lb/>
              parent duræ, quoniam exſiccantur, ac refrigerantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s3651" xml:space="preserve">Vrinæ difficultas fit ueſica flatu Aquilonis ob frigidi-
                <lb/>
              tatem offenſa. </s>
              <s xml:id="echoid-s3652" xml:space="preserve">est enim exanguis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3653" xml:space="preserve">propterea ex cauſis frigidis, plusquã aliæ partes ipſa eſt offenſioni para-
                <lb/>
              ta: </s>
              <s xml:id="echoid-s3654" xml:space="preserve">Homines horridi fiunt ob aeris ambientis temperaturam. </s>
              <s xml:id="echoid-s3655" xml:space="preserve">Frigiditas etiam thoιacis dolores efficit.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s3656" xml:space="preserve">Sed hæc ſatis.</s>
              <s xml:id="echoid-s3657" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s3658" xml:space="preserve">Non nullis placuit eſſe Ventos quatuor, ab Oriente æquinoctiali Solanum, a Meridie Auſtrum, ab
                <lb/>
              Occidente æquinoctiali Fauonium, a Septentrionali Septentrionem.</s>
              <s xml:id="echoid-s3659" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s3660" xml:space="preserve">Ventorum numerum, nominaq;</s>
              <s xml:id="echoid-s3661" xml:space="preserve">, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3662" xml:space="preserve">partes inquirit Vitruuius. </s>
              <s xml:id="echoid-s3663" xml:space="preserve">neceſſaria uero huiuſmodi erat inquiſitio,
                <lb/>
              nam cum uentorum flatus uitandos eße doceat, rationi conſentaneum eſt ut cognoſcamus qui uenti, a quibus
                <lb/>
              partibus flare ſoleant. </s>
              <s xml:id="echoid-s3664" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s3665" xml:space="preserve">quoniam apud authoιes in ventorum numero diſſenſio uidetur eße, ideo huiuſmodi
                <lb/>
              controuerſiam putamus pulcherrima diſtinctione tollendam. </s>
              <s xml:id="echoid-s3666" xml:space="preserve">Quatuor igitur modis venti distinguuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s3667" xml:space="preserve">pri-
                <lb/>
              mum iuxta omnia ſigna, quæin Orizontis labro collocantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s3668" xml:space="preserve">Orizon enim qui finitor appellatur, circu lus eſt
                <lb/>
              hemiſphæria partiens, quorum alterum ſupra, alterum infra eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s3669" xml:space="preserve">hoc modo innumeri uenti ſunt,ex omni enim
                <lb/>
              parte Orizontis ventiperflant, nec ſub aliquam regulam cadunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s3670" xml:space="preserve">Alio modo distinguuntur uenti,iuxta pri-
                <lb/>
              marum qualitatum permixtionem, calidum enim & </s>
              <s xml:id="echoid-s3671" xml:space="preserve">ſiccum, frigidum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3672" xml:space="preserve">humidum principes qualitates ſunt,
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.072-05" xlink:href="note-514.01.072-05a" xml:space="preserve">50</note>
              quæhuiuſmodi permixtionem ſortiuntur, nam calidum cum ſicco, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3673" xml:space="preserve">humido conuenit, item frigidum cum
                <lb/>
              ſicco, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3674" xml:space="preserve">humido. </s>
              <s xml:id="echoid-s3675" xml:space="preserve">Vnde commixtiones quatuor habentur, prima calidi & </s>
              <s xml:id="echoid-s3676" xml:space="preserve">humidi; </s>
              <s xml:id="echoid-s3677" xml:space="preserve">altera calidi & </s>
              <s xml:id="echoid-s3678" xml:space="preserve">ſicci; </s>
              <s xml:id="echoid-s3679" xml:space="preserve">ter-
                <lb/>
              tia frigidi & </s>
              <s xml:id="echoid-s3680" xml:space="preserve">humidi, ultima frigidi & </s>
              <s xml:id="echoid-s3681" xml:space="preserve">ſicci. </s>
              <s xml:id="echoid-s3682" xml:space="preserve">ſic quatuor ventos medici poſuere, ſed ego potius eos a quatuor
                <lb/>
              mundi cardinibus orientes, dixerim, ita eſſe diſtinctos, ut Solanus a Sole Oriente, Fauonius ab Occidente,
                <lb/>
              Auſter a Meridie, Septentrio a parte poli ſuperioris dictus ſit. </s>
              <s xml:id="echoid-s3683" xml:space="preserve">Conuenit enim magis rei naturæ & </s>
              <s xml:id="echoid-s3684" xml:space="preserve">obſerua-
                <lb/>
              tioni huiuſmodi diſtinctio. </s>
              <s xml:id="echoid-s3685" xml:space="preserve">Vnde Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s3686" xml:space="preserve">inquit placuiſſe nonnullis ventos eſſe quatuor dictos a quatuor cœli
                <lb/>
              regionibus præcipuis. </s>
              <s xml:id="echoid-s3687" xml:space="preserve">nam Sol æquinoctiali ortu, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3688" xml:space="preserve">occaſu oriens, occidensq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s3689" xml:space="preserve">duas oppoſitas cœli partes di-
                <lb/>
              ſtinguit. </s>
              <s xml:id="echoid-s3690" xml:space="preserve">pari forma cum in meridie cernitur, partem mediam inter utranque diſcernit, a qua, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3691" xml:space="preserve">ab oppoſita
                <lb/>
              duos alios uentos ponit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3692" xml:space="preserve">ita quatuor numero eſſe ventos aliqui uoluerunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s3693" xml:space="preserve">Ac huiuſmodi ventorum parti-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.072-06" xlink:href="note-514.01.072-06a" xml:space="preserve">60</note>
              tio philoſophis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s3694" xml:space="preserve">Astrologis peculiaris. </s>
              <s xml:id="echoid-s3695" xml:space="preserve">Alter modus est ventos diſtinguere ad euidentibus cœli </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>